Κάθε εβδομάδα, ένας φίλος από την Αθήνα (διανοούμενος, πολιτικός, δημοσιογράφος, επιχειρηματίας, καλλιτέχνης…) γράφει ένα άρθρο για τον «Εξώστη»: αιχμηρό, πρωτότυπο, «λοξό». Σήμερα, o Ηλίας Κανέλλης
Κατά μία περίεργη σύμπτωση, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης είναι συνυφασμένο με τις δυνάμεις που βρίσκονται στον αντίποδα του ιδιότυπου βορειοελλαδίτικου συντηρητισμού. Από την ίδρυσή του, οι δυνάμεις αυτές το αντιστρατεύθηκαν. Ο Τζαίημς Πάρις της χούντας και το συντεχνιακό ιερατείο που διεκδίκησε τον κρατικοδίαιτο κινηματογράφο του χασμουρητού ήταν οι δύο κυριότερες απόπειρες χειραγώγησής του. Και οι δύο απέτυχαν. Γενικώς, δηλαδή, όσες φορές δυνάμεις που επικαλούνταν είτε τον τοπικισμό είτε την εθνική ιδεολογία είτε τον συντεχνιασμό επιχείρησαν να το ελέγξουν, σπάσανε τα μούτρα τους. Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου ξεκίνησε στα 1960 ως νησίδα εξωστρέφειας, και ως νησίδα εξωστρέφειας συνεχίζει ακόμα.
Τι σημαίνει να είσαι νησίδα εξωστρέφειας σε μια πόλη οι εσωστρεφείς δυνάμεις της οποίας προσπαθούν να τη θέσουν στην εμπροσθοφυλακή της συντηρητικής αναδίπλωσης; Πολλά καλά: δημιουργική συνύπαρξη διαφορετικών μεταξύ τους προσώπων, μοντερνισμός, πειραματισμός, δημιουργικός πυρετός, κέφι. Εξαιτίας όλων αυτών των καλών, δε θα πάει ποτέ σε τελετή έναρξης, λήξης ή στις πολυσυζητημένες προβολές ούτε ο παππούλης Άνθιμος ούτε ο στρατηγός του Τρίτου Σώματος Στρατού ούτε ο υπουργός ΜακΘρακ – διότι δεν έχει παράτες γι’ αυτούς τους ανθρώπους, ούτε ζήτω και παρουσιάστε.
Λόγω της ταυτότητάς του, ωστόσο, το Φεστιβάλ πρέπει να αντιμετωπίσει κι ένα κακό. Σε μια χώρα που η προγονοπληξία ορίζει την πολιτική, τη δημοσιογραφία, την εκπαίδευση, η απουσία του υπουργού, του εκάστοτε αρμόδιου για την κουλτούρα του τόπου, δεν είναι θετικό στοιχείο. Δείχνει την αδιαφορία της πολιτείας για την καλλιτεχνική έκφραση, για τη δημιουργικότητα, για τις θετικές προτάσεις των πιο ζωντανών δυνάμεων του τόπου. Ειδικά, η εκκωφαντική απουσία του σημερινού υπουργού (το όνομά του έχει κιόλας ξεχαστεί), επισφραγίζει τη μόνιμη αδιαφορία, την έχθρα του ακόμη, για τις μοντέρνες, εξωστρεφείς εκφράσεις, την εναντίωσή του σε ό,τι δεν ελέγχει και σε ό,τι τον ξεπερνά. Δείχνει βλαχιά και μοχθηρία μαζί. Ο άνθρωπος αυτός πρόλαβε και έκανε πολύ κακό στην Αθήνα και στο δικό της μοντέρνο και εξωστρεφές Φεστιβάλ. Γι' αυτόν το λόγο, ακόμα και ως ένδειξη συμπαράστασης, η εξωστρεφής Θεσσαλονίκη τού οφείλει την έμπρακτη αποδοκιμασία της.
Άσε το κακό να βγει.
Ο Ηλίας Κανέλλης είναι δημοσιογράφος και εκδότης της μηνιαίας επιθεώρησης βιβλίου The Journal
