Daenerys Targaryen: Προσέγγιση της γυναίκας στο Game of Thrones.

Πολλές φωνές έχουν διαμορφωθεί αναφορικά με τη γυναικεία αναπαράσταση στην τηλεοπτική σειρά
Game of Thrones του συνδρομητικού καναλιού HBO. Ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι αυτές οι φωνές είναι συχνά διαφορετικές, αν όχι απόλυτα αντιφατικές, με απόψεις που προσεγγίζουν το περιεχόμενο της σειράς ως ένα απόλυτα φεμινιστικό κείμενο ή αντιθέτως ως ένα κείμενο που υποβιβάζει τη γυναίκα σε στερεοτυπικές απεικονίσεις με σεξιστικό απόηχο.

Κάποιοι θεατές δίνουν στους τηλεοπτικούς χαρακτήρες μια ανοιχτή διέξοδο ως προϊόντα συγκεκριμένης ιστορικής εποχής, εφόσον βιβλίο και σειρά είναι εμπνευσμένα από τον ιστορικό Μεσαίωνα, ενώ άλλοι θεωρούν τη σειρά προβληματική, αλλά την παρακολουθούν παρά τις αδυναμίες της. Σύμφωνα με τον Peter Dunne, η ποιοτική τηλεόραση της Αμερικής συχνά εξυμνείται σε παγκόσμιο επίπεδο ως η καλύτερη του είδους της, αλλά αυτή είναι μια επικίνδυνη τιμή, καθώς όταν η αμερικάνικη τηλεόραση τίθεται στο ύψιστο επίπεδο μπορεί να είναι η καλύτερη, αλλά όταν δεν είναι σε τόσο υψηλό επίπεδο μπορεί να καταστεί επίφοβη.
Με αυτή τη διαπίστωση και σε συνδυασμό με τη φεμινιστική θεωρία, η έρευνα εστιάζει στην πλοκή μιας από τις βασικές ηρωίδες της σειράς, της Daenerys Targaryen (Emilia Clarke) και στο πώς αναπαρίσταται η νεαρή γυναίκα στην πρώτο κύκλο. Το βασικό ερώτημα που τίθεται είναι το εάν τελικά η ηρωίδα αποτελεί ένα φεμινιστικό πρότυπο ή μάλλον μια απεικόνιση που μοιάζει επιφανειακά φεμινιστική, αλλά στην ουσία της εκπέμπει πατριαρχικό απόηχο.

Στο
Game of Thrones παρακολουθούμε τις ευγενείς οικογένειες του Westeros να εμπλέκονται σε έναν εμφύλιο πόλεμο μετά τον θάνατο του βασιλιά Robert Baratheon με στόχο την κατάληψη του Σιδερένιου Θρόνου. Η Daenerys μαζί με τον αδερφό της, Viserys αποτελούν τους τελευταίους απογόνους του οίκου Targaryen. O Viserys στην προσπάθειά του να αναλάβει την εξουσία παντρεύει την αδερφή του με τον αρχηγό μιας άγριας φυλής της Ανατολής, τους Dothraki. Η πρεμιέρα της σειράς έγινε το 2011 και συνεχίζεται μέχρι το 2016 με την επικείμενη προβολή του έκτου κύκλου. Το τηλεοπτικό show βασίζεται στη σειρά επικής νουβέλας φαντασίας του συγγραφέα George R. R. Martin με τίτλο A Song of Ice and Fire και έχει διασκευαστεί για τη μικρή οθόνη από τους David Benioff και D.B.Weiss που φέρουν και τον τίτλο των δημιουργών.

Με αυτά τα στοιχεία ως δεδομένα κρίνεται απαραίτητο να διευκρινιστεί ο όρος American quality TV και ο ρόλος του συνδρομητικού καναλιού HBO. Σύμφωνα με το
Essential HBO Reader, η ίδρυση του Home Box Office Inc. (HBO) ήταν προάγγελος κάτι καινοτόμου και νέου που διαμόρφωνε την τηλεοπτική βιομηχανία και τεχνολογία κατά τα πρώιμα μέσα της δεκαετίας του 1970. Συγκεκριμένα, το HBO δούλευε χωρίς την υποστήριξη της διαφημιστικής στρατηγικής, καθώς η συνδρομητική μορφή του εστίαζε όλη την προσοχή του καναλιού στην ευχαρίστηση και διατήρηση του τηλεοπτικού κοινού. Από το 1996 το κανάλι προωθούσε τον εαυτό του με το σλόγκαν «Δεν είναι τηλεόραση, είναι το HBO». Με αυτόν τον τρόπο, διαχώριζε τη θέση του από την τηλεόραση με τον ισχυρισμό ότι: «οι σειρές και τα specials που παράγονται και προβάλλονται στο HBO είναι ποιοτικά ανώτερα από τα προγράμματα της συνηθισμένης και καθημερινής τηλεόρασης.» Επομένως, πρόκειται για ένα κανάλι που διαπομπεύει ακόμη και σήμερα ότι αποτελεί ανεξάρτητο πυλώνα Αμερικανικής Ποιοτικής Τηλεόρασης.

Η ανάγκη να ορίζεται το θηλυκό στο ισχυρό μέσο της τηλεόρασης ως έμφυλος άνθρωπος με ίσα δικαιώματα και εκτός των ορίων της στείρας σεξιστικής αναπαράστασης καθίσταται ζήτημα βαρύνουσας σημασίας. Εφόσον, μάλιστα αποδεχτούμε πως στη σύγχρονη οικουμενική κοινωνία το τηλεοπτικό μέσο διαθέτει τη δύναμη να προβάλει σε παγκόσμιο εύρος και ειδικά, στις νέες γενιές πρότυπα αρσενικών και θηλυκών χαρακτήρων κατανοούμε τη σπουδαιότητα του τρόπου με τον οποίο αυτοί αναδεικνύονται.

Οι υπέρμαχοι της θεωρίας ότι το
Game of Thrones θεμελιώνεται σε έμφυλες στερεοτυπικές απεικονίσεις, οι οποίες υποτιμούν την ισχύ των γυναικών, μπορούν να επιχειρηματολογήσουν μέσω στοιχείων της πλοκής. Η Daenerys είναι μία δεκαεξάχρονη κοπέλα η οποία ήδη από την αφετηρία του μύθου υπομένει τον αυταρχικό σαδιστή αδερφό της, χωρίς να επιδεικνύει ίχνος αντίστασης. Ο Viserys την αφήνει γυμνή και ακουμπά το εκτεθειμένο της σώμα· το σώμα που πλέον έχει τα χαρακτηριστικά που αρμόζουν σε μια γυναίκα που μπορεί να παντρευτεί, όπως αναφέρει ο ίδιος. Από την πρώτη αυτή παρουσίαση του θηλυκού χαρακτήρα καθίσταται πασιφανές πως η έφηβη κοπέλα προορίζεται σε ένα γάμο χωρίς τη δική της συναίνεση και ταυτόχρονα, γίνεται αντικείμενο θαυμασμού της αρσενικής ερωτικής επιθυμίας. Αλλά και μετά από αυτή την πρώτη παρουσίασή της, η Daenerys στο πλαίσιο της εικονοποίησής της λειτουργεί συχνά ως θέαμα ή ως αυτό που η Laura Mulvey ονομάζει «to-be-looked-at-ness» (υπάρχω για νε με κοιτούν)¹³, καθώς οι συνήθως βίαιες γυμνές σεξουαλικές σκηνές την καθιστούν αδύναμο σεξουαλικό θηλυκό θύμα. Συμπερασματικά, σε έναν κόσμο που χαρακτηρίζεται από σεξουαλική αστάθεια η απόλαυση του βλέμματος διαχωρίζεται μεταξύ του ενεργητικού/άνδρα και της παθητικής/γυναίκας.

Tο HBO είναι ευρέως διαδεδομένο για τις βίαιες και σεξουαλικές του σκηνές· στοιχείο που εντοπίζεται τόσο στο
Game of Thrones γενικότερα, όσο και στο μύθο της Daenerys ειδικότερα. Παρά την άρνηση της κοπέλας να παντρευτεί τον ισχυρό φύλαρχο Khal Drogo ο αδερφός της την πιέζει προς αυτή την κατεύθυνση. Αναφέρει χαρακτηριστικά πως θα επέτρεπε σε ολόκληρη τη φυλή και τα άλογά τους να ασελγήσουν πάνω της, αν ο Drogo τού προσφέρει αυτό που διακαώς επιθυμεί, το θρόνο των Επτά Βασιλείων. Στη συνέχεια κατά τη διάρκεια του γάμου, ο οποίος συνοδεύεται από ωμά σεξουαλικά σκηνικά και βίαιες αιματηρές αντιμαχίες, ο Viserys διατάζει την αδερφή του να κάνει ευτυχισμένο τον Drogo την πρώτη τους νύχτα μαζί. Ο άγριος φύλαρχος μοιάζει να έχει κατασκευαστεί πάνω στο στερεότυπο του δυνατού άγριου βάρβαρου άνδρα και ο συλλογισμός αυτός ενισχύεται, όταν βιάζει την έφηβη ηρωίδα κατά εξακολούθηση. Ήδη από τις πρώτες αδρές γραμμές της αφήγησης, η ηρωίδα μοιάζει παντελώς ανίσχυρη, έρμαιο δύο ανδρών που σκιαγραφούν το μύθο της, ενώ εκείνη απλά υπομένει και κινείται, όπως της υποδεικνύει ο ισχυρός αρσενικός παράγοντας. Εκτός αυτού δε θα ήταν υπερβολή να επισημάνει κανείς πως μοιάζει να έχουν αφαιρεθεί όλες οι ανθρώπινες ιδιότητές και ελευθερίες της και πως έχει αναχθεί σε ένα ον που απλώς ικανοποιεί τις σεξουαλικές ανάγκες του συζύγου της και την επιθυμία επιβολής της εξουσίας του αδερφού της.

Οι σκηνές βιασμού στη σειρά έχουν υπάρξει αντικείμενο διαμάχης, καθώς είναι γνωστό ότι κατά τον Μεσαίωνα οι γυναίκες συχνά βιάζονταν και ειδικά σε εποχές πολέμου. Έτσι, όταν οι Dothraki επιτίθενται στους Lhazareen και βιάζουν τις γυναίκες της φυλής το ζήτημα μπορεί να χαρακτηριστεί από ιστορική ακρίβεια. Τίθεται, όμως το ερώτημα του πώς αλλιώς παρουσιάζεται ο βιασμός στη σειρά
. Σύμφωνα με την Anneke Smelik, οι περισσότερες φεμινιστικές ταινίες σχετικά με τη σεξουαλική βία δίνουν μια διαυγή ανάλυση αναφορικά με τις αντιξοότητες και τις αντιφάσεις στη ζωή των γυναικών σε μια ανδροκρατούμενη κουλτούρα χωρίς τον φετιχισμό, την ηδονοβλεψία και τον σαδισμό του παραδοσιακού σινεμά του Hollywood. […] Απεναντίας, εγείρουν ένα βαθύ συναίσθημα συμπόνιας για την κατάσταση των θηλυκών θυμάτων.

Εντούτοις, κατά τη διάρκεια της βίαιης σεξουαλικής πράξης από τον Drogo, η Daenerys πέραν του ότι αντιδρά παθητικά και υπομένει καρτερικά τον βιασμό της, εν συνεχεία, ερωτεύεται τον βιαστή της. Αυτά τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι ακόμη και αν η εικονοποίηση του βιασμού μπορεί εν μέρει να αιτιολογηθεί αφηγηματικά από την κουλτούρα της άγριας φυλής, σε καμία περίπτωση η αντίδραση του θύματος δεν προκαλεί τόσο πολύ τη συμπόνια του κοινού ούτε καταδικάζει την πράξη ως όφειλε, αφού αφενός το θύμα ανέχεται την κατάσταση χωρίς καμία αντίσταση και αφετέρου ερωτεύεται τον θύτη της.

Σύμφωνα με την Yvonne Tasker, είναι λογικό οι γυναίκες στη μεγάλη οθόνη αναπαριστώνται σεξουαλικά, εφόσον και η βία εναντίον τους είναι σεξουαλικής φύσεως και η αφήγηση του βιασμού-εκδίκησης χρησιμοποιείται συχνά για να δικαιολογήσει τη γυναικεία βία. Στην περίπτωσή μας, το θύμα δεν επιχειρεί καμία εκδίκηση ή δυναμική αντίδραση ή ακόμα και φυγή από το βίαιο περιβάλλον, αλλά πρόκειται για μια εμφανίσιμη έφηβη που υπομένει καρτερικά το βιασμό της. Αν και δεν επιλέγει μια επαναστατική αντίδραση, βρίσκει έναν τρόπο για να μεταβάλει το σεξουαλικό της βασανιστήριο.

Η δεινή θέση της δεν αργεί να αλλάξει, όταν μια ακόλουθός της τής διδάσκει πώς να ικανοποιεί σεξουαλικά τον Drogo. Μέσω της εκμάθησης σεξουαλικών τεχνικών η ηρωίδα κάνει αισθητή τη δυναμική παρουσία της· αρχικά, στον σύζυγό της κι έπειτα, σε ολόκληρη τη φυλή. Αφηγηματικά, αυτό αποτελεί το σημείο της εναλλαγής της κατάστασης της. Ενώ η σεξουαλική βία ήταν αυτό που την υποδούλωνε αρχικά, τώρα είναι εκείνο που της δίνει δύναμη και κατοχυρώνει την αξία της. Τα βιβλία μπορεί να είναι πιο σεξουαλικά, αλλά οι γυμνές σκηνές στη σειρά είναι περισσότερο σεξιστικές. Οι γυναίκες γνωρίζουν πώς θα κυριαρχήσουν με το σώμα τους όχι την ευφυΐα τους. Αυτή η διαπίστωση μπορεί να μη συνάδει με την κατάσταση όλων των θηλυκών χαρακτήρων σε όλες τις στιγμές δράσης τους, αλλά σίγουρα επιβεβαιώνει τον τρόπο με τον οποίο αρχίζει να ανέρχεται η Daenerys στην εξουσία.

Σε αυτό το σημείο, λοιπόν, η Daenerys από άβουλο παιδί μετατρέπεται σταδιακά σε ηγέτιδα, αφού τιθασεύει τον Drogo στην προσωπική τους σχέση και έπειτα επιβάλλει την παρουσία της στο khalasar, την ορδή της φυλής. Το πρώτο ουσιαστικό δείγμα της δύναμής της εκφράζεται, όταν συνειδητοποιεί τη βία που δέχονται οι δούλοι και διατάζει την ορδή να σταματήσει. Εκεί συγκρούεται με τον αδερφό της. Η κυριαρχία του Viserys προς την ηρωίδα έχει πια καταρρεύσει οριστικά, αφού τα μέλη της φυλής αντιμετωπίζουν την ηρωίδα ως Khaleesi, δηλαδή Βασίλισσα των Dothraki και αναγνωρίζουν τη δική της ισχύ έναντι του άσημου αδερφού της ανεξάρτητα από το φύλο των αντιμαχόμενων. Μάλιστα, μέλη της φυλής προτίθενται να τον σκοτώσουν ή να τον τιμωρήσουν βίαια παρά την άρνηση της Daenerys. Η δύναμη της και η συνεισφορά της μεγιστοποιείται ακόμη περισσότερο, όταν γνωστοποιείται η εγκυμοσύνη της.

Το khalasar κατευθύνεται στην Ιερή Πόλη, στις Vaes Dothrak. Σε ένα τελετουργικό η ηρωίδα καταναλώνει μια ολόκληρη καρδιά αλόγου. Σύμφωνα με την παράδοση, η πλήρης βρώση της καρδιάς σημαίνει πως η Βασίλισσα θα γεννήσει γιο. Εντωμεταξύ, ο Drogo με την αφηγηματική ενδυνάμωση της συζύγου του αρχίζει να φαίνεται υπό τη σκιά της και λειτουργεί απλά ως δευτερεύων χαρακτήρας στην ιστορία της. Οι ρόλοι τους πλέον έχουν αλλάξει. Μετά την τελετουργία τη σηκώνει στα χέρια του και περήφανα την επιδεικνύει στη φυλή που ζητωκραυγάζει στη θέα της αιματοβαμμένης Βασίλισσας. Σε αυτό το σημείο, ωστόσο, τίθεται ένα επιπλέον ζήτημα. Η ηρωίδα αρχικά, ισχυροποιεί τη θέση της μέσω του σώματός της και εν συνεχεία, καθιερώνει την εξουσία της μέσω της εγκυμοσύνης της. Παρά το γένος της έχει καταξιωθεί σε μια άκρως ανδροκρατούμενη κοινωνική δομή μεν, αυτό δεν έχει επιτευχθεί μέσω της ευφυΐας και της πνευματικής της ικανότητας δε. Από την άλλη, όμως, σε μια βάρβαρη φυλή που στηρίζεται σε πατριαρχικές αξίες είναι ένας λογικός τρόπος να καθιερώσει την αξία της με βάση το αφηγηματικό πλαίσιο. Αυτή η σεναριακή επιλογή, ωστόσο, σε καμία περίπτωση δεν προάγει το τέλος το σεξιστικών στερεοτύπων, καθώς η πλοκή αναθέτει στην έφηβη ηρωίδα ρόλους που η πατριαρχία έχει επιβάλει και την καταξιώνει μονάχα όταν τους φέρει σε πέρας αποτελεσματικά. Η εγκυμοσύνη της, αναμφισβήτητα, της παρέχει προβάδισμα και αναγνώριση, αλλά η Daenerys δε θα περιοριστεί μόνο σε αυτή.

Εντωμεταξύ, η Daenerys προσπαθεί να πείσει τον Drogo να καταλάβουν τα βασίλεια της Δύσης και να κατακτήσουν το Σιδερένιο Θρόνο. Παρά το νεαρό της ηλικίας της και την αρχική αδυναμία της σε οποιαδήποτε μορφή βίας έχει πλέον εγκλιματιστεί στη ζωή της φυλής και επιδιώκει να κυριαρχήσει στα Επτά Βασίλεια. Πρόκειται για μια γυναίκα με ισχυρό όραμα και αγάπη για την εξουσία. Σχεδόν τίποτα δεν θυμίζει την παθητική και αδρανή έφηβη στην αφετηρία της αφήγησης εκτός από το ότι δεν ξεχνά την αρχική δεινή της κατάσταση και μέχρι τέλους διατηρεί ένα είδος ηγετικής ευαισθησίας και συμπόνιας απέναντι στους παθόντες.

Αυτή η ευαισθησία καθίσταται εμφανής, όταν κατά τη διάρκεια μια επίθεσης στο λαό των Lhazareen απαγορεύει στους Dothraki να βιάσουν τις αιχμάλωτες γυναίκες. Τα μέλη της φυλής δεν μπορούν να διανοηθούν το λόγο της απαγόρευσης, καθώς θεωρούν ότι με αυτό τον τρόπο τιμούν τις γυναίκες μιας φυλής «κατώτερης» και απειλούν να μεταφέρουν την αναιτιολόγητη διαταγή στον Drogo. Η Daenerys, λοιπόν, τον ενημερώνει για το συμβάν και εκείνος όχι μόνο απαγορεύει στους άνδρες του να συνεχίσουν τη βίαιη πολεμική πρακτική της έμφυλης βίας, αλλά επίσης μάχεται με έναν αντιφρονούντα με αποτέλεσμα μια μοιραία πληγή. Αυτό το γεγονός είναι εξέχουσας σημασίας, διότι αφενός ο Drogo υποτάσσει στη διαταγή της συζύγου του την επιθυμία των ανδρών πολεμιστών του και ταυτόχρονα, ακυρώνει μια πολεμική πρακτική αιώνων που αντιμετωπίζει τις αιχμάλωτες γυναίκες ως λάφυρο και αποδέκτη αρσενικής βιαιότητας.

Και ο κύκλος ολοκληρώνεται με τον θάνατο του Drogo. Η κεφαλή του khalasar καταρρέει, η Daenerys γεννά ένα νεκρό παραμορφωμένο παιδί και προσπαθεί μέσω της απαγορευμένης μαγείας του αίματος να φέρει στη ζωή το σύζυγό της.

Το khalasar την εγκαταλείπει, πίσω μένουν μόνο οι αδύναμοι, κάποιοι δούλοι και οι αδερφοί του αίματος του Drogo. Σε αυτό το σημείο, λοιπόν, βρίσκεται σ' ένα τεράστιο τέλμα. Η προ ολίγου απόλυτη εξουσία της έχει κατακερματιστεί. Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να αναγεννηθεί, να εμπνεύσει τους εναπομείναντες ανθρώπους της προϊούσας μεγαλόπρεπης ορδής. Στη φωτιά που καίει το πτώμα του Drogo μπαίνει και η ίδια μαζί με τρία αυγά δράκου και μέσα από τις φλόγες γεννιέται η Μητέρα των Δράκων, η ηρωίδα που αφυπνίζει τους παλαιούς θρύλους και ετοιμάζεται να πάρει το θρόνο του Westeros. Ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι το γεγονός πως μόνο με τον θάνατο του Drogo η ηρωίδα αντιλαμβάνεται το αληθινό εύρος της δύναμής της και της ισχύος της. Η φωτιά που καίει το σώμα του νεκρού άνδρα δίνει ζωή και εξουσία στην ίδια. Πλέον φέρει ένα βαρύτατο καθήκον. Έχει γεννήσει τρεις δράκους, τους πρώτους μετά από αιώνες και αρχίζει από το μηδέν ως ηγετική παρουσία στο khalasar που έχει απομείνει.

Το συμπέρασμα που αναδύεται από την παρούσα έρευνα μπορεί να συμπυκνωθεί στο ότι η Daenerys ως τηλεοπτική ηρωίδα δεν μπορεί να θεωρηθεί ξεκάθαρα και απόλυτα φεμινιστικός χαρακτήρας. Από τη μία πλευρά, εκφράζει με την αρχική της παθητικότητα και τη σκιαγράφηση μιας σεξουαλικά ποθητής στο ανδρικό κοινό έφηβης το σεξιστικό στερεότυπο μιας ανήμπορης και θελκτικής πριγκίπισσας, ενώ η εξουσία της αφορμάται από τις σεξουαλικές τις ικανότητες και την κυοφορία του παιδιού της. Από την άλλη, αφού κατορθώνει έστω και με αυτά τα μέσα να αναλάβει ηγετική θέση δρα προς όφελος των καταπιεσμένων γυναικών και των δούλων και αρχίζει να αλλάζει τη βία που επιδεικνύει μια άκρως ανδροκρατούμενη φυλή προς τις γυναίκες. Όταν ο σύζυγός της πεθαίνει και σχεδόν ολόκληρη η ορδή την εγκαταλείπει, δεν μένει άπραγη. Αφυπνίζει θρύλους που θεωρούνται νεκροί εδώ και αιώνες στο σύμπαν της αφήγησης και υπόσχεται να διεκδικήσει την εξουσία, ενώ αναδεικνύεται ως υπολογίσιμη δύναμη απέναντι στους υπόλοιπους διεκδικητές του θρόνου. Πρόκειται για μια ιστορία ενηλικίωσης, η οποία σαφώς αφήνει σεξιστικό απόηχο, αλλά και ψήγματα φεμινιστικών προσεγγίσεων. Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι σκηνές του βιασμού μιας έφηβης κοπέλας είναι εικόνα που υποχρεούται να δημιουργεί ξεκάθαρα κλίμα αποστροφής προς τον βιαστή και αναμενόταν μια πιο δυναμική αντίδραση του θύματος, καθώς πρόκειται για ένα ζήτημα που οφείλει να είναι πανανθρώπινα κατακριτέο και απαγορευμένο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, εξάλλου, ότι αναπαραστάσεις τέτοιου είδους μπορεί να γίνουν επικίνδυνες για την κοινωνική δομή, καθώς αντιμετωπίζουν τη γυναίκα ως πλάσμα με αποκλειστικό σκοπό την ικανοποίηση της ανδρικής επιθυμίας, ενώ η θηλυκή σεξουαλικότητα καθίσταται κάτι υποδεέστερο και ανήθικο. Η αναπαραγωγή τέτοιων στερεοτύπων κυοφορεί μέγιστους κινδύνους· ειδικά, την εποχή της οικουμενικής κυριαρχίας του τηλεοπτικού μέσου. Στις επόμενες seasons της σειράς η ηρωίδα συνεχίζει να παλεύει για την κατάκτηση του θρόνου και, ενώ συχνά αντιμετωπίζεται ειρωνικά ή ακόμα και σεξιστικά από τους αντιπάλους της, συνεχίζει δυναμικά την πορεία της απελευθερώνοντας δούλους και καταδικάζοντας τους δυνάστες τους.