Λίγο μετά την πρεμιέρα του Σαιξπηρικού Μάκμπεθ στο θέατρο της Εταρείας Μακεδονικών Σπουδών, μας δόθηκε η ευκαιρία να πραγματοποιήσουμε μια συνέντευξη με την σκηνοθέτη της παράστασης, Αναστασία Ρεβή που μας μίλησε για το έργο, την παράσταση, το Σαίξπηρ αλλά και για το θεατρική πραγματικότητα σε Ελλάδα και Αγγλία.
Τι είναι για σας ο Μάκμπεθ του Σαίξπηρ;
Το έργο ΜΑΚΜΠΕΘ ήταν πάντα αυτό που θα επέλεγα ανάμεσα σε όλα τα αγαπημένα του Σαίξπηρ. Για τους δύο κεντρικούς άξονες του έργου που είναι Πολιτική και Μεταφυσική. Για την κεντρική φράση του το Fair is foul and foul is fair που σημαίνει Tο όμορφο είναι λάθος και το λάθος είναι όμορφο, ή όπως πολύ επιδέξια μεταφράζει ο Δημήτρης Δημητριάδης Όμορφο το δύσμορφο, δύσμορφο το όμορφο. Ίσως ακόμη γιατί είναι η πιο γοητευτική και σκοτεινή ιστορία του Σαίξπηρ όπου ο σκηνικός χώρος ορίζεται στη Σκωτία, στα Highlands,σε έναν τόπο γεμάτο κάστρα, βουνά και λίμνες, ομίχλη, βροχή και πυκνά δάση με μάγισσες και ξωτικά. Όπου υπάρχουν τέτοια πλάσματα και προφητείες δίσημες και χαμένα παιδιά βρίσκει χώρο το μυαλό και η ψυχή μου για δημιουργία.
Αυτό το αριστουργηματικό έργο του Σαίξπηρ όπου τα σκοτεινά μονοπάτια των καταραμένων ψυχών ψάχνουν με οποιοδήποτε αντίτιμο, μία θέση στην αιωνιότητα είναι για μένα κλασσικό μοτίβο γοτθικής αισθητικής και προσωπική έμπνευση.
Ποια είναι η θέση του έργου στη συνολική εργογραφία του Σαίξπηρ;
Εδώ στην Αγγλία θεωρείται το στοιχειωμένο έργο, άλλος ένας λόγος που το ξεχωρίζω απ'τα υπόλοιπα. Μάλιστα οι συνάδελφοι καλλιτέχνες και οι άνθρωποι του θεάτρου όταν αναφέρονται σ'αυτό δεν το αποκαλούν με τον ομώνυμο τίτλο του ως ΜΑΚΜΠΕΘ, αλλά ως 'The Scottish play/ Το Σκωτσέτζικο έργο' για να μην προκαλέσουν τις σκοτεινές δυνάμεις και την κατάρα. Λέγονται τόσες ιστορίες γι αυτό και υπάρχουν άλλες τόσες αντίστοιχα για να ξορκίσουν τις προλήψεις που κάνουν την συγκεκριμένη επιλογή ακόμη πιο δελεαστική. Σ'όλο αυτό βέβαια υπάρχει και μια διάθεση χιούμορ και διαιώνισης του μύθου.Να αναφέρω επίσης ότι γράφτηκε ανάμεσα στο 1605 με 1606 , είναι η μικρότερη τραγωδία του σε σχέση με τις υπόλοιπες και γράφτηκε μετά την 'Συνομωσία της πυρίτιδας/Gunpowder plot' που συνέβη τον Νοέμβριο του 1605 όταν ο Guy Fawkes προσπάθησε να κάψει το κοινοβούλιο. Το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε στο παλάτι του Βασιλιά James.
Γιατί ο Μάκμπεθ σήμερα;
Γιατί αυτά τα έργα δεν ανεβαίνουν εύκολα. Γιατί ο Σαίξπηρ θεωρείται πάρα πολύ δύσκολος, γιατί αποτελεί τρόμο για τον μέσο θεατή, γιατί θεωρείται μουσειακό είδος, γιατί αποτελεί προνόμιο ανάγνωσης και θέασης του ακαδημαικού και ελίτ κύκλου και γιατί όλο αυτό το βαρύ και βαθυστόχαστο κείμενο μπορεί να γίνει βάσανο για την πλειοψηφία του κοινού που τις περισσότερες φορές τρομάζει και μόνο στην ιδέα του να πάει να δεί Σαίξπηρ. Πρότεινα λοιπόν ΜΑΚΜΠΕΘ γιατί είναι,όπως είπα πρίν, αγαπημένο έργο και γιατί ήθελα να κάνω μια διαφορετική για τα παραδοσιακά δεδομένα πρόταση πάνω στον Σαίξπηρ. Βρίσκω σπουδαίο το γεγονός ότι το τεράστιο αυτό θέατρο στην ΕΜΣ είναι κάθε βράδυ γεμάτο και ένα μεγάλο ποσοστό του κόσμου είναι νέοι και φοιτητές.
Επίσης η φιλοδοξία και η εξουσιολατρεία που χαρακτηρίζουν τον Μακμπέθ είναι σημαντικά χαρακτηριστικά των ανθρώπων σε κάθε εποχή οπότε το έργο θα παραμένει επίκαιρο στο εκάστοτε σήμερα.
Με ποιον τρόπο προσεγγίσατε το έργο;
Κάνω εικαστικές παραστάσεις και θέατρο των αισθήσεων οπότε αυτή είναι και η σκηνοθετική μου προσέγγιση συνολικά. Σε όλες μου τις παραστάσεις υπάρχει κινηματογραφική αισθητική ως προς την εναλλαγή των εικόνων και της αέναης κίνησης που αποτελούν μοτίβο στη δουλειά μου.
Πρόκειται για μία σκηνοθετική πρόταση ενός θεάτρου εικόνων όπου υπάρχει διαρκώς μουσική, η εξαιρετική μουσική των ΔΑΙΜΟΝΙΑ ΝΥΜΦΗ γραμμένη ειδικά για τον ΜΑΚΜΠΕΘ, υπάρχει ένα πολυχρηστικό και συμβολικό σκηνικό που σχεδίασε η Μάιρα Βαζαίου και που λειτουργεί σε διάφορα επίπεδα όπως και τα κοστούμια που κρατούν Ελισαβετιανά στοιχεία με μικρές ή μεγάλες ανατροπές, και video art που σχεδίασε ο Γιάννης Κατσαρής και που λειτουργεί συμβολικά ακολουθώντας τους χαρακτήρες και το υποσυνείδητο τους. Οι καλλιτέχνες που μόλις ανέφερα είναι επίσης Έλληνες του Λονδίνου και μόνιμοι συνεργάτες μου εδώ και κάποια χρόνια. Πρόκειται λοιπόν για ένα πολυθέαμα πάνω στο οποίο οι Σαιξπηρικοί χαρακτήρες/ηθοποιοί ακροβατούν έντεχνα μιλώντας την μοναδική ποίηση του Σαίξπηρ. Δεν είναι στατική παράσταση κειμένου ή του λόγου. Δεν είναι αυτό που κανείς φαντάζεται για τον Σαίξπηρ, το βαρύγδουπο, πομπώδες κείμενο με τα μεγάλα νοήματα και το ειδικό βάρος του λόγου. Είναι ένα πολυεπίπεδο σύμπαν όπου κυρίως ανάγει το κείμενο, δεν φυλακίζεται απ'αυτό, ένα σύμπαν όπου το καλό και το κακό συνυπάρχουν και παρασύρουν το ένα το άλλο καθώς διαχωρίζονται από μια πραγματικά λεπτή γραμμή. Σαν ένα παράξενο όνειρο που μετατρέπεται σε ηδονικό εφιάλτη.
Ποια είναι η θεατρική πραγματικότητα στην Αγγλία όπου ζείτε και εργάζεστε, και ποια στην Ελλάδα όπως την βιώνετε;
Η θεατρική πραγματικότητα στην Αγγλία μέσα από την δική μου εμπειρία τα τελευταία 20 χρόνια η οποία σαφώς είναι προσωπική και δεν σημαίνει ότι αντιπροσωπεύει την πλειοψηφία των Ελλήνων του εξωτερικού είναι καταρχήν απελευθερωτική. Δεν δεσμεύεται από σοβαροφάνειες και δηθενιές, ούτε επίσης από παιχνίδια εντυπωσιασμού. Έφυγα στο Λονδίνο σε νεαρή ηλικία- την εποχή που η Ελλάδα ζούσε τις ψεύτικες χρυσές εποχές-και στην ουσία εκεί αναπτύχθηκα καλλιτεχνικά. Μου έμαθε λοιπόν η Αγγλία ότι Τέχνη σημαίνει Πειθαρχία και Τόλμη ταυτόχρονα , αυστηρές συνθήκες εργασίας και ταυτόχρονα ατέλειωτες ώρες έμπνευσης και δημιουργίας εντός και εκτός πρόβας, μου έμαθε να δοκιμάζω το αδύνατο, να βλέπω τη ζωή σε άλλο επίπεδο, το θέατρο ως παράλληλο σύμπαν, να έχω δικαίωμα στον πειραματισμό, στο λάθος, στην επιτυχία ή στην αποτυχία. Μου έμαθε ότι το θέατρο είναι συνολική ιστορία στην οποία συμπορευόμαστε και δεν ανταγωνιζόμαστε. Η θεατρική πραγματικότητα στο Λονδίνο είναι τεράστια, γιατί η αγορά είναι τεράστια, το ήθος των ανθρώπων του θεάτρου εξαιρετικό, οι πιθανότητες ανεξάντλητες αλλά και το να ξεχωρίσει κανείς σχεδόν αδύνατο. Όμως και το αδύνατο μπορεί να συμβεί. Εχω δουλέψει πολύ σκληρά στο Λονδίνο και δεν μου έχει χαριστεί τίποτα. Εχω ζήσει με ελάχιστα χρήματα και έχω περάσει δύσκολες εξετάσεις σε πολλά επίπεδα για να σταθώ επαγγελματικά εδώ που βρίσκομαι τώρα. Το Λονδίνο είναι η πόλη μου και εκεί ανήκω. Η θεατρική πραγματικότητα στην Ελλάδα βρίσκεται νομίζω σε περίοδο ζύμωσης και δημιουργίας. Αναβλύζει η underground δημιουργία, επαναπροσδιορίζεται ο ρεαλισμός μέσω μινιμαλισμού, αναπαράγονται τα διάσημα μιούζικαλ του Broadway και του West End, οι καλές θεατρικές ιστορίες προηγούνται και όπως είναι αναμενόμενο σε εποχή κρίσης το θέατρο αποτελεί διέξοδο και λύτρωση.
Πώς θα έπρεπε να είναι το θέατρο του μέλλοντος για εσάς; Πώς το οραματίζεστε;
Δεν οραματίζομαι ποτέ το μέλλον γιατί χάνομαι στην αβεβαιότητα της ύπαρξης και στην αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι. Ζω μόνο στο παρόν και μέσα σ'αυτό υπάρχει το θέατρο,ο χώρος που κατοικώ ακροβατώντας ανάμεσα στο φανταστικό και στο αληθινό.
***
Το αριστούργημα του Σαίξπηρ σε μετάφραση του Δημήτρη Δημητριάδη και σε μια νέα σκηνοθεσία που θυμίζει γοτθικό παραμύθι από την Αναστασία Ρεβή, καλλιτεχνική διευθύντρια της βραβευμένης θεατρικής ομάδας Theatre Lab Company με έδρα το Λονδίνο.
«ΜΑΚΜΠΕΘ» του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών
Μετάφραση: Δημήτρης Δημητριάδης
Σκηνοθεσία: Αναστασία Ρεβή
Σκηνικά-κοστούμια: Μάιρα Βαζαίου
Μουσική: ''Δαιμονία Νύμφη'' [Εύη Στεργίου, Σπύρος Γιασαφάκης]
Video Art-φωτισμοί: Γιάννης Κατσαρής
Βοηθός σκηνοθέτη, σκηνογράφου, ενδυματολόγου: Εύα Κωνσταντινίδου
Β' Βοηθός ενδυματολόγου: Αλέξανδρος Τωμαδάκης
Βοηθός Video Art: Jean Wong
Οργάνωση παραγωγής: Αθανασία Ανδρώνη
Παίζουν με αλφαβητική σειρά: Μάνος Γαλανής (Λέννοξ, Δολοφόνος), Γιάννης Γκρέζιος (Ρος), Βασίλης Ισσόπουλος (Μάλκομ, Δολοφόνος), Κωνσταντίνος Καβακιώτης (Μακμπέθ), Νίκος Καπέλιος (Μακντάφ), Άννα-Μαρία Κεφάλα (Μάγισσα, Κυρία του παλατιού), Γιάννης Καραμφίλης (Μπάνκο), Μαρία-Ελισάβετ Κοτίνη (Μάγισσα, Κυρία του παλατιού), Κωνσταντίνος Λιάρoς (Ντοναλμπέιν, Δολοφόνος, Κέθνες), Αντώνης Μιχαλόπουλος (Λοχίας, Φλίανς, Σερβιτόρος, Μέντεθ, Αγγελιοφόρος), Μαριάννα Πουρέγκα (Μάγισσα, Κυρία του παλατιού), Εύη Σαρμή (Λαίδη Μακντάφ, Εκάτη, Σέιτον), Βασίλης Σπυρόπουλος (Βασιλιάς Ντάνκαν), Πολυξένη Σπυροπούλου (Λαίδη Μακμπέθ), Γιάννης Χαρίσης (Θυρωρός, Γέροντας γιατρός), Μαρία Χριστοφίδου (Μάγισσα, Κυρία των τιμών).
Συμμετέχει επίσης ο Αλέξανδρος Τωμαδάκης
ΗΜΕΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ
Τετάρτη: 18.00
Πέμπτη-Παρασκευή-Σάββατο: 21.00
Κυριακή: 19.00
Τιμές Εισιτηρίων
Κανονικό εισιτήριο (θέσεις πλατείας): 13€
Κανονικό εισιτήριο (θέσεις εξώστη): 10€
Εκπτωτικό εισιτήριο (Φοιτητές, Άτομα άνω των 65): 8€
ΕΙΔΙΚΑ ΠΑΚΕΤΑ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ
Λαϊκές Παραστάσεις Τετάρτης -Πέμπτης: Γενική είσοδος 5€
Ομαδικές κρατήσειςΙσχύει για ομαδική κράτηση (20 άτομα και άνω) για την ίδια παράσταση: 7€
Άνεργοι: Δωρεάν Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή (με αριθμό Θεατών ανά Παράσταση, απαιτείται κράτηση θέσης)Παρέχεται με την επίδειξη κάρτας ανεργίας
Δάσκαλοι – Καθηγητές : 10€
Πολύτεκνοι: 5€
ΑτέλειεςΕφόσον υπάρχουν διαθέσιμες θέσεις, ισχύουν οι ατέλειες: ΕΣΗΕΜΘ, ΕΣΗΕΑ, ΣΕΗ, Τμημάτων Θεάτρου, Δραματικών Σχολών, Σκηνοθετών, ΑΜΕΑ (ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ ΘΕΣΕΩΝ ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΑΜΕΑ).
Προπώληση εισιτηρίων:
Ταμεία ΚΘΒΕ, 2315 200 200,
Καταστήματα Γερμανός,
www.tickhethour.com,
Tράπεζα Πειραιώς (από τα μηχανήματα APS)
Ώρες λειτουργίας ταμείων:
Βασιλικό Θέατρο: Τρίτη –Κυριακή 8:30-21:30
Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών: Τετάρτη –Κυριακή 16:30-21:30
Μονή Λαζαριστών: Τετάρτη –Κυριακή 16:30-21:30
Τηλ. κρατήσεων: 2315 200200
