Γράφει ο Τάσος Γέροντας
Κλαίρη Θεοδώρου «Τρεις ερωτήσεις». Εκδόσεις Ψυχογιός 2023.
424 σελίδες στο τυπικό, πολύ καλό υπόλευκο χαρτί του εκδότη, με πολύ καλή επιμέλεια, εκτύπωση και βιβλιοδεσία.
«Σου αρέσει η βροχή;», «Τι γνώμη έχεις για τη μαρμελάδα βερίκοκο;», «Τραγουδάς κρυφά στο μπάνιο;».
Βερολίνο, Ιούνιος 2000, σωφρονιστικό ίδρυμα Tegel. Τρεις ασύνδετες μεταξύ τους ερωτήσεις είναι το μόνο που λέει ο τρόφιμος και πρώην αστυνομικός επιθεωρητής Βάγκνερ. Πώς ζει εκεί; Γιατί βρέθηκε εκεί, ο άλλοτε πανίσχυρος άνδρας;
31 Δεκεμβρίου 1999. Ένας Γερμανός πηγαίνει από την Αυστραλία στις ΗΠΑ. Έχει μια αποστολή να εκτελέσει. Τι σχέση έχει με τον Βάγκνερ;
31 Αυγούστου 1961, Βερολίνο. Η μαύρη μέρα στην ιστορία του σύγχρονου Βερολίνου. Οι σοβιετικές δυνάμεις κατοχής αρχίζουν να χτίζουν το περίφημο Τείχος του Βερολίνου, για να προστατέψουν τους κατοίκους του ανατολικού Βερολίνου από τους συμπατριώτες τους του Δυτικού. Η αγωνία των ανθρώπων να προλάβουν να διαφύγουν στη Δύση, οι απελπισμένοι γονείς θυσιάζονται για να σώσουν τα παιδιά τους. Οικογενειακά δράματα. Δυστυχία.
Ξανά στο σήμερα. Όπου σήμερα είναι Οκτώβριος του 2000. Στο ενωμένο πλέον Βερολίνο γίνονται κάποιοι φόνοι. Το μόνο που φαίνεται κοινό είναι κάποια σχέση με το Ανατολικό Βερολίνο και τις μέρες πριν την ανέγερση του Τείχους. Άραγε πόσα μυστικά κρύβει ο αστυνόμος Κέλερ, που αναλαμβάνει τους φόνους; Θα μάθουμε την τραγική μοίρα που τον συνδέει με τον Βάγκνερ. Θα μάθουμε και το νόημα των (κατά άλλα ακατανόητων) τριών ερωτήσεων. Τι σχέση μπορεί να έχει η βοηθός του Κέλερ, Σουλτς;
Η συγγραφέας με συχνά και ακανόνιστα άλματα στον χρόνο (1945, 1961, 2000) και με αλλαγές στα πρόσωπα που εστιάζει την αφήγηση, σχηματίζει πλούσια πορτραίτα των κυρίων πρωταγωνιστών, εμβαθύνει στο παρελθόν τους, αφηγείται τις προσωπικές τους ιστορίες και τα δράματα. Παράλληλα αναπαριστά με ανατριχιαστική ακρίβεια των ατμόσφαιρα στη Γερμανία, στο Βερολίνο τις μέρες του διαχωρισμού. Οι θυσίες και η αυτοθυσία πολλών, σε αντιδιαστολή με την κακία, τον δόλο, το μίσος των κρατούντων και των υπαλλήλων τους, οι εικόνες χωρισμού οικογενειών, καταδόσεων συγγενών, οι περιγραφές αποβολής κάθε ανθρώπινου αισθήματος, όλα δίνονται ιδιαίτερα παραστατικά.
Η διαλεύκανση των φόνων μέσα στο κλίμα που έχει δημιουργήσει η συγγραφέας μοιάζει ακατόρθωτη. Ιστορίες διασταυρώνονται, άνθρωποι απρόσμενα σχετίζονται, μυστικά αποκαλύπτονται, δράματα ζωντανεύουν. Ένας ολόκληρος λαός προσπαθεί να αφήσει πίσω του το παρελθόν και να πορευτεί ενωμένος προς το μέλλον. Όμως οι μνήμες είναι ζωντανές, οι πληγές νωπές, οι βασανιστές ζωντανοί, οι δολοφόνοι ελεύθεροι.
Οι ανατροπές ξαφνιάζουν και τον πλέον υποψιασμένο αναγνώστη. Η εξέλιξη είναι απρόσμενη. Η λύση μόνο ανακουφιστική δεν είναι. Επειδή αυτή η πόλη, αυτοί οι άνθρωποι είναι διαποτισμένοι με πόνο, αίμα, μίσος και άφθονο κακό.
Η Κλαίρη Θεοδώρου προφανώς διάβασε πολύ, περπάτησε το Βερολίνο πολύ, έστησε ένα υπέροχο σκηνικό, τοποθέτησε σ’ αυτό στιβαρούς χαρακτήρες και τους ενέπλεξε σε μία εξαιρετική υπόθεση. Η Γερμανία του τότε (1961) διαμορφώνει σε μεγάλο βαθμό το σήμερα (2000). Διαβάστε το. Αξίζει!
