HomeCinemaΚριτική ταινίαςDenial | Ολόκληρος ο κόσμος ξέρει ότι...

Denial | Ολόκληρος ο κόσμος ξέρει ότι το Ολοκαύτωμα συνέβη. Τώρα αυτή πρέπει να το αποδείξει.

Σκηνοθεσία: Mick Jackson| Σενάριο: David Hare| Παίζουν: Rachel Weisz, Timothy Spall, Tom Wilkinson, Andrew Scott

Η ταινία Denial (2016) σε σκηνοθεσία Mick Jackson (The Bodyguard, Temple Grandin) και σενάριο David Hare (The Reader, The Hours) αποτελεί την κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου της ιστορικού Deborah Lipstadt: History On Trial: My Day In Court With a Holocaust Denier (2005). Καθίσταται, λοιπόν, κατανοητό ότι το φιλμ αφορά την πραγματική δίκη που έθεσε το Ολοκαύτωμα υπό αμφισβήτηση, όταν ο αρνητής της γενοκτονίας των Εβραίων, David Irving, κατηγόρησε τη Lipstadt για λίβελο εναντίον του. Η σύγκρουση των δύο ηρώων είναι σφοδρή και ο ρατσιστικός εξτρεμιστικός λόγος του Irving θυμίζει επικίνδυνα σύγχρονες πολιτικές παρατάξεις και μεμονωμένους πολιτικούς που δεν διστάζουν να δηλώσουν δημοσίως ρατσιστικές ιδεολογίες. Η ταινία ανταποκρίνεται στην κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα του σήμερα με μία ιδιαιτέρως επιτυχημένη ευστοχία.

Η Lipstadt (Rachel Weisz) στο βιβλίο της για το Ολοκαύτωμα, Denying the Holocaust, ασκεί σφοδρή κριτική στο έργο του Irving (Timothy Spall), ο οποίος επιδεικτικά αρνείται ότι συνέβη η γενοκτονία των Εβραίων βάσει της έλλειψης πλούσιου αποδεικτικού υλικού. Ο άνδρας, λοιπόν, αρπάζει την ευκαιρία να προωθήσει ακόμη περισσότερο τη ρητορική του με το να κατηγορήσει την ιστορικό για συκοφαντία εναντίον του. Η Lipstadt είναι αποφασισμένη να πιέσει το θέμα μέχρι τέλους και έτσι, οι αντίπαλοι οδηγούνται σε μία δικαστική αντιμαχία που έχει προκαλέσει την άμεση ανταπόκριση του Τύπου και των πολιτών.

Μολονότι, το έργο της Lipstadt να καταδείξει την ιστορική εγκυρότητα του Ολοκαυτώματος μοιάζει απλό, η κατάσταση περιπλέκεται, καθώς οι Ναζί έχουν καταστρέψει πολλά αποδεικτικά στοιχεία στην προσπάθειά τους να αποκρύψουν το ζήτημα. Η δικηγορική ομάδα που έχει αναλάβει να υπερασπιστεί την ιστορικό αποφασίζει να της στερήσει τη δυνατότητα λόγου κατά την ακροαματική διαδικασία, προκειμένου να μην διαπληκτιστεί προσωπικά με τον Irving και αφήσει το πάθος της για την υπόθεση να λειτουργήσει ως τροχοπέδη. Έτσι, η γυναίκα που έχει αφιερώσει τη ζωή της στις σπουδές του Ολοκαυτώματος και συνδέεται άμεσα με το ζήτημα, όντας Εβραία και η ίδια, αναγκάζεται να φιμώσει τη φωνή της και να εμπιστευτεί την εκπροσώπησή της στην ομάδα της, ενώ ο Irving εκπροσωπεί ο ίδιος τον εαυτό του. Ο τίτλος Denial/Άρνηση δεν αναφέρεται μόνο στην άρνηση του Ολοκαυτώματος του Irving, αλλά και στην αυταπάρνηση της Lipstadt να εκφραστεί στο δικαστήριο, όπως η ίδια επιθυμεί, με ένταση, συναίσθημα και μέσω επιζώντων-μαρτύρων του Ολοκαυτώματος.

Η ταινία αποτελεί ένα χρονικό της δίκης από την αρχή της σύγκρουσης των δύο αντιπάλων έως την τελική ετυμηγορία. Με μία ντοκιμαντερίστικη λογική, όχι τόσο όσον αφορά τη φόρμα, αλλά, σίγουρα αναφορικά με την εξιστόρηση και τις αφηγηματικές επιλογές, το φιλμ αναπτύσσει την κυρίαρχη προσωπική σύγκρουση Lipstadt εναντίον Irving, αλλά και την εσωτερική σύγκρουση της Lipstadt στην προσπάθειά της να μείνει κατά βάση αμέτοχη στην όλη δικαστική διαδικασία. Κι ενώ, λοιπόν, το αποτέλεσμα, ύστερα από κάποια στιγμή, φαίνεται αναμενόμενο, μία ανατροπή κάνει την έκβαση της δίκης αμφίβολη.

Ένα στοιχείο που υπάρχει στην ταινία και αποδυναμώνει το status της βασικής ηρωίδας είναι ακριβώς το ότι, ενώ συνεχώς πιέζει τη δικηγορική της ομάδα να προωθήσουν την υπόθεση με τους δικούς της όρους, εκείνοι αρνούνται κατηγορηματικά, με αποτέλεσμα να παρακολουθούμε τη σύγκρουση των δικηγόρων της Lipstadt εναντίον του Irving. Αφενός, αυτή η επιλογή απομακρύνει τους/τις θεατές από την ηρωίδα που παρά τις αντιδράσεις της έχει εναποθέσει την επιτυχία του εγχειρήματος σε άλλους, αφετέρου επιτυγχάνεται μία κινηματογραφική μεταφορά που είναι πιο κοντά στην αλήθεια των γεγονότων και που δεν φοβάται να σπάσει το προφίλ της ηρωίδας που παρά τις όποιες αντιξοότητες φτάνει στον τελικό της στόχο βασιζόμενη αποκλειστικά σε δικές της δυνάμεις.

Μια ταινία ειλικρινής στις προθέσεις της με πειστικές ερμηνείες ηθοποιών σημαντικού βεληνεκούς και η οποία λειτουργεί αφηγηματικά ως ντοκιμαντέρ. Ωστόσο, το πιο ουσιώδες είναι ότι, παρά τον χρόνο αναφοράς της σε ένα γεγονός του πρόσφατου παρελθόντος, το φιλμ ανταποκρίνεται με αμεσότητα στις σύγχρονες πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις, καθώς οι εξτρεμιστικές ρατσιστικές φωνές εντείνονται σε παγκόσμια κλίμακα.

Related stories

Queer | Ο Ουίλιαμ Μπάροουζ θα ήταν περήφανος. Αλλά μάλλον δεν θα τον ένοιαζε

Από το Γιώργο Καρακασίδη Βιβλία, κυάλια με χάρτινες εικόνες, όπλα...

Σε αυτά τα μέρη στη Θεσσαλονίκη η διασκέδαση θυμίζει τις παλιές καλές εποχές

Σου προτείνουμε επιλογές που εγγυημένα θα σε κάνουν να...

Οι Χαΐνηδες έρχονται στο We το Σάββατο 18/1 για μια μοναδική συναυλία!

Μια κολεκτίβα αληθινής τέχνης για πάνω από τρείς δεκαετίες....

Βόλτα στις αθηναϊκές σκηνές: “Dumb Waiter” του Χάρολντ Πίντερ και «Ήρωες» με ήρωες του θεάτρου

Γράφει το Θεατρόφυλλο Μια βόλτα στις πολυάριθμες (και) φέτος αθηναϊκές...