Όταν σκοτώθηκαν 28 άνθρωποι στην Αθήνα, δεν είχαν οι Ναζί την ευθύνη, αλλά οι Άγγλοι. Οι Ed Vulliamy και Helena Smith αποκαλύπτουν πως η απόφαση του Churchill να στραφεί εναντίον των ανταρτών που είχαν πολεμήσει στην πλευρά των Άγγλων στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο άνοιξε τον δρόμο για την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ελλάδα σήμερα.
Πρόκειται για τις 3 Δεκεμβρίου, την ημέρα που πριν από 70 χρόνια ο Βρετανικός στρατός-ακόμα σε πόλεμο με την Γερμανία, άνοιξε πυρ-και έδωσε σε συνεργάτες των ναζιστών τα όπλα για να ανοίξουν πυρ- πάνω σε ένα πλήθος πολιτών που ήταν στην διαδήλωση συμπαράστασης των ανταρτών, με τους οποίους η Βρετανία είχε συμμαχία για τα τελευταία τρία χρόνια.
Εικοσιοκτώ πολίτες, κυρίως νεαρά αγόρια και κορίτσια σκοτώθηκαν και εκατοντάδες τραυματίστηκαν. “Πιστεύαμε πως θα ήταν μία κανονική διαδήλωση, όπως όλες οι άλλες, κανείς δεν περίμενε ένα λουτρό αίματος λέει ο Τίτος Πατρίκιος.
Η λογική της Βρετανίας ήταν σκληρή και ύπουλη. Ο Πρωθυπουργός Winston Churchill θεώρησε την επιρροή του Κομμουνιστικού Κόμματος εντός του ρεύματος της αντίστασης, το οποίο υποστήριξε καθ όλη την διάρκεια του πολέμου, του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου ΕΑΜ- να δυναμώνει περισσότερο από όσο είχε υπολογίσει, αρκετά για να του ρισκάρει τα σχέδια να επανεγκαθιδρίσει τον Βασιλιά στον θρόνο της Ελλάδας και να κροτήσει τον κομμουνισμό μακριά. Συνεπώς άλλαξε στάση και στήριξε τους υποστηρικτές του Χίτλερ, ενάντια των ίδιων του των συμμάχων.
Εντός ημερών, η Βρετανική Βασιλική Αεροπορία μαζί με μέλη του Βρετανικού στρατού επιτίθονταν σε αριστερίζοντα οχυρά καθώς η Μάχη της Αθήνας, γνωστή ως “Δεκεμβριανά είχε αρχίσει, με πολέμιους όχι τους Βρετανούς και τους Ναζί, αλλά τους Βρετανούς μαζί με τους υποστηρικτές των Ναζί εναντίον του κόσμου. Έτσι λοιπόν ξεκίνησε η κάθοδος της
Ελλάδας σε έναν καταστροφικό εμφύλιο πόλεμο: ένα σκληρό και αιματηρό επεισόδιο της Ελληνικής και Βρετανικής ιστορίας που κάθε Έλληνας γνωρίζει στον πυρήνα του- διαφορετικά, αναλόγως ποια πλευρά υποστήριξε, αλλά που παραμένει περιέργως άγνωστη για την Βρετανία, πιθανόν από ντροπή, πιθανόν και από την αλαζονική απώλεια ενδιαφέροντος.
Η κληρονομιά αυτής της προδοσίας έχει στοιχειώσει την Ελλάδα από τότε. “Τα Δεκεμβριανά του 1944 και η περίοδος του εμφυλίου έχει εμποτίσει το παρόν δηλώνει ο Ανδρέας Γερολυμάτος στον Observer “διότι δεν έχει υπάρξει ποτέ συμφιλίωση. Στην Γαλλία και την Ιταλία, αν είχες πολεμήσει τους Ναζί είχες τον σεβασμό της κοινωνίας μεταπολεμικά, ανεξάρτητα ιδεολογίας. Στην Ελλάδα έβρισκες τον εαυτό σου να πολεμάει ή να φυλακίζεται ή να βασανίζεται από τους ανθρώπους που συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς-υπό Βρετανικές εντολές. Δεν έχει γίνει ποτέ απολογισμός αυτού του εγκλήματος και ένα μεγάλο μέρος αυτών που γίνονται σήμερα στην Ελλάδα είναι το αποτέλεσμα της μη-συμφιλίωσης με το παρελθόν.
Με το που ξεκίνησε ο πόλεμος, ο δικτάτορας Μεταξάς αρνήθηκε να παραδοθεί στην ηγεσία του Μουσολίνι και ορκίσθηκε πίστη στην Ελληνο-Αγγλική συμμαχία. Όπως έχει σημειώσει όμως ο Εκτελεστής των Ειδικών Επιχειρήσεων της Βρετανίας (SOE) “Οι δεξιοί και οι μονάρχες καθυστερούσαν σε σχέση με τις αντίπαλες δυνάμεις τους να αποφασίσουν να αντισταθούν, οπότε είχαν ελάχιστη χρησιμότητα στην αντίσταση. Οι λογικοί σύμμαχοι της Βρετανίας λοιπόν ήταν το αριστεροκίνητο ΕΑΜ και η στρατιωτική του πτέρυγα, ο ΕΛΑΣ.
Μέχρι το Φθινόπωρο του 1944, η Ελλάδα είχε καταστραφεί από την κατοχή και τον λιμό. Το 7% του πληθυσμού είχε πεθάνει, ο ΕΛΑΣ όμως είχε καταφέρει να ελευθερώσει κάποια χωριά και έγινε μία πρωτόλεια μορφή κυβέρνησης προσθέτοντας επιπλέον κομμάτια της χώρας καθώς το επίσημο κράτος υποχωρούσε. Αφότου όμως η Γερμανία αποχώρησε, ο ΕΛΑΣ κράτησε τους 50.000 οπλισμένους του αντάρτες εκτός της πρωτεύουσας και τον Μάιο του 1944 συμφώνησε στον ερχομό Βρετανών στρατιωτών και την διάθεση των ανταρτών του στις αξιωματικές προσταγές του Στρατηγού Ronald Scobie. Ανάμεσα στους Αντάρτες και ο Μανώλης Γλέζος, ο οποίος είχε γλιτώσει (για δεύτερη φορά) την εκτέλεση κατά τον εμφύλιο λόγω παγκόσμιας κατακραυγής της οποίας ηγούνταν ο Στρατηγός de Gaulle, ο Jean- Paul Sartre και ο Αρχιεπίσκοπος του Κάντερμπέρι, Geoffry Fisher.
Ο Γλέζος δηλώνει πως “Οι Άγγλοι μέχρι σήμερα λένε πως ελευθέρωσαν την Ελλάδα και την έσωσαν από τον Κομμουνισμό, αλλά αυτό είναι το βασικό πρόβλημα. Δεν ελευθέρωσαν την Ελλάδα, η Ελλάδα είχε ήδη ελευθερωθεί από αντιστασιακές ομάδες από όλα τα φάσματα-όχι
μόνο του ΕΑΜ. Στις 12 Οκτωβρίου ήμουν εκεί στους δρόμους, ο κόσμος φώναζε “Ελευθερία, Λαοκρατία, Εξουσία στον λαό!
Οι Άγγλοι έφθασαν στις 18 Οκτωβρίου, εγκαθίδρυσαν μία προσωρινή κυβέρνηση υπό τον Γιώργο Παπανδρέου και ετοιμάζονταν να επαναφέρουν τον Βασιλιά. “Από την στιγμή που έφθασαν αναφέρει ο Γλέζος, “Οι άνθρωποι και η αντίσταση τους καλωσόρισε ως συμμάχους. Δεν υπήρχε τίποτα πέρα από σεβασμό και φιλικά αισθήματα απέναντι στους Βρετανούς. Δεν
είχαμε ιδέα ότι ήδη παραχωρούσαμε την χώρα και τα δικαιώματα μας. Ήταν ζήτημα χρόνου το ΕΑΜ να αποχωρίσει από τις διαπραγματεύσεις πάνω από απαιτήσεις αφοπλισμού των ανταρτών. Οι διαπραγματεύσεις γκρεμίστηκαν στις 2 Δεκεμβρίου.
Η Βρετανική γραμμή φαίνεται ξεκάθαρα από αρχεία του Αυγούστου του 1944 όπου ο Churchill έγραψε ένα “Προσωπικό και Άκρος Απόρρητο υπόμνημα στον Πρόεδρο της Αμερικής τότε Franklin Roosevelt για να δηλώσει πως: “Το Πολεμικό Συμβούλιο και ο Υπουργός Εξωτερικών είναι πολύ ανήσυχοι για το τι θα γίνει στην Αθήνα και την Ελλάδα όταν οι Γερμανοί σπάσουν και οι μεραρχίες τους αποχωρήσουν από την χώρα. Αν υπάρξει ένα μεγάλο διάστημα αφότου οι Γερμανικές αρχές έχουν φύγει από την πόλη πριν καταφέρει να εγκαθιδρυθεί η οργανωμένη κυβέρνηση, είναι πολύ πιθανό το ΕΑΜ και οι Κομμουνιστές εξτρεμιστές να επιχειρήσουν να καταλάβουν την πόλη.
Αντιθέτως επιμένει ο Γλέζος πως οι απελευθερωτές ήθελαν “αυτό που είχαμε κατακτήσει εντός του πολέμου: Ένα κράτος που διοικούνταν από τον λαό για τον λαό. Δεν υπήρχε κάποιο σχέδιο να καταλάβουμε την Αθήνα όπως δήλωνε ο Churchill. Αν θέλαμε να το κάνουμε αυτό θα το κάναμε πριν μπουν οι Βρετανοί. Κατά τον Νοέμβρη, ο Βρετανοί ξεκίνησαν να διαμορφώνουν την νέα Εθνική Φρουρά, με στόχο να αστυνομεύσει την Ελλάδα και να αφοπλίσει τους πολεμιστές. Στην πραγματικότητα ο αφοπλισμός αφορούσε μόνο τον ΕΛΑΣ και όχι εκείνους που είχαν συνεργαστεί με τους Ναζί, δηλώνει ο Γερολυμάτος. “Αυτό που είδε ο ΕΛΑΣ ήταν ότι οι Βρετανοί είχαν έρθει και τώρα κάποιοι ανώτεροι αξιωματικοί στα Τάγματα Ασφαλείας και Ειδικής Ασφάλειας (μονάδες συνεργατών που είχαν προσαρτηθεί στα SS) κυκλοφορούσαν ελεύθερα στους δρόμους. Η Αθήνα του 1944 ήταν μικρή και δεν μπορούσες να μην τους καταλάβεις. Οι Ανώτεροι Βρετανοί Αξιωματικοί ήξεραν ακριβώς τι έκαναν, παρά το γεγονός ότι και οι στρατιώτες των πρώην Ταγμάτων Ασφαλείας ήταν τα αποβράσματα της κοινωνίας.
Οποιαδήποτε ιδέα πως οι Αριστεροί σχεδίαζαν να κάνουν επανάσταση έπεσε εντός του πλαισίου της γνωστής Συμφωνίας των Ποσοστών που έγινε μεταξύ του Churchill και του Σοβιετικού Κομισάριου Josef Stalin στην Μόσχα στις 9 Οκτωβρίου του 1944. Υπό τους όρους της συμφωνίας, την οποία αποκαλούσε ο Churchill “άτακτη συμφωνία, η νοτιοανατολική Ευρώπη χαράχτηκε σε “σφαίρες επιρροής όπου σε γενικές γραμμές ο Stalin θα είχε την Ρουμανία και την Βουλγαρία, καθώς η Βρετανία για να κρατήσει την Ρωσία μακριά από την Μεσόγειο πήρε την Ελλάδα. Το λογικό πράγμα που έπρεπε να κάνει δηλώνει ο Γερολυμάτος, θα ήταν να εντάξει τον ΕΛΑΣ στον Ελληνικό στρατό. Οι αξιωματικοί του ΕΛΑΣ-αρκετοί εκ των οποίων είχαν αξιώματα στον ελληνικό στρατό πριν τον πόλεμο, υπέθεταν πως αυτή θα ήταν η περίπτωση- όπως έκανε ο De Gaulle με τους Γάλλους κομμουνιστές που πολέμησαν στην αντίσταση. “Η Γαλλία ελευθερώθηκε, τώρα πάμε να πολεμήσουμε την Γερμανία.
“Αλλά η Βρετανική και Ελληνική Κυβέρνηση στην εξορία αποφάσισε εξ αρχής να μην δεχθούν αξιωματικούς και άνδρες του ΕΛΑΣ στον νέο στρατό. Ο Churchill ήθελε
αναμέτρηση με το ΚΚΕ για να καταφέρει να επαναφέρει τον Βασιλιά. Ο Churchill πίστευε πως η αποκατάσταση θα είχε σαν αποτέλεσμα την επιστροφή στην ομαλότητα και θα έφερνε πίσω την παλιά τάξη. Το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ, ανεξάρτητα από την σχέση τους με το ΚΚΕ, αντιπροσώπευε μία επαναστατική δύναμη και αλλαγή.
Στο μεταξύ, συνεχίζει ο Γερολυμάτος, “Οι Έλληνες κομμουνιστές είχαν αποφασίσει να μην επιχειρήσουν να καταλάβουν την χώρα, τουλάχιστον όχι μέχρι τα τέλη Νοέμβρη-Δεκέμβρη του 1944. Το ΚΚΕ ήθελε να πιέσει για μία αριστερά του κέντρου Κυβέρνηση και να είναι μέρος της, αυτό ήταν. Αν ήθελαν επανάσταση δεν θα είχαν αφήσει 50.000 ένοπλους στρατιώτες έξω από την πρωτεύουσα μετά την απελευθέρωση, θα είχαν μπει μέσα.
“Με την πρόσληψη συνεργατών και δοσίλογων, οι Βρετανοί άλλαξαν το μοντέλο σηματοδοτώντας πως η παλαιά τάξη είχε επιστρέψει. Ο Churchill επιθυμούσε την σύγκρουση δηλώνει ο Γερολυμάτος. “Πρέπει να θυμόμαστε, δεν υπήρξε μάχη για την Ελλάδα. Ένας μεγάλος αριθμός στρατιωτών που έφτασε στον τόπο ήταν διοικητικοί, όχι μονάδες. Όταν ξέσπασαν οι μάχες τον Δεκέμβρη, οι Βρετανοί και η προσωρινή Κυβέρνηση άφησαν τα Τάγματα Ασφαλείας έξω από το Γουδί. Ήξεραν πως να πολεμούν στον δρόμο επειδή το είχαν κάνει με τους Ναζί. Πολεμούσαν ήδη τον ΕΛΑΣ επί κατοχής και επέστρεψαν στην μάχη με σθένος.
Το πρωί της Κυριακής της 3ης Δεκεμβρίου ήταν ηλιόλουστο, καθώς διάφορες πορείες Ελλήνων δημοκρατικών, αντί-βασιλικών, σοσιαλιστών και κομμουνιστών προχώρησαν προς την Πλατεία Συντάγματος. Αστυνομικά φράγματα μπλόκαραν την πορεία τους αλλά αρκετοί
χιλιάδες πέρασαν και πλησίασαν την πλατεία, ένας άνδρας με στρατιωτική στολή φώναξε “Πυροβολήστε τους μπάσταρδους!. Οι θανάσιμοι πυροβολισμοί από ελληνικές αστυνομικές μονάδες που στέκονταν στο κτήριο της Βουλής και από το Βρετανικό αρχηγείο στο ξενοδοχείο της Μεγάλης Βρετανίας κράτησε μισή ώρα. Κατά το μεσημέρι ένα δεύτερο πλήθος διαδηλωτών εισήλθε στην πλατεία, μέχρι που είχε γεμίσει 60.000 ανθρώπους. Ύστερα από αρκετές ώρες μία σειρά από Βρετανούς αλεξιπτωτιστές καθάρισαν την πλατεία, αλλά η μάχη των Αθηνών είχε ξεκινήσει και ο Churchill είχε τον πόλεμο του.
Για την συνέχεια του άρθρου και το πρωτότυπο κείμενο: http://www.theguardian.com/world/2014/nov/30/athens-1944-britains-dirty-secret
