«Γεια! Με λένε Κ.
Είμαι Βρετανίδα και bi».
Είχα μόλις φτάσει
καθυστερημένα στο Κυριακάτικο δείπνο που διοργανώναμε κάθε εβδομάδα οι
Ερασμίτες και η νεοφερμένη της παρέας μου συστηνόταν με χαμόγελο, δηλώνοντας
την εθνικότητά της, όπως συνηθίζαμε, και ό,τι άλλο θεωρούσε σημαντικό να
γνωρίζουμε. Από εκείνη την ημέρα, έμελλε να γίνει ένας από τους πιο αγαπημένους
μου ανθρώπους.
6 χρόνια μετά, σε ένα
καφέ της Θεσσαλονίκης, ο Π. μου μιλά για τον φίλο του γελώντας αμήχανα και
ελέγχοντας, πως δεν μας ακούει κανείς από τα διπλανά τραπέζια. Στα τέσσερα
χρόνια που τον ξέρω, είναι η πρώτη φορά που μιλά για «τον άνθρωπό του»
προσδιορίζοντας το φύλο του. «Θα έπρεπε να δηλώνουμε τις σεξουαλικές μας
προτιμήσεις, όπως δηλώνουμε τι δουλειά κάνουμε. Όταν γνωρίζεις κάποιον να λες
‘Γεια, είμαι ο τάδε και είμαι gay/ straight/οτιδήποτε…’».
«'Όλοι οι άνθρωποι
γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα. Είναι
προικισμένοι με λογική και συνείδηση και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ
τους με πνεύμα αδελφοσύνης.»
Πρόκειται για το πρώτο
άρθρο της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Γεννιόμαστε όλοι
ελεύθεροι και ίσοι: ίσοι στην αξιοπρέπεια, ίσοι στα δικαιώματα. Το θεμελιώδες
αυτό κείμενο, επηρεασμένο από το πνεύμα της Γαλλικής Επανάστασης, ορίζει πως τα
ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι επίκτητα, δεν παραχωρούνται στους ανθρώπους κατά
περίπτωση, αλλά είναι αντιθέτως έμφυτα, γεννιόμαστε όλοι με ίσα δικαιώματα και
κανένας δεν μπορεί να μας τα στερήσει.
Στην πράξη τα πράγματα
δεν είναι τόσο απλά. Η ιστορία του ανθρώπινου γένους είναι γεμάτη παραδείγματα
καταπίεσης και καταπάτησης δικαιωμάτων, είτε πρόκειται για τα δικαιώματα των
γυναικών, είτε για τα δικαιώματα συγκεκριμένων εθνοτικών ομάδων, είτε για την
καταπίεση των κοινωνικά αδύναμων από τους προνομιούχους Ένα τέτοιο παράδειγμα
αποτελεί και η καταπάτηση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤ ατόμων.
Τείνουμε να πιστεύουμε
πως ο δυτικός κόσμος έχει ξεπεράσει τη φοβία του απέναντι στη ΛΟΑΤ κοινότητα,
την οποία πλέον αποδέχεται και σέβεται. Είναι, όμως, αυτή η αλήθεια; Τα
στερεότυπα που αφορούν στην έκφραση του κοινωνικού φύλου, καλά κρατούν. «Τα
αγόρια δεν κλαίνε», «τα κορίτσια δεν μιλάνε έτσι»… εν έτει 2013 τα παιδιά
μεγαλώνουν ακόμα σε τεχνητές φούσκες, απόλυτα εναρμονισμένες με τις
αναπαραστάσεις της κοινωνίας. Δεν αγοράζεις ροζ φορμάκι για το αγοράκι της
φίλης σου, ούτε φορτηγάκι για το κοριτσάκι της ξαδέρφης σου. Ακούγεται ίσως
αστείο, αλλά όλα ξεκινούν από τις αναπαραστάσεις Κάπως έτσι μαθαίνουμε
μεγαλώνοντας να σκεφτόμαστε μέσα στα στενά όρια που η κοινωνία έχει θέσει για
εμάς, καταπιέζοντας τους άλλους και τον εαυτό μας. Κάπως έτσι μαθαίνεις τι
επιτρέπεται να φοράς, πώς επιτρέπεται να περνάς το χρόνο σου, με ποιούς
ανθρώπους επιτρέπεται να συναναστρέφεσαι, ποιούς ανθρώπους επιτρέπεται να
επιθυμείς.
Όπως, όμως, μας δίδαξαν οι μεγάλες κοινωνικές
επαναστάσεις, δεν υπάρχει σωστό και λάθος, δεν υπάρχει χρυσός κανόνας. Είμαστε
όλοι διαφορετικοί, δεν υπάρχουν 2 άνθρωποι στον κόσμο που είναι ακριβώς ίδιοι,
έχουμε διαφορετικές επιθυμίες, διαφορετικές προτιμήσεις, σκεφτόμαστε ο καθένας
με τον τρόπο του. Είμαστε, όμως, όλοι ελεύθεροι και ίσοι. Ελεύθεροι να είμαστε
ο εαυτός μας και ίσοι ανεξάρτητα με το ποιοι είμαστε. Τα ανθρώπινα δικαιώματα
δεν υπόκεινται σε προσωπικές προτιμήσεις, δεν τα παραχωρεί η κυβέρνηση, ούτε ο
Αρχιεπίσκοπος, ούτε το τρίτο κόμμα στη Βουλή.
Ο γάμος είναι το βασικό δικαίωμα που διεκδικεί η
ΛΟΑΤ κοινότητα, καθώς αποτελεί την επισημοποίηση της αναγνώρισης της κοινότητας
από την κοινωνία. Τα ομόφυλα ζευγάρια ζητούν και δικαιούνται να απολαμβάνουν τα
ίδια προνόμια με τα ετερόφυλα ζευγάρια. Σε πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης
γίνονται κινήσεις για τη θεσμοθέτηση του γάμου μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου,
στην Ελλάδα, όμως, πιστεύουμε ακόμα πως «η κοινωνία δεν είναι έτοιμη». Η
κοινωνία ποτέ δεν είναι έτοιμη, η κοινωνική αλλαγή συντελείται πάντοτε μέσα από
τη ρήξη του νέου με το παλιό και ο ρόλος των πολιτικών είναι να χαράσσουν
πολιτική κι όχι να κάνουν τις επιλογές με το μικρότερο πολιτικό κόστος. Το θέμα
αυτό προκαλεί ποικίλες αντιδράσεις: κάποιοι φοβούνται ότι θα καταστραφεί ο
ιερός θεσμός του γάμου, άλλοι καταδικάζουν το θεσμό αυτό ως σάπιο και
αναρωτιούνται για ποιο λόγο διεκδικούμε το δικαίωμα σε κάτι που έχει χάσει το
νόημά του. Δεν ορίζουμε εμείς τι έχει νόημα. Για κάποιους έχει νόημα να κάνουν
οικογένεια, για άλλους όχι, για κάποιους έχει νόημα να δουλεύουν 9-5, για
άλλους όχι. Ο κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να επιλέξει μόνος τους, πρώτα όμως
πρέπει να του αναγνωρίσουμε το δικαίωμα σε όλες τις επιλογές. Όσο για την
ιερότητα του θεσμού, η θρησκεία μας και όλες οι θρησκείες, διδάσκουν την αγάπη
προς τον πλησίον μας, αναγνωρίζουν την αγάπη ως την απόλυτη αρετή. Πώς μπορεί
λοιπόν η αγάπη δυο ανθρώπων να καταστρέψει έναν ιερό θεσμό;
Την Παρασκευή 14 και το Σάββατο 15 Ιουνίου σας
περιμένουμε στο Thessaloniki Pride, το Φεστιβάλ Υπερηφάνειας της πόλης μας, που
διοργανώνεται φέτος για 2η φορά, για να
γιορτάσουμε την ελευθερία μας και τη διαφορετικότητά μας. Το Φεστιβάλ δεν αφορά
μόνο τη ΛΟΑΤ κοινότητα, μας αφορά όλους και είναι ανοιχτό σε όλη την πόλη: σε
όλες τις ηλικίες, όλες τις εθνικότητες, σε όλες τις θρησκευτικές και πολιτικές
πεποιθήσεις. Είναι μια γιορτή ενάντια σε κάθε είδους κοινωνικό αποκλεισμό.
Ελάτε να γνωριστούμε, να ενημερωθείτε από τους εθελοντές της ομάδας για τις
διεκδικήσεις της ΛΟΑΤ κοινότητας, να μοιραστούμε τις εμπειρίες μας και να
έρθουμε ένα βήμα πιο κοντά σε έναν κόσμο όπου δεν θα χρειάζεται να δηλώνεις
τίποτα περισσότερο από το όνομά σου, γιατί τα δικαιώματά σου δεν θα εξαρτώνται
από τίποτα άλλο, πέρα από την ανθρώπινη φύση σου.
