«Μέσα σ’ ένα κορίτσι
σαν κι εσένα» της Άντζελας Δημητρακάκη
Η Κατίνα Μελά, γόνος ελληνοαμερικανικής οικογένειας,
εγκαταλείπει το Σικάγο για την Αθήνα. Επιθυμεί μια καινούρια αρχή αλλά
στερείται ακόμα του απαραίτητου τσαγανού, ικανού να την οδηγήσει στο
ολοκληρωτικά ανοίκειο και αυθεντικά νέο, μακριά από πρόσωπα και αναμνήσεις του
παρελθόντος. Η απόφασή της να εγκατασταθεί στην Αθήνα εμπεριέχει το συστατικό
της νοσταλγίας και του αισθήματος ασφάλειας που αυτή προσφέρει. Νοικιάζει σπίτι
κοντά στην οδό Ευριπίδου, στην κακή πλευρά του κέντρου. Βρίσκει δουλειά, αγοράζει
μεταχειρισμένο αυτοκίνητο, αγανακτεί με τις εταιρείες παροχής ίντερνετ,
πηγαίνει σε πάρτι, κυκλοφορεί στο κέντρο, απολαμβάνει τον καλό καιρό, δοκιμάζει
να μιλήσει σε κόσμο και να δικτυωθεί στη λεσβιακή κοινότητα. Το μυθιστόρημα
ολοκληρώνεται με την επιστημονική ανακοίνωση που παρουσιάζει η Κατίνα σε ένα
συνέδριο στους Δελφούς, αποτελώντας ουσιαστικά τη λύση του μυστηρίου που έχει
δημιουργηθεί στις σελίδες.
Οι ήρωες των μυθιστορημάτων της Δημητρακάκη ανήκουν σε μια
γενιά που μπορεί να μη γνώρισε κακουχίες ιστορικές αλλά φέρει ακέραιο το βάρος
της ύπαρξης· αναζητούν καταφύγιο στη φυγή σε μια προσπάθεια να
αυτοπροσδιοριστούν νιώθοντας άβολα στο επίπλαστο σκηνικό ευμάρειας που τους
περιβάλλει. Τα αισιόδοξα νούμερα της οικονομίας δεν προσφέρουν καμία ανακούφιση
στις φοβίες τους, ενώ οι οικογενειακές σχέσεις μάλλον περιπλέκουν την
κατάσταση. Η Κατίνα διαθέτει όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά, στα οποία
προστίθεται το γεγονός πως είναι λεσβία. Και αν η ομοφυλόφιλη ηρωίδα αποτελεί
τη μία όψη της έμπνευσης, τότε η άλλη μάλλον προέκυψε τη στιγμή κατά την οποία
η Δημητρακάκη οραματίστηκε τη διεθνούς φήμης ποιήτρια, Θαλασσία Ύλη. Χαρακτήρας
ολοκληρωμένος, με αρκετά βιογραφικά στοιχεία, συνεντεύξεις αλλά και μέρος του
ποιητικού της έργου να παρατίθεται.
Καλογερόπουλος Γιάννης
———————————————————————————————————————————-
«Όταν ο ήλιος…» της Ζωρζ Σαρή, ένα
μυθιστόρημα χωρίς ηλικία
Δυο φίλες από τα χρόνια του σχολείου μεγάλωσαν χωρίς ποτέ να
απομακρυνθούν μεταξύ τους, ακόμη και τον καιρό που δεν κατοικούσαν πια στα ίδια
μέρη, και, ακολουθώντας διαφορετική πορεία η καθεμία, αναδείχθηκαν ως οι
σημαντικότερες συγγραφείς λογοτεχνίας για παιδιά και εφήβους στη γλώσσα μας. Πολλοί
αναγνώστες φτάνουν να τις μπερδεύουν και να συγχαίρουν τη μία για τα βιβλία της
άλλης. Εκείνες το διασκεδάζουν. Κάποτε μάλιστα βάζουν τους εαυτούς τους στα
μυθιστορήματά τους και δένουν με ακόμη περισσότερα νήματα τις ζωές τους. Θα
μπορούσε να είναι ένα μυθοπλαστικό εύρημα, δεν είναι όμως. Είναι η ιστορία της
ζωής της Ζωρζ Σαρή και της Άλκης Ζέη.
Στο μυθιστόρημα της Ζωρζ Σαρή «Όταν ο ήλιος…» βρίσκουμε τις
δύο φίλες στα χρόνια της δύσκολης –λόγω των συνθηκών– εφηβείας τους. Τα πρόσωπα
και τα γεγονότα που συναντάμε στο βιβλίο είναι πραγματικά – όσο πραγματικά
δηλαδή μπορεί να παραμένουν τα πρόσωπα και τα γεγονότα που έχουν περάσει από τη
διαδικασία της λογοτεχνικής αφήγησης. Ο τόπος είναι η Αθήνα, οι αστικές και οι
λαϊκές συνοικίες της, και το Λαύριο. Ο χρόνος είναι η ηρωική και θριαμβευτική
περίοδος του ελληνοϊταλικού πολέμου και η σκληρή περίοδος της γερμανικής
κατοχής ως τη μέρα της απελευθέρωσης.
Το μυθιστόρημα της Ζωρζ Σαρή διαφέρει από άλλα μυθιστορήματα
που επιχειρούν να αφηγηθούν την ίδια ιστορία σε παιδιά και εφήβους. Διαφέρει εν
πρώτοις επειδή δεν απευθύνεται στους νεαρούς αναγνώστες με τρόπο υποτιμητικό
για τη νοημοσύνη και τη συναισθηματική τους ωριμότητα. Οι ήρωες του βιβλίου
είναι βέβαια οι περισσότεροι νέοι και τα γεγονότα παρουσιάζονται από τη δική
τους οπτική γωνία και με τον τρόπο που αυτοί τα βιώνουν, αλλά η σκέψη τους, τα
συναισθήματά τους και ο λόγος τους δεν είναι σε καμία περίπτωση παιδιάστικα. Η
Ζωρζ Σαρή έχει επιλέξει να αφηγηθεί τη σκληρή ιστορία της Κατοχής και της
ελληνικής αντίστασης με τον μόνο, ίσως, τρόπο που ταιριάζει στο θέμα, ένα είδος
ρεαλιστικής λιτότητας που απεικονίζει ολόκληρη την πραγματικότητα του τόπου και
των ανθρώπων χωρίς υπερβολές και χωρίς παρασιωπήσεις. Ο θάνατος, η πείνα, η
απελπισία, οι κακουχίες, οι εκτελέσεις, η βαρβαρότητα, η προδοσία βρίσκονται
στις σελίδες του βιβλίου· μα –κι αυτό είναι ίσως το διαφορετικό που κομίζει η
συγγραφέας– βρίσκονται μαζί με την αισιοδοξία, τη χαρά, τον έρωτα, το παιχνίδι,
την καθημερινότητα, το γέλιο, τους μικροκαβγάδες, την αγάπη για τη ζωή πάνω απ’
όλα.
