(Tinker Tailor Soldier Spy)
Δράμα/Μυστηρίου, 2011, Μ.Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, 127 λεπτά
Σκηνοθεσία: Τόμας Άλφρεντσον
Παίζουν: Γκάρι Όλνταμ, Κόλιν Φερθ, Τομ Χάρντι, Τζον Χαρτ
Πρώην υπάλληλος της βρετανικής υπηρεσίας πληροφοριών επιστρατεύεται για να ανακαλύψει το “καρφί που παρείσφρησε στα ανώτερα κλιμάκια της.
Ο συγγραφέας του βιβλίου, Τζον Λε Καρέ, με την πενταετή θητεία του στο βρετανικό διπλωματικό σώμα, έμαθε πολύ καλά πως η εικόνα του κατασκόπου απέχει παρασάγγας από αυτήν του γοητευτικού κοσμοπολίτη που μηχανεύεται ένα σωρό κόλπα στο πεδίο της δράσης. Αντίθετα η κατασκοπεία διαθέτει πολλούς βαρετούς μεν, άριστα οργανωμένους όμως γραφειοκράτες, που ξέρουν να συστηματοποιούν τόνους πληροφοριών, εξάγοντας συμπεράσματα που προβλέπουν συμπεριφορές και σχέδια. Η μάχη των δυο κόσμων στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου ήταν μεν ένας αγώνας δρόμου όπου η τεχνογνωσία χρησιμοποιήθηκε ως δημιουργός οπλισμού, αλλά και μια πολύ σκληρή διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού, το οποίο σε πλήρη αντίθεση με το όπλο, δεν λειτουργεί άψογα με ένα πάτημα σκανδάλης, αλλά είναι ατελές αφού τα αποτελείται από ατελή μέλη – τους ανθρώπους.
Το φιλμ του Άλφρεντσον αφαιρεί εντελώς τον τομέα του οπλισμού και ασχολείται ολοκληρωτικά με τους ανθρώπους. Ακόμη και η έξοχη αισθητική του εξυπηρετεί τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος όπου οι άριστοι επικρατούν, άσχετα σε ποιο στρατόπεδο ανήκουν. Ο Σμάιλι (υπέροχος ο Γκάρι Όλντμαν) εκτιμά τον εχθρό του και αντιστρόφως, και για τον θεατή εξαφανίζεται από την αρχή η ιδέα μιας μάχης καλών και κακών, άσχετα αν παρακολουθεί την ιστορία μονόπλευρα. Αυτό που παρουσιάζεται είναι πάνω απ ‘όλα ένα παιχνίδι κυριαρχίας, μια παρτίδα σκάκι που πολλές φορές είναι επιμελώς κρυμμένο το ποιος έχει τα λευκά και ποιος τα μαύρα και μπορεί να λυθεί μόνο με εξονυχιστική παρακολούθηση των κινήσεων που κάνουν τα πιόνια, πριν ερμηνευτεί για ποιον τελικά αγωνίζονται. Ο Σμάιλι διόλου τυχαία παρομοιάζεται με τη Βασίλισσα, το πιο χρήσιμο πιόνι, αυτό για το οποίο ο αντίπαλος κυρίως ανησυχεί. Στο σκάκι λόγω κανονισμών, εδώ λόγω ακεραιότητας της προσωπικότητας.