Από όλα τα είδη κινηματογράφου, το animation ίσως είναι αυτό το είδος στο οποίο δεν έχει γίνει θεωρητική εμβάθυνση στο βαθμό που έχει γίνει σε όλα τα υπόλοιπα. Και αυτό φυσικά δεν εξαιρεί και το Ρωσικό animation, το οποίο όπως και ο υπόλοιπος κινηματογράφος, ξεκινά στη Ρωσία πολύ νωρίς.
Στο Ρωσικό σινεμά μπορούμε να συναντήσουμε το animation σε διάφορες μορφές: από φιλμ τα οποία δημιουργούνται με στόχο την προπαγάνδα, φιλμ τα οποία απευθύνονται σε ενήλικες, μέχρι παραμύθια με την παραδοσιακή έννοια με κοινό τα μικρά παιδιά.
Ένα από τα λογότυπα του σημαντικότερου και παλαιότερου στούντιο animation στη Ρωσία
Ο πρώτος ο οποίος έκανε τη χρήση animation και είναι ταυτόχρονα πρόδρομος του stop-motion animation είναι ο Aleksander Shiryayev, ο οποίος ενώ ήταν χορευτής μπαλέτου, χρησιμοποίησε το animation ως μια καταγραφή χορευτικών κινήσεων, τα οποία στην συνέχεια εξελίχθηκαν σε ολοκληρωμένα φιλμ με πιο επεξεργασμένη αφήγηση.
Μιας και τα φιλμ του Shiryayev ήρθαν πάλι στα χέρια των ερευνητών σχετικά πρόσφατα, αφού ήταν ξεχασμένα για πολλές δεκαετίες, αυτός που συνήθως έχει τον τίτλο πρώτου Ρώσου animator είναι ο Władysław Starewicz, με κύριο χαρακτηριστικό της πρώιμης φιλμογραφίας του τη χρήση εντόμων ως πρωταγωνιστές, αλλά και ζώων γενικότερα στην μετέπειτα κινηματογραφική πρακτική του.
Φυσικά το animation χρησιμοποιήθηκε από τα πρώτα χρόνια κιόλας, ως μέσο προπαγάνδας υπέρ του Κομμουνισμού. Το 1924 ο Dziga Vertov παρουσιάζει ένα 10λεπτο φίλμ (και το μοναδικό μάλλον που κάνει χρήση animation), στο οποίο συμπεριλαμβάνει όλες τις αξίες του Κομμουνισμού και κυρίως προπαγανδίζει με στόχο να ξεσηκώσει την εργατική τάξη, υπενθυμίζοντάς της πως είναι ικανή να αλλάξει την κοινωνία.
Όπως και μετέπειτα φιλμ από διάφορους δημιουργούς τα οποία διακωμωδούν τον Χίτλερ, τον Καπιταλισμό, την Αμερική, και γενικότερα οτιδήποτε εναντιώνεται στα Ρωσικά – Κομμουνιστικά ιδεώδη.
Υπήρχαν όμως και φιλμ τα οποία δεν βρισκόντουσαν εντός αυτού του πλαισίου, όπως το φιλμ του Ivan – Ivanov Vano, το οποίο ασχολείται με ζητήματα ρατσισμού στη Νότια Αμερική (στο Μεξικό κυρίως, καθώς πολιτικά η κατάσταση ήταν παρόμοια με αυτή της Ρωσίας).
Ήδη, αλλά κυρίως μετά τον B' παγκόσμιο πόλεμο, το παιδικό animation αρχίζει να εμφανίζεται, αντλώντας από το Ρωσικό folklore και τα παραμύθια.
Η Alexandra Snzhko-Blotskaya (η οποία συνεργάστηκε με τον Vano), είναι ίσως η δημιουργός με της οποίας την αισθητική να είμαστε (οι Έλληνες) αρκετά εξοικειωμένοι,
…μιας και έχει δημιουργήσει μια σειρά η οποία δανείζεται από την Ελληνική μυθολογία (η οποία έχει προβληθεί πολλές φορές στην Ελληνική τηλεόραση).
Βεβαίως οι Ρώσοι animators δανείζονται και γνωστά παραμύθια από την παγκόσμια λογοτεχνία, όπως τη «Μικρή Γοργόνα».
Μέσα στη δεκαετία του 60' το Ρωσικό animation πολιτικής φύσης αρχίζει να παίρνει άλλη τροπή όπως και η πολιτική ζωή της Ρωσίας. Tο The Story of a Crime του Fyodor Khitruk.
Είναι η ιστορία ενός ήρεμου και φιλήσυχου άντρα ο οποίος διαπράττει ένα έγκλημα, ενώ το φιλμ φανερά αναφέρεται στον τρόπο που οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλον, ενώ το 1968 ο Andrei Khrzhanovsky, παρουσιάζει το The Glass Harmonica. Με φανερές τις αναφορές στον Σουρρεαλισμό (και ειδικά τον Magritte), αλλά και την ιστορία της ζωγραφικής γενικότερα, θίγει οικονομικό-κοινωνικά ζητήματα. Φυσικά όμως όπως το έχει πλέον καταλήξει παράδοση (και όχι μόνο στη Ρωσία), το φιλμ λογοκρίθηκε με αποτέλεσμα να απαγορευθεί.
(Η μουσική είναι του Alfred Schnittke)
Οι τεχνικές animation οι οποίες κατά συνέπεια δημιουργούν συγκεκριμένο οπτικό αποτέλεσμα, αρχίζουν να διαμορφώνονται και να εξελίσσονται ακόμη περισσότερο. Το puppet-animation αρχίζει να παίρνει άλλη τροπή και να γίνεται ακόμη πιο δημοφιλές, με δημιουργούς όπως τον Vadim Kurchevsky, τον Nikolai Serebryakov, αλλά και τον δημιουργό του διάσημου Cheburaska, Roman Kachanov.
Στη συνέχεια η τεχνική του paint-on-glass κάνει την εμφάνιση της με ένα από τα ομορφότερα και πολυβραβευμένα animation Hedgehog in the Fog του Yuriy Norshteyn. Το φιλμ αφηγείται την περιπέτεια ενός σκαντζόχοιρου κατά τη διαδρομή του με σκοπό να συναντήσει τον φίλο του την αρκούδα.
Όπως ήταν φυσικό πολλά από τα Ρωσικά animation συμπεριλαμβάνουν μουσική Ρώσων συνθετών, ενώ άλλα έχουν δημιουργηθεί εξ' ολοκλήρου βασιζόμενα σε μουσικά έργα.
Οι Ρώσοι δημιουργοί συνεχίζουν ακόμη και σήμερα να παρουσιάζουν πανέμορφα φιλμ, συνδυάζοντας διαφορετικές τεχνολογίες και τεχνικές.
