φώτος: Δημήτρης Μπούρας
Ton Daniel Cohn-Bendit τον
πρωτο-συνάντησα στις αρχές του 1970, όταν παιδάκι μικρό ενθουσιάστηκα με κάτι
χάρτινες μικρές αφίσες που έφερε ο πατέρας μου στο σπίτι. Οι 'αφίσες' ήταν
τυπωμένες στον πολύγραφο της Νομικής σχολής (από τότε οι καθηγητές
χρησιμοποιούσαν προς ίδιο όφελος τους κρατικούς/δημόσιους πόρους). Ένα
χαρούμενο νέο παιδί, με πεταγμένα έξω τα μάτια να κοιτά κάτι απροσδιόριστο και
μια φράση γραμμένη στα Γαλλικά: NOUSSOMMESTOUSINDESIRABLES
(Είμαστε όλοι ανεπιθύμητοι). Χρειάστηκαν αρκετά χρόνια για να μάθω την
μετάφραση αυτής της φράσης, όπως επίσης και γιατί κάθε φορά που ο πατέρας
έφερνε τέτοια χαρτιά, η μητέρα μου αναφερόταν σε περίεργα νησιά –
Μακρόνησος / Γυάρος / Αι Στράτης – καθώς επίσης γιατί ανέφερε το όνομα εκείνου
του κυρίου με την φαλάκρα και το αστείο όνομαπυ θύμιζε 'πατάτα'. . .
Τον DanielCohn-Bendit τον
ξανασύναντησα, φοιτητής πλέον – όταν στο μάθημα PoliticalScience 102
(Πολιτικές Επιστήμες) έγραψα essay με θέμα 1968 – The year that shaped a generation.
Πιο συνειδητοποιημένος πλέον, με λυμένες τις 'βασικές απορίες', διερευνούσα τα
αίτια – τις συνθήκες – τους ανθρώπους –
τα γεγονότα και φυσικά το outcome αυτής της εξέγερσης και όχι μόνον
στο Παρίσι.
Cen'estqu'undebut:
Από το Berkley στην
Σορβόνη, στην Nanterre και στο Πολυτεχνέιο της Πίζα, και από της
κομμούνα του Βερολίνου (Berlin'sKommuneI) στο QuartierLatin, οι
ίδιες φωνές ακούγονταν. Και σε αυτές να προσθέτονται οι φωνές από τους νέους
της Πράγας. . . Και όλοι να μιλάνε και σαν σημείο αναφοράς να έχουν έναν
άνθρωπο, τον DanielCohn-Bendit, και το θράσος /θάρρος να χλευάσει τις
αρχές, τις μονάδες καταστολής και μαζί με αυτούς το κράτος και τους θεσμούς,
όπως μεταπολεμικά και ψυχροπολεμικά εγκαθιδρύονταν στην Νέα Ευρώπη.
We
Are The People Our Parents Warned Us Against.
Τσίμπησα το Α στο essay, πέρασε και ο καιρός χαθήκαμε με τον DanielCohn-Bendit…
Τον ξανασυναντώ, στα 90s, μέσα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την βροντερή,
μεστή πάντα φωνή του να εκδηλώνει και να τεκμηριώνει μιαν άλλη πρόταση για την
Ευρωπαϊκή Ένωση, εν μέσω προετοιμασιών της εισαγωγής του κοινού μας νομίσματος.
Στην πατρίδα μου, ουδόλως μας απασχολούσαν τέτοιοι γραφικοί τύποι.
Μόλις ξεκινούσε το παρτυ του ευρώ και όλοι έτρεχαν να καπαρώσουν την ντάμα(sic) για το
μεγάλο γλέντι.
Και με το που σκάει το hangover – λέγε με κρίση χρέους – ξάφνου ο Con-Bendit γίνετε
δημοφιλής στους συμπατριώτες μου. Κάπου βρίσκουν/βρίσκουμε μια άλλη φωνή, πέρα
από το τεμπέληδες Έλληνες. Στην διάρκεια, επικράτησαν κάποιοι άλλοι
ίσως ψεκασμένοι αλλά σίγουρα εξάγγελοι που μας χάιδευαν το αυτιά
πολύ πιο όμορφα, από τον πραγματιστικό λόγο του DanielDanielCohn-Bendit.
Εγώ συνεχίζω να τον παρακολουθώ, βλέπε παιδικό ίνδαλμα, αλλά πάντα από απόσταση
και διαβάζοντας – όχι μελετώντας τον λόγο του. Είχα και εγώ τα δικά μου
βλέπεις… Μιαν επαφή όμως την είχαμε. Και να που πλέον παρουσιάζει την
'πρότασή του', το μανιφέστο. Και ξαφνικά ο χρόνος γυρνά πίσω με γοργά βήματα
και μπροστά μου παρουσιάζονται τα ίδια ερωτήματα με την γενιά των 60s. Τα
ερωτήματα αλλά ταυτόχρονα και ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ και μάλιστα με φωνή ενός +60αρη και το
κυριότερο, χωρίς αφορισμούς, χωρίς planB,
χωρίς μεσσίες και μαγικές λύσεις.
Ακούω για μια ακόμη φορά την φωνή του DanielCohn-Bendit να
λέει: είναι καιρός να αρχίσει ο πολιτικός κόσμος τη συζήτηση για το ποια
Ευρώπη θέλουμε. Ή μάλλον, για τον τύπο Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουμε επιτακτικά
ανάγκη ώστε να βγούμε από την πολλαπλή κρίση που βιώνουμε. Με άλλα λόγια, δεν
είναι πλέον ώρα για συζητήσεις σχετικά με την Ευρώπη που θα θέλαμε, αλλά για
την Ευρώπη που έχει καταστεί αναγκαία.
17 Ιουνίου 2013 και ο DanielCohn-Bendit βρίσκεται στην Αθήνα για να συμμετάσχει σε
ανοιχτή συζήτηση με μπλόγκερς και δημοσιογράφους, στον χώρο Free Thinking Zone.
Με μεγάλη χαρά αποδέχτηκα την πρόταση/εντολή να αναλάβω την κάλυψη για
λογαριασμό του ΕΞΩΣΤΗ – ExostisFreePress.
Έτσι έζησα από κοντά, άκουσα, κατέγραψα και ρώτησα τον DanielCohn-Bendit.
Τον άκουσα να παρουσιάζει συγκεκριμένες, τεκμηριωμένες προτάσεις, να συζητά
ανοιχτά – δημοκρατικά χωρίς το ύφος του ξερόλα με όλους και για όλα. Σε πολλά
δεν συμφωνούσα απολύτως, σε άλλα διαφωνώ 'κάθετα'. Ένα όμως είναι σίγουρο, ότι
ξέρει να συζητά, να μην καπελώνει και… Θεέ μου για πρώτη φορά να μην
ακούω από έναν πολιτικό αυτόν το γνωστό ξύλινο λόγο & γλώσσα,
όχι τσιτάτα, όχι υποσχέσεις, όχι παχιά λόγια. Επιτέλους ΟΧΙ ακόμη ένας
άγγελος – εξάγγελος (βλ. Σαββόπουλος αντίστοιχο άσμα).
Τι είπε, για ποια θέματα & ζητήματα μίλησε? Μίλησε (απάντησε) για το
θέμα της ΕΡΤ. Είπε ότι μέχρι 'χθες, όποια ή όποιον και να είχε
ρωτήσει για την Ελληνική δημόσια τηλεόραση, μόνον αρνητικά άκουγε. Αλλά το
ζήτημα είναι ο τρόπος και μάλιστα όταν αυτό καθίσταται δεδικασμένο…
Για το PlanB – το κατά Τσίπρα εργαλείο. ΔΕΝ
υπάρχει τέτοιο πράγμα (there is no such thing as planB), ούτε
και κανείς ηγέτης οποιουδήποτε Ευρωπαϊκού κράτους, περιμένει κανέναν Τσίπρα να
του προσφέρει μαγικό ραβδί. Αυτό που υπάρχει είναι μια κατάσταση υπαρκτή. Και
προς εκεί πρέπει να κινηθούμε και να δράσουμε. Να τεκμηριώσουμε μια στρατηγική
η οποία σε πρώτη φάση, άμεσα, θα προσφέρει τα εργαλεία συνεννόησης μεταξύ Βορρά
και Νότου. Ούτε πλέον ο Βορράς να υποδεικνύει(sic) αλλά
ούτε και ο Νότος να ζητά/ζητιανεύει/απαιτεί…
Για τα διάφορα successstory αυτό που τόνισε είναι ότι το
μεγαλύτερο λάθος είναι να προσπαθούμε να κάνουμε συγκρίσεις. Δεν μπορεί να
γίνει σύγκριση της Γερμανικής με την Ελληνική οικονομία, για τον απλό λόγο ότι
οι δομές είναι εντελώς διαφορετικές. Ούτε και μπορείς να μετακομίσεις
αυτούσιο κανένα μοντέλλο – viceversa. Δεν μπορείς να ελπίζεις σε γρήγορη
αποκέντρωση της οικονομίας και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (SME) κάτι
που η Γερμανία το έχτισε από την βιομηχανική επανάσταση και τελειοποίησε μετά
τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. ΔΕΝ μπορείς να περιμένεις τέτοιες δράσεις και
αντανακλαστικά από μια κατακερματισμένη οικονομία με πελατειακές δομές και
υπερτραφές κράτος…
ΔΕΝ μπορείς να περιμένεις από το 'κράτος' και τις δομές αυτού, μιας και
είναι υποχρεωμένο να τις προστατεύει να τις συντηρεί. Από εκεί που
πρέπει να απαιτήσει ο πολίτης είναι από τον εαυτό του και την κοινωνία.
Για τον εθνικισμό και φασισμό, ότι είναι πολύ φυσιολογικό να βρίσκουν
έδαφος και να το κερδίζουν. Όταν αρνούμαστε να αποδεχτούμε, στον βαθμό που μας
αναλογεί, την ευθύνη, τότε φυσιολογικά ασπαζόμαστε ή απλά αποδεχόμαστε ακραίες
ιδεολογίες. Ειδικά δε όταν αυτές μας προσφέρουν έναν εύκολο
φταίχτη, εχθρό, στόχο. Δείτε τι συνέβη και συμβαίνει στο Ανατολικό
τμήμα της ενωμένης Γερμανίας. Στην Ελλάδα, ο 'εθνικισμός' έχει βάλει γερές
βάσεις ειδικά μετά το 1945. Δεν πρέπει λοιπόν να αναρωτιόμαστε, αλλά να
δράσουμε.
Αυτό που η Ελληνική κοινωνία πρέπει να αποτρέψει είναι μια συμμαχία του
Σαμαρά με την άκρα δεξιά, αυτός είναι και ο μεγάλος
κίνδυνος για την Ελληνική πολιτική σκηνή, την σημερινή δεδομένη στιγμή.
Αυτό για το οποίο πρέπει, κατά τον DanielCohn-Bendit, να
παλέψουμε είναι για ένα ισότιμο ομόσπονδο / ενωμένο Ευρωπαϊκό κράτος κρατών.
Μιάς και το έθνος-κράτος δεν μπορεί να χειριστεί την κρίση, ας
παλέψουμε για μια αληθινή συμμαχία – για μια ουσιαστική ένωση. Μια επανίδρυση
με σεβασμό και αλληλοκατανόηση. Μια
ένωση που θα εμπνέει και θα ενώνει τονίζοντας τα θετικά του κάθε έθνους, με
λιγότερη κριτική και αυταρχισμό. Όμως με ταυτόχρονη αναγνώριση των λαθών και
διόρθωση αυτών.
Η δική μου ερώτηση ξέφυγε λίγο από την αυλή της Ελλάδας, και
πήγε ένα βήμα πιο ανοιχτά – στην γειτονιά μας των Βαλκανίων και της Νέας Μέσης
Ανατολής. Αυτής που γεννιέται μέσα από μάχες και σφαγές. Ρώτησα για το ποια θα
έπρεπε να είναι η Ευρωπαϊκή πρόταση για τα Βαλκάνια την Τουρκία και
κατά συνέπεια την Νέα Μέση Ανατολή.
Μας είπε ότι σε ότι αφορά την Τουρκία, η Ευρώπη έχασε το τραίνο
– πληρώνει το βιαστικό μοντέλο μιας οικονομικής σχέσης βασισμένη στο φθηνό
εργατικό, συνδυασμένη από νουθεσίες αναφορικά με την κοινωνία και
της δομές αυτής. Το μόνο που κατάφερε, είναι να βγάλει το άσχημο πρόσωπο του
Ερντογάν και να το χρησιμοποιήσει σε μια μορφή άκρατου λαϊκισμού. Σπρώχνει την
Τουρκία σε μια νέα μορφή απολυταρχισμού. Μην ξεχνάμε ότι και οι Κεμαλιστές αυτό
το εργαλείο χρησιμοποίησαν με καταστροφικά αποτελέσματα για την
κοινωνία.
Στο θέμα των Βαλκανίων ζούμε την απόλυτη αντίφαση. Σμπρώξαμε βιαστικά κράτη
σαν την Ρουμανία και την Βουλγαρία στο άρμα της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και 'enlargement' μην συνειδητοποιώντας την διαφορετικότητα και
τις πραγματικές δυνατότητες αυτών των χωρών. Έτσι τώρα έχουμε προβλήματα στις
χώρες σαν την Ρουμανία και Βουλγαρία και ταυτόχρονα φωνές από τις λοιπές χώρες,
κυρίως του Βορρά, για βιαστικό άνοιγμα που μόνον προβλήματα έφερε.
Πρέπει να αποφύγουμε την δημιουργία μιας νέας Βοσνίας (που γεννήθηκε μέσα
από μια συμφωνία της Daytona) και να προσφέρουμε προοπτική μέσα από
έναν ΝΕΟ μηχανισμό συνεργασίας και όχι αφομοίωσης. Όχι άλλες βιαστικές λύσεις.
Είναι υπέροχο όταν τα ινδάλματα των νεανικών σου χρόνων, παραμένουν
αναλλοίωτα, παραμένουν και παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια
πολιτική/κοινωνική και οικονομική σκηνή, εκφράζοντας ένα όραμα για την
πραγματική και ουσιαστική Ευρωπαϊκή Ένωση. Και όλα αυτά μέσα από έναν
αξιοθαύμαστο πραγματισμό. Χωρίς planB' –
χωρίς ψεύτικες υποσχέσεις!
Και πόση χαρά μου χάρισε η υπογραφή του επάνω στην αφίσα αυτή των παιδικών
μου χρόνων… κρυμμένη και φυλαγμένη την είχα τόσα χρόνια. Δυστυχώς στην
επιστροφή μου δεν έχω την δυνατότητα να την προσφέρω στον μπαμπά μου, μιας και
έφυγε το 1991. Θέλω να πιστεύω ότι από κάπου εκεί 'ψηλά' θα χαρίζει ένα από
εκείνα τα περίεργα αντικομφορμιστικά χαμόγελα του.
