Ζυλ και Τζιμ (1962)

1962, Γαλλία, λεπτά

Σκηνοθεσία: Φρανσουά Τρυφώ

Παίζουν: Ζαν Μωρό, Όσκαρ Βέρνερ, Ανρί Σερ

Ατάκα: “Παίξαμε με τη ζωή και χάσαμε”

Αν τα 400 Χτυπήματα έκαναν την αρχή το Ζυλ και Τζιμ ήταν η ταινία που απογείωσε την περιφημη νουβέλ βαγκ στα ουράνια. Βασισμένη σεναριακά σε ένα ημι-αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα του Ανρί – Πιέρ Ροσέ πραγματεύεται το αρχετυπικό κινηματογραφικό ménage a trois ή αυτό που θεατρικά ονομάστηκε ως ιψενικό τρίγωνο. Αν και η αφετηρία της ιστορίας ξεκινάει αισιόδοξα, κλέβοντας την ανάλογη θετική διάθεση της παρισινής Μπελ Εποκ λίγο πριν τελειώσει απότομα εξαιτίας της έκρηξης του Α΄Π.Π. η ταινία είναι ένα ψυχολογικό πινγκ πονγκ ανάμεσα σε 3 ανθρώπους (2 άνδρες και μια γυναίκα) που τα παίζουν όλα με στόχο τις λεπτές ισορροπίες ανάμεσα στον έρωτα και την φιλία.

Τεχνικά η ταινία αποτέλεσε εγχειριδιο μελέτης για τους λάτρεις και τους ιστορικούς του κινηματογράφου. Γρήγορη περιστροφή της κάμερας, πάγωμα της εικόνας και μοντάζ με τη μέθοδο της ίριδας είναι μερικά από τα σήματα κατατεθέντα της νουβέλ βαγκ. Ερμηνευτικά ο Τρυφώ επενδύει πολλά στην όμορφη τρέλλα της Ζαν Μωρό, την γυναίκα μυστήριο που περιβάλλεται από μια γοητευτική, ρομαντική κατάρα όπως οι ποιητές του 19ου αιώνα. Παγιδευμένη στην ανθρώπινη ύπαρξή της, με σχέσεις συναισθηματικά ταραχώδης, προσπαθεί μάταια να την υπερκεράσει, σέρνοντας μαζί της στον όλεθρο τους δύο φίλους. Το Ζυλ και Τζιμ παίζει με τα ηθικά στερεότυπα με έναν τρόπο που ίσως αποτελέσε σημαία για αρκετούς σκηνοθέτες μια δεκαετία μετά, όταν η γενιά της αμφισβήτησης είχε πλέον κάνει όχι μόνο δυναμική εμφάνιση αλλά και εντασσόταν στο σύστημα.
Μια επιπλέον επισήμανση αξίζει για την υπέροχη μουσική του Ζωρζ Ντελερί, που κινείται ανάμεσα σε αυτή την θετική αίσθηση της μπελ εποκ αλλά και την ρομαντική κατάρα αυτού του τριγώνου. Το σάουντρακ αποτελεί συλλεκτικό θησαυρό που αν είστε λάτρης του είδους αξίζει να αναζητήσετε. Η δε ακρόαση της Ζαν Μωρό να ερμηνέυει την Tourbillion του Bosniac θα σας μαγέψει. Μισό αιώνα μετά η ταινία αυτή παραμένει αρυτίδωτη και έχει μια νεανική φρεσκάδα που σίγουρα αποτελεί βλαφημία για τους χαλεπούς και συντηρητικούς καιρούς μας!