25o Κάδρο
Η κριτική κινηματογράφου με τα χρόνια μετατρέπεται από έναν διάλογο πάνω σε ένα έργο τέχνης, σε μια τυπική βαθμολόγηση προϊόντος. Η εδώ και καιρό μεταποίησή της σε ενημέρωση, που περισσότερο χειραγωγεί έναν αναγνώστη, οδήγησε στην έλλειψη (στον εκδοτικό χώρο τουλάχιστον) κριτικών κειμένων με σκοπό τη συνεισφορά στη διαλεκτική σχέση δημιουργού-θεατή. Ο Ηλίας Δημόπουλος, με εικοσαετή παρουσία στον έντυπο χώρο που ξεκινά από το περιοδικό Σινεμά και συνεχίζεται σήμερα στο Ήχος και Εικόνα, αλλά και διαρκή παρουσία στον ιστολογικό χώρο από το 2007, παρουσιάζει μια συλλογή 99+1 κειμένων τού, με τίτλο 25o Κάδρο, που εξυπηρετεί αυτόν ακριβώς τον σκοπό της κριτικής. Ο ίδιος, μας μιλά για το εγχείρημά του.
“Ο τίτλος είναι παλιός, τον χρησιμοποίησα και σ’ ένα πολυσυλλεκτικής συγγραφής ιστολόγιο που συνέστησα παλιότερα.Το σινεμά που ερωτεύεσαι, όπως ακριβώς κι οι άνθρωποι που διαλέγεις να συντροφεύεις, περιέχουν ένα αίνιγμα, μια κρυμμένη αλήθεια που τους χαρακτηρίζει και τους δικαιώνει. Ανάμεσα στα 24 καρέ σου κλείνει φευγαλέα το μάτι ένα 25ο που είναι όλος σου ο έρωτας. Μόνο που δεν πρέπει να φτερνιστείς γιατί μπορεί να σου ξεφύγει.”
Όσο για την επιλογή των ταινιών που περιέχονται: “Θέλησα να περιέχει, κατά κύριο λόγο, ταινίες εύκολης προσβασιμότητας για τον αναγνώστη-θεατη τους, ώστε να μπορεί να υπάρξει αντιπαραβολή, ταινίες επί το πλείστον «διάσημες» ώστε η καινούργια (αν το κατάφερα) ανάγνωσή τους να περιέχει την έκπληξη και οπωσδήποτε να είναι γραπτά που περιέχουν ιδέες και προσέγγιση που καθρεφτίζει πολλά από κείνα που θεωρώ σημαντικά να εντοπίζονται στην κριτική κινηματογράφου.”
Στον πρόλογο του βιβλίου του ο συγγραφέας το περιγράφει ως μια σειρά από κείμενα που περιέχουν πολλά από τα πράγματα που θεωρεί χρέος του να συνεισφέρει στην κουβέντα περί σινεμά: “Στον θεατή οφείλεται σεβασμός και απαιτητικότητα. Ο κριτικός οφείλει να αντιμετωπίζει τον θεατή σαν ίσο. Όχι δηλαδή σαν κάποιον που υπολείπεται γνωστικά αλλά σαν έναν, ξεχωριστό, που ενδιαφέρεται να γνωρίσει, να καταλάβει, να συμμετάσχει και, κυρίως, να συναισθανθεί. Κι απαιτητικά. Η γλώσσα του κριτικού δεν μπορεί να είναι άκαμπτη και αυτιστική, ούτε όμως πρέπει χάριν εκλαΐκευσης να γίνει κατά κόρον πεζοδρομιακή για να παροτρύνει ή να αποτρέψει κάποιον από την επαφή με το έργο. Αυτή είναι δουλειά κοινών δημοσιοσχεσιτών, ο κριτικός είναι ένας καλλιτεχνικός μεσάζων που οφείλει πάντα να παροτρύνει κριτικά. Έτσι κρίνεται κι ο ίδιος. Ο κριτικός που δεν εκτίθεται συναισθηματικά, αφήνοντας κατά μέρους την ομπρέλα του φλέγματος, είναι κατά τη γνώμη μου λειψός.”
Η δραστηριότητά του και σε έντυπα και στον ηλεκτρονικό χώρο του έδωσε την ευκαιρία να δει από πρώτο χέρι την επιρροή που είχε στην κριτική κινηματογράφου η μετάβαση στα ηλεκτρονικά μέσα.“Ήταν το ογκώδες κερασάκι που διέλυσε μια από καιρό χαλασμένη τούρτα. Τόσο σε εργασιακό επίπεδο – αφού διαφημιστικό χρήμα δεν κυκλοφορεί στο διαδίκτυο – όσο και καθαρά από πλευράς περιεχομένου. Από την στιγμή που υπήρξε βήμα και like στην γνωμολαγνεία της απαιδεψιάς, ήταν το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου.”
Όσο για το τι μέλλει γενέσθαι; “Όταν ένας πολιτισμός είναι στα κάτω του όλα περνούν κρίση. Δεν είμ’ απ’ αυτούς που θεωρούν πως η Ιστορία κινείται κυκλοειδώς, αλλά ελατηριοειδώς. Το ερώτημα είναι αν αυτή η σπειροειδής κίνηση βαίνει βελτιούμενα ή γίνεται όλο και πιο μικρή, σκουριασμένη και χυδαία. Δεν ξέρω ν’ απαντήσω. Αν κρίνω πάντως από το που ήταν η κριτική -και εδώ και έξω- πριν από πενήντα χρόνια και που είναι σήμερα, νομίζω ότι υπάρχει πρόβλημα. Η κριτική είναι σύμφυτη με το σινεμά αλλά για να εκτιμηθεί πρέπει ν’ αντιπαραβάλλεται ψύχραιμα με το έργο που καταπιάνεται. Κι αυτό θέλει χρόνο εκ μέρους μας. Κι η εντύπωση που έχω είναι πως ενώ κάνουμε διαρκώς ό,τι θέλουμε, δεν κάνουμε ποτέ αυτά που (λέμε πως) επιθυμούμε. Δεν ξέρω, τι λες, ακούγομαι αισιόδοξος;”
Το 25o Κάδρο είναι αυτοδιανεμόμενο και περισσότερες πληροφορίες γι’ αυτό μπορείτε να βρείτε στο blog του συγγραφέα, www.invincibledefeat.blogspot.com ή σε απευθείας επικοινωνία με τον ίδιο στο [email protected]. Το κόστος του είναι 15 ευρώ + μεταφορικά σε περίπτωση αποστολής.
