Κάθε εβδομάδα, ένας φίλος από την Αθήνα (διανοούμενος, πολιτικός, δημοσιογράφος, επιχειρηματίας, καλλιτέχνης…) γράφει ένα άρθρο για τον «Εξώστη»: αιχμηρό, πρωτότυπο, «λοξό». Σήμερα, o Χρήστος Νάτσης
«Εκεί που σταματήσαμε για μια νύχτα, περάσαμε μιαν ολόκληρη ζωή». Έτσι, με δυο-τρία βιβλία του Ντεμπόρ στην τσάντα —μια παμπάλαια, μισοσχισμένη Αντίντας που χρησιμοποιώ ακόμα—, έφτασα στην Αθήνα πριν δέκα χρόνια ως φοιτητής. Και έτσι, με δυο-τρία βιβλία —άλλα κάθε φορά—, τη διασχίζω ακόμα. Ιδεαλιστής παιδιόθεν, αδυνατώ να έχω την εμπειρία αδιαμεσολάβητη: τα πάντα διαθλώνται, διαμεσολαβούνται,μαγεύονται.
Δέκα χρόνια στην Αθήνα και τη γνωρίζω αποσπασματικά, εν είδει υποσημειώσεων που γράφτηκαν για να διευκολύνουν την ανάγνωση ενός κειμένου, πλην όμως το κείμενο λείπει. «Το πρωτότυπο έχει χαθεί», όπως συνήθιζε να λέει ο Γιώργος Βέλτσος και να επαναλαμβάνουμε εμείς οι ερωτευμένοι φοιτητές, ψάχνοντας μέσω του σημείου αυτό το «τι» μετά το σημείο.
Το αναζητούσαμε στα καφενεία, με πρώτο και καλύτερο το Sine qua non στον Πεζόδρομο του Παντείου, τότε που οι φοιτητές δεν ασχολούνταν με το μεταπτυχιακό που θα επέλεγαν μετά από 4 χρόνια, αλλά με το ποτό, τον έρωτα και τον Ντεριντά. Το αναζητούμε στα καφενεία, με πρώτο και καλύτερο (γιατί, ναι, το πρώτο και καλύτερο μπορεί να ’ναι παραπάνω από ένα) το Πανελλήνιον, ανάμεσα σε εμμονικούς σκακιστές, νέους, γέρους, αθάνατους — όπως ο σιωπηλός γέρος που έπαιζε εναντίον όλων με την πλάτη γυρισμένη στη σκακιέρα. Το αναζητούσαμε στα μπαρ, στον Λώρα και το Φλάουερ στην Πλατεία Μαβίλη, στο Γκάλαξυ της Σταδίου, κάτω από τα πορτρέτα του Μπουκόφσκι και του Χέμινγουέι —αλλά με την καρδιά μας δοσμένη στον Κάφκα—, στο Μπέρμπον και στον Ένοικο στην Καλλιδρομίου, αποκλειστικά με ανδροπαρέα και σκέτα ουίσκι — πρόξενοι σε αναζήτηση ηφαστειακών δονήσεων. Το αναζητούσαμε στα κακοφωτισμένα, παλιά, με χίλια δυο προβλήματα δυάρια που μέναμε ως μοναχοί χωρίς θεό.
Τα χρόνια πέρασαν και πέραν του σημείου δεν πήγαμε, γιατί, ασφαλώς, πέραν του σημείου το σημείο και πάλι. Οι δρόμοι και τα ονόματά τους —Σκουφά, Ασκληπιού, Ακαδημίας, Θεμιστοκλέους, Κωλλέτη—, μονόλεκτα ποιήματα, χαϊκού μονόστιχα και λιποσύλλαβα που συγκροτούν το χάρτη μιας περιπλάνησης στη μοναδική διαλεκτική πρωτεύουσα της Ευρώπης, εκεί όπου τα Εξάρχεια και το Κολονάκι στέκονται δίπλα-δίπλα, ακόμα και όταν η φωτιά ορμά να τα κατασπαράξει — το χάρτη, ταυτόχρονα, μιας πλάνης, αφού η πόλη κρύβεται και στην ασχήμια που απωθούμε.
Ναι, σήμερα όσο ποτέ, φαίνεται πως η καταστροφη φροντίζει τελικά για όλα. Ταυτόχρονα όμως —νά το σημείο και πάλι, ως σημάδι προσανατολισμού, σημάδι αναγνώρισης αλλά και οιωνός— αυτή τη διαδρομή από το μηδέν στο μηδέν τη λέμε ζωή.
Και η Αθήνα, διάβολε, έχει πολλή από δαύτη.
Ο Χρήστος Νάτσης είναι υποψήφιος διδάκτορας στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου
