Η 17η Μαΐου είναι η Παγκόσμια ημέρα κατά της ομοφοβίας. Με αυτή την αφορμή, ο ακτιβιστής Σπύρος Βαρβέρης μιλάει στον Εξώστη για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ομοφυλόφιλοι σήμερα, καθώς και για τα προνόμια και τις ευκαιρίες που έχουμε, σε έναν κόσμο που είμαστε όλοι ίσοι, αλλά όχι ίδιοι.
Είναι δύσκολο να είναι κανείς ομοφυλόφιλος στην Ελλάδα;
Δεν είναι και εύκολο. Δεν είναι εύκολο, κυρίως για όποιον βιώνει την κατάσταση. Αφενώς πρέπει να αποδεχτείς τον εαυτό σου, έπειτα να σε αποδεχτεί η οικογένειά σου – αν ποτέ αυτό συμβεί – οι φίλοι σου, οι συνάδελφοί σου, κι όλο αυτό είναι μια αλυσίδα.
Αλλάζει η στάση των άλλων απέναντί σου, όταν αποκαλύπτεις ότι είσαι ομοφυλόφιλος;
Ναι. Τουλάχιστον, όταν το γνωστοποιείς, πετάς στους άλλους το μπαλάκι, οπότε περιμένεις από εκείνους αντιδράσεις. Αν θα αρπάξουν το μπαλάκι ή αν θα σου το επιστρέψουν. Ομολογώ ότι δεν έχασα πολλούς φίλους. Για μένα όλο αυτό τελικά βγήκε σε καλό. Γιατί η έκθεση μου προς τους άλλους με ισορροπεί. Για παράδειγμα, τόλμησα να εκτεθώ, θέτοντας υποψηφιότητα δυο φορές σε δημοτικές εκλογές. Κι ενώ όλο αυτό αρχικά με τροκράτησε – οι γονείς μου τότε ζούσαν ακόμη, φοβόμουν τις αντιδράσεις των άλλων – τελικά διαπίστωσα ότι το παν είναι να δουλέψεις με τον εαυτό σου, αυτό το κομμάτι αξίζει… Καθώς επίσης και οι στιγμές από τη ζωή μας που μοιραζόμαστε με άλλους ανθρώπους.
Η Θεσσαλονίκη πόσο προχωρημένη είναι σε αυτό το θέμα;
Κοίταξε, κάνω παρέα με ανθρώπους που τα βρίσκουμε. Οπότε ο συντηρητισμός δε με αγγίζει. Με ενοχλούν ορισμένες αντιδράσεις, ωστόσο τις κατανοώ από τη στιγμή που δεν είμαστε όλοι ίδιοι. Και καταλήγω στο ότι τελικά ο συντηρητισμός είναι ένας μύθος. Σκοπός μου δεν είναι να γίνω αποδεκτός από έναν κύριο εβδομήντα ετών – όχι πως δε θα μου άρεσε βέβαια – αλλά στόχος είναι να αντιληφθούν οι νεότεροι, πως όταν δημιουργήσουν οικογένειες, ενδεχομένως τα παιδιά τους να είναι κάτι διαφορετικό απ' ότι θα περίμεναν, και θα καλούνται να τα αγαπήσουν γι' αυτό που είναι.
Πιστεύεις ότι πρέπει να υπάρχουν χώροι που απευθύνονται αποκλειστικά σε ομοφυλόφιλους;
Όχι. Για παράδειγμα τα gay bars σου παρέχουν μια ασφάλεια ως ελεγχόμενοι χώροι, αλλά θα προτιμούσα ο κόσμος να εκφράζεται και σε άλλα μέρη. Άλλωστε αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να συνειδητοποιήσει ο κόσμος ότι δεν είσαι τέρας. Ή αν πιάσω το χέρι του φίλου μου, δεν είναι κάτι μεμπτό.
Θα έκανες ποτέ αλλαγή φύλου;
Δε νιώθω καθόλου γυναίκα. Δε νομίζω τελικά πως θα άλλαζα κάτι στον εαυτό μου.
Υπήρξε στιγμή που ντράπηκες ποτέ, εξαιτίας των αντιδράσεων από τρίτους;
Περισσότερο ντρέπομαι για τις αντριδράσεις των ανθρώπων του δικού μου χώρου, δηλαδή ακτιβιστών. Με έχουν ενοχλήσει, ωστόσο ο ακτιβισμός για μένα είναι τρόπος ζωής. Σε σημείο που δε μπορώ να φανταστώ εμένα έξω από αυτό. Ο ακτιβισμός κι εγώ, πάμε μαζί.
Ποιοι πιστεύεις πως είναι οι τρόποι, ώστε να γίνετε περισσότερο αποδεκτοί από την κοινωνία;
Για παράδειγμα θα μπορούσε να υπάρξει μια χορωδία – όπως και στο εξωτερικό – που να αποτελείται μόνο από ομοφυλόφιλους ή ένας θίασος, που η θεματολογία των παραστάσεών του θα αφορά το συγκεκριμένο κομμάτι της κοινωνίας. Πιστεύω πως τέχνη μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά σε αυτό.
Εγώ πιστεύω πως παρά το γεγονός ότι θέλουμε να δείχνουμε προχωρημένοι, τελικά είμαστε επιφανειακά ανοιχτοί ακόμη και σήμερα, σε αυτό το ζήτημα. Εσύ τι πιστεύεις;
Γι' αυτό διαφωνώ και με τα gay bars. Όταν ο κόσμος δεν εκφράζεται, ώστε να υπάρξει μια τριβή με την… ετερόφυλη κοινότητα – ας το πω έτσι – καταλήγει να γίνεται ταμπού. Θα ήταν, για παράδειγμα, πολύ φυσικό αν ήμουν εδώ με τον φίλο μου και φιλιόμασταν. Ίσως αρχικά να υπήρχε ένα γελάκι από τριγύρω. Ακριβώς επειδή ο κόσμος δεν βλέπει ζευγάρια να εκφράζονται έξω, λέει μα πού είναι αυτοί οι άνθρωποι; και σαφώς εγώ νιώθω ότι όλα αυτά τα χρόνια δεν μπόρεσα να χαρώ κάτι τόσο απλό και αυτονόητο. Ο νέος κόσμος που ασχολείται με τον ακτιβισμό, σιγά σιγά το κάνει.
Σε ποιο βαθμό η ταυτότητά σου επηρέασε την επαγγελματική σου ζωή;
Κοίταξε, πιθανόν να έχει συμβεί χωρίς να το ξέρω. Αυτό από την άλλη πλευρά είναι ένα όπλο που γίνεται εκμεταλλεύσιμο ανάλογα με τις περιπτώσεις. Το αν υπήρξαν σχόλια από πίσω μου δε το ξέρω. Στο κάτω κάτω, εντάξει, και τι έγινε; Είναι αλήθεια ότι στο παρελθόν δέχθηκα ορισμένες επιθέσεις κατά μέτωπο, αλλά ήταν λίγες. Αυτό που εισπράττω είναι σεβασμός από τους συναδέλφους μου, κυρίως για την ειλικρίνια μου. Εξάλλου, πολλοί άνθρωποι δεν τολμούν να αναφέρουν πράγματα για την προσωπική τους ζωή, κάτι που εγώ κάνω κι έτσι, από τη στιγμή που δείχνω ποιος είμαι, τελικά δε με κρίνει κανείς για αυτό που είμαι.
