Dereculinaria – Το πρώτο βιβλίο μαγειρικής της Ευρώπης
Το βιβλίο DereCulinaria (Περί Μαγειρικής) είναι το
αρχαιότερο βιβλίο μαγειρικής της Ευρώπης και γράφηκε τον 4ο αι. μ.Χ. από Ρωμαίο
ερανιστή που έφερε το ψευδώνυμο Καίλιος Απίκιος. Το όνομα αυτό δανείστηκε ο
συγγραφέας από τον γνωστό bonviveur -και δάσκαλο μαγειρικής- της εποχής
του Τιβέριου (1ος αι. μ.Χ.), Μάρκο Γάβιο Απίκιο, που οι πηγές τον θέλουν να
είχε δώσει τέλος στη ζωή του, όταν ξέπεσε οικονομικά τόσο, ώστε να μην μπορεί
να απολαύσει πια την ποιότητας της κουζίνας και της ζωής που επιθυμούσε!
Το βιβλίο του Απίκιου περιλαμβάνει πάνω από 450 συνταγές και
παρέχει στον σύγχρονο μελετητή της Αρχαιότητας, επαγγελματία ή ερασιτέχνη,
αρκετές πληροφορίες σχετικά με τον ιδιωτικό βίο των Ρωμαίων. Πρόκειται στην
ουσία για σύντομες περιγραφές παρασκευής εδεσμάτων που δεν περιλαμβάνουν τις
εκτελέσεις των συνταγών αλλά, κυρίως, τα υλικά τους και μάλιστα δίχως τις
ποσότητες. Διαβάζοντάς το εκπλήσσεται κανείς, μεταξύ άλλων, με την γκάμα των
αρτυμάτων, αν λάβει υπόψη ότι στην ελληνική κουζίνα, αυτή τη μικρή ή μεγάλη των
μαμάδων μας, η ποικιλία στη χρήση τους έγινε του συρμού μόλις πριν λίγα χρόνια,
όταν και η ενασχόληση με τη γαστρονομία έγινε μόδα. Στη μαγειρική του Απίκιου
συναντά κανείς το μέλι, τους ξηρούς καρπούς, το κόλιαντρο ή το τζίντζερ! Ας μην
ξεχνούμε, βέβαια, ότι η ρωμαϊκή αυτοκρατορία απλωνόταν σε τρεις ηπείρους, εκ
των οποίων οι δύο, η Αφρική και η Ασία, ήταν κοιτίδες πλήθους μπαχαρικών.
Πίτα με σπαράγγια. Μια πίτα από σπαράγγια την κάνεις
ως εξής: Βάζεις αχνιστές κορφές από σπαράγγια στο γουδί και τις συνθλίβεις μαζί
με λεβατικό, σπασμένο πιπέρι, φρέσκο κόλιανδρο, θρούμπι και κρεμμύδια. Το
αραιώνεις με κρασί, ζωμό και λάδι. Το βάζεις σε καλά λαδωμένο ταψάκι και, αν
θες, προσθέτεις καλά χτυπημένα αυγά, για να σου γίνει πιο πλούσιο. Ψήσ’ το,
χωρίς να σου βράσουν τα αυγά και σέρβιρε το με πολύ λεπτοτριμμένο πιπέρι.
Ένα πιάτο του
Λουκρήτιου. Καθάρισε
φρέσκα κρεμμυδάκια, πετώντας το πράσινο μέρος, βάλ’ τα σε μια κατσαρόλα με λίγο
ζωμό, λίγο λάδι και λίγο νερό, και στη μέση, για να μαγειρευτεί παρέα τους,
βάλε παστό χοιρινό. Όταν έχει σχεδόν γίνει, πρόσθεσε μια κουταλιά μέλι, μια
στάλα ξύδι και μούστο, δοκίμασε το. Αν το βρεις άνοστο, πρόσθεσε ζωμό. Αν το
βρεις αλμυρό, πρόθεσε μέλι. Στο τέλος πασπάλισε το με θρούμπι.
Γουρουνάκι. Προσεκτικά ψήσε το γουρουνάκι. Μετά, κάνε στο γουδί ένα μίγμα από κόκκους
πιπεριού, άνηθο, ρίγανη, πράσινο κόλιανδρο. Ύγρανε το με μέλι, κρασί, ζωμό, λάδι,
ξύδι, το οποίο έχεις πρώτα βράσει αρκετά. Όταν είναι ζεστό, το περιχύνεις στο
ψητό και πασπαλίζεις σταφίδες, κουκουνάρι και ψιλοκομμένο κρεμμύδι, και το
σερβίρεις έτσι.
Το Ακάρεο του Bookstand & Αργυρώ Κουτσού
———————————————————————————————————————————
Χέρμαν Μέλβιλ, «Μπάρτλεμπυ, ο
γραφιάς»
Ο Χέρμαν Μέλβιλ γεννήθηκε στην Νέα Υόρκη το 1819. Εργάστηκε
από πολύ μικρός σε διάφορα επαγγέλματα,
έζησε μια περιπετειώδη νεανική ηλικία και εξέδωσε δύο μυθιστορήματα, τα οποία
θα γνωρίσουν μεγάλη επιτυχία. Τα επόμενα όμως βιβλία του, με τη μελαγχολία και
την αμφισβήτηση που τα χαρακτηρίζουν, θα απογοητεύσουν τους αναγνώστες του. Η κατάθλιψη,
η απογοήτευση και η οικονομική ανασφάλεια δεν θα τον εγκαταλείψουν ποτέ. Με
αυτή τη διάθεση θα γράψει τη νουβέλα του «Μπάρτλεμπυ, ο γραφιάς», το 1853.
Η υπόθεση του βιβλίου είναι απλή: ο αφηγητής της ιστορίας
είναι ένας επιτυχημένος δικηγόρος, ο οποίος προσλαμβάνει τον Μπάρτλεμπυ ως
γραφέα. Όταν όμως θα ζητήσει από τον υπάλληλό του να τον βοηθήσει στην
αντιπαραβολή ενός εγγράφου, εκείνος αρνείται ευγενικά με την απλή φράση «θα
προτιμούσα όχι». Την ίδια φράση επαναλαμβάνει ο Μπάρτλεμπυ σε κάθε νέα
παράκληση ή εντολή του εργοδότη του, ο οποίος, κατά παράδοξο τρόπο, αδυνατεί να
αντιδράσει και σταδιακά απαλλάσσει τον γραφέα του από κάθε εργασία.
Πολλές ερμηνείες έχουν δοθεί στη μινιμαλιστική αυτή νουβέλα.
Τρεις είναι οι πιο συνήθεις. Κατά την πρώτη ο Μέλβιλ θέλησε με μια ιστορία να
εκφράσει τις ιδέες περί πολιτικής ανυπακοής που εξέφρασε την ίδια εκείνη εποχή
ο Χένρι Ντέιβιντ Θορώ. Η παθητική αντίσταση είναι ό,τι ευαγγελίζεται ο
Αμερικανός στοχαστής και η φράση του Μπάρτλεμπυ «θα προτιμούσα όχι» δεν απέχει
πολύ από αυτή την αντίληψη. Σύμφωνα με μιαν άλλη άποψη, ο Μπάρτλεμπυ είναι
εικόνα του ίδιου του Χέρμαν Μέλβιλ, και κάθε συγγραφέα, που βρίσκεται μπροστά
στο δίλημμα να συνεχίσει να γράφει προσπαθώντας να ικανοποιήσει το κοινό του,
που είναι πρόθυμο έτσι να τον δεχτεί, ή να ακολουθήσει τον προσωπικό του δρόμο,
μακριά από τη δημοφιλία και την επιτυχία· έναν δρόμο που οδηγεί στη μοναξιά και
ίσως και στη σιωπή. Τέλος, ο αινιγματικός Μπάρτλεμπυ είναι ένας άνθρωπος δίχως
ιδιότητες, απ’ αυτούς που έχει πολλούς να επιδείξει ο εικοστός αιώνας· θα
μπορούσε να είναι ένας ήρωας του Κάφκα, μια μορφή από τα τελευταία έργα του
Μπέκετ και τα μυθιστορήματα του Σκαρίμπα ή τα θεατρικά έργα του Ιονέσκο.
Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος
Bookstand.gr – Περιοδικό για το βιβλίο και την
ανάγνωση
