Και για να το πάρουμε από την αρχή. Υπάρχουν πολλά δίκτυα ανταλλαγών για φοιτητές, μαθητές, εκπαιδευτικούς, εργαζόμενους, επιστήμονες και καλιτέχνες. Μια πρωτοβουλία έντονα ευρωπαική, μιας που η ιδιότητα του ευρωπαίου πολίτη είναι πρώτη στην ατζέντα της Ευρωπαικής Επιτροπής. Η γενικότερη βέβαια ιδέα της δια βίου μαθησης μέσα απο την παρακολούθηση σεμιναρίων και την επίσκεψη σε άλλους τόπους, ειναι μια παγκόσμια πρακτική με εξαιρετικά αποτελέσματα τόσο για τους συμμετέχοντες ως άτομικότητες όσο και για την ευρύτερη κοινωνία και κοινότητα στην οποία πηγαίνουν ή σε αυτή που επιστρέφουν.
Αυτό όμως το δίκτυο ανταλλαγών καλλιτεχνών τσίρκο έχει κάτι το διαφορετικό, κάτι το ανθρώπινο και το πραγματικό. Χωρίς τυπικότητες και επίσημες περιγραφές θα γνωρίσουμε το ευρωπαικό δίκτυο Educircation CIRCE μέλη του οποίου είναι η οργάνωση Παιδια Εν Δράσει από τη Θεσσαλονίκη.
Τα Παιδιά Εν Δράσει από την πρώτη στιγμή που δημιουργήθηκαν είχαν διάθεση και πνεύμα ευρωπαϊκό. Συντονίζουν εδώ και πολλά χρόνια δράσεις που σχετίζονται με την προώθηση της κινητικότητας των νέων, την ανταλλαγή εμπειριών, την συμμετοχή σε δίκτυα με κοινούς σκοπούς, την ανάδειξη της αξίας της μη τυπικής μάθησης, την δημιουργία ισχυρών δεσμών με άλλες Μη Κυβερνητικές οργανώσεις του κόσμου.
Μέσα στα ταξίδια και τις αναζητήσεις τους, μέλη των Παιδιών Εν Δράσει συνάντησαν κάπου στην Ευρώπη άλλους καλλιτέχνες και νεαρούς εκπαιδευτές που μοιράζονταν το ίδιο όραμα. Τη δημιουργία μιας μεγάλης ευρωπαικής οικογένειας, που θα υποστηρίζει τα μέλη της, να εκπαιδευτούν, να ταξιδέψουν, να γνωρίσουν τον εαυτό τους, να συναντήσουν τους άλλους, να βελτιώσουν τις δεξιότητες τους, να υποστηρίξουν την κοινότητα τους, και να ζήσουν τις τέχνες του τσίρκο στην ολότητα τους ως φορείς για την προσωπική και την κοινωνική αλλαγή και βελτίωση.
Και εδώ είναι που τα πράγματα για το μέσο νου ενός Θεσσαλονικιού αρχίζουν να μπερδεύονται. Και είναι λογικό. Αφού το τσίρκο είναι μόνο για τους πλανόδιους καλλιτέχνες, για τις τίγρεις, τους ελέφαντες, τα βαγόνια του τραίνου και την… Ευκαρπία!
Ακόμα και για τους ανθρώπους που ασχολούνταν δειλά με τις τέχνες του τσίρκο στην πόλη, η παιδαγωγική, εκπαιδευτική και τελικά κοινωνική διάσταση του τσίρκο τους ηταν άγνωστη.
Ώσπου άρχισαν να γίνονται τα πρώτα ταξίδια και οι πρώτες ανταλλαγές.
Από το 2013 τα Παδια εν δράσει έγιναν μέλη του δικτύου Educircation CIRCE που προυπήρχε απο το 2011 με 6 εταίρους-οργανώσεις από διαφορετικές χώρες. Αγγλία, Γερμανία, Βέλγιο, Ισπανία, Ουγγαρία, Τσεχία και…Ελλάδα!
Το Educircation CIRCE προκυπτεί ως λέξη από το Circus και το Education.
Ξεκίνησε από οργανώσεις-σχολές τσίρκο που θέλησαν να διευρήνουν τις γνώσεις και τις πρακτικές τους ως προς τα οφέλη της εκπαίδευσης των τεχνών του τσίρκο σε παιδιά νέους και ενήλικες και εν τέλει την εφαρμογή αυτής της παιδαγωγικής σε κοινωνικές ομάδες.
Πιο συγκεκριμένα το δίκτυο ξεκίνησε διοργανώνοντας σεμινάρια για καλλιτέχνες και εκπαιδευτές τσίρκο με θεματικές την εκπαίδευση των ακροβατικών εδάφους, εναέριων ακροβατικών, της τέχνης του θεατρικού κλόουν, των ζογκλερικών , ισορροπιστικών τεχνικών κ.α.
Όταν τα Παιδά Εν Δράσει έγιναν μέλη του δικτύου, το ενδιαφέρον είχε ήδη μετακινηθεί στο κοινωνικό τσίρκο. Στο πώς διάσκεται δηλαδή το τσίρκο σε ευπαθείς ομάδες και ποιά είναι τελικά η επίδραση της ενάσχολησης με τις τέχνες του τσίρκο σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο.
Κάποιες από τις θεματικές των σεμιναρίων που ακολούθησαν αφορούσαν την εφαρμογή της παιδαγωγικής του τσίρκο σε ομάδες όπως: άνθρωποι με αναπηρίες, κοινότητες Ρομά, παιδιά μεταναστών, ψυχιατρικοί ασθενείς, κρατούμενοι σε αναμορφωτήρια και σωφρονιστικά ιδρύματα, τσίρκο για οικογένειες κ.α.
Κάπως έτσι μεταφερθηκε και στη Θεσσαλονίκη η ιδέα του κοινωνικού Τσίρκο. Μέλη των Παιδιών Εν Δράσει απο το 2013 ταξιδεύουν στην Ευρώπη εκπαιδεύονται και στην επιστροφή τους υλοιποιούν δράσεις στη πόλη φέρνοντας εναν διαφορετικό αερα για το τί σημαινει Τσίρκο.
Το κοινωνικό τσίρκο, συνδυάζοντας τον αθλητισμό με τις παραστατικές τέχνες, χρησιμοποιείται από τα Παιδιά Εν Δράσει ως εργαλείο για τη δουλειά με ανθρώπους με αναπηρίες, ασθενείς ψυχιατρικών κλινικών, παιδιά και νέους από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες ή και μη. Κατά την ενασχόληση με τις τέχνες του τσίρκο το άτομο αναπτύσσει συγκεκριμένες σωματικές ικανότητες, ενώ παράλληλα έρχεται σε βαθύτερη σχέση με τον ίδιο του τον εαυτό και την «ομάδα».
Η πρωτοβουλία αγκαλιάζεται συνεχώς από τους φορείς και η ανταπόκριση αποτελεί και την επιτυχία της. Σε κάθε πλαίσιο η ομάδα φέρει ξεχωριστούς τρόπους εφαρμογής του κοινωνικού τσίρκο, κρατώντας πάντα ως βάση τη συμμετοχική εμπειρική μάθηση και τη θεραπευτική δύναμη του παιχνιδιού.
Η ομάδα έχει ενεργό ρόλο στο δίκτυο συμμετέχοντας σε όλες τις ανταλλαγές και μεταφέροντας την πληροφορία και τη γνώση για το κοινωνικό τσίρκο, σε φορείς, οργανώσεις και ανθρώπους που ενδιαφέρονται στην Ελλάδα.
Πέρα από τα σεμινάρια που παρακολουθούν εκτός Ελλάδος και τις δράσεις για την κοινότητα, τα Παιδιά εν δράσει έχουν διοργανώσει και 3 ευρωπαικά σεμινάρια στη θεσσαλονίκη για τα μέλη του δικτύου.
Με τον διακριτικό τίτλο Circlusion το 2013 και το 2015 αντίστοιχα, πραγματοποιήθηκαν δυο παραστάσεις στη Θεσσαλονίκη με τη συμμετοχή 15 καλλιτεχνών απο τις χώρες εταίρους του δικτύου. Οι παραστάσεις έφεραν μαζί τους κάθε φορά κοινωνικά μηνυματα κατά του ρατσισμού φέρνοντας το κοινό της Θεσσαλονικής σε επαφή με ένα αλλιώτικο τσίρκο που δεν αποτελείται μόνο από θέμα και εντυπωσιασμό.
Η τελευταία διοργάνωση σεμιναρίου έγινε πρόσφατα και αφορούσε αυτή τη φορά τη τέχνη του κλόουν. Τη πιο αθώα και συνάμα καθαρή και πανεξυπνη θεατρική φιγούρα που μας φέρνει σε επαφή με τον αληθινό εαυτό μας. Τα σοφό παιδι μεσα μας. Το σεμινάριο θεατρικού κλόουν φιλοξενήθηκε στο καλλιτεχνικό χώρο «Μονόκυκλο» και η ανοιχτή παρουσίαση των συμμετεχόντων άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις στο κοινό…και πολύ πολύ γέλιο.
Και τα ταξίδια συνεχίζονται. Οι συμμετοχές πληθαίνουν…και οι αναφορές για εμπειρίες ζωής πολλαπλασιάζονται…Και ο αέρας της αλλαγής δυναμώνει. Viva Social Circus
