Πλούσιο και ιδιαίτερο όπως πάντα το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, πέραν του Διεθνούς Διαγωνιστικού και των Ειδικών Προβολών που μας πρωτο-τράβηξαν την προσοχή, το δευτερεύον πρόγραμμα του φεστιβάλ σίγουρα αποτελεί την σπονδυλική του στήλη και όπως κάθε χρόνο δεν μας απογοητεύει σε ποικιλία και πυκνότητα. Από το Ειδικό Αφιέρωμα στο έργο του Αρνό Ντεπλεσέν, που θα μας τιμήσει με την παρουσία του για να παραδώσει το φετινό Master Class του φεστιβάλ, μέχρι τις δυναμικές ματιές στα Βαλκάνια, με ειδικό αφιέρωμα φέτος στον Mircea Daneliuc αλλά και το γεμάτο αστέρες πρόγραμμα των Ανοιχτών Οριζόντων που έρχεται ιδιαιτέρως ανανεωμένο, στην Ημέρα Γαλλοφωνίας που παραμένει σταθερή και μία ματιά στο Αυστριακό Σινεμά.
Εισερχόμαστε σε αυτόν τον λαβύρινθο φρέσκων και καταξιωμένων δημιουργών, σε αυτήν την γιορτή του σινεμά, για να καταλήξουμε στο Metropolis του Lang υπό τους ήχους της Κ.Ω.Θ αλλά και έτοιμοι να πούμε ένα τελικό αντίο στην υπέροχη Σαντάλ Άκερμαν που χάσαμε πρόσφατα.
Αρνό Ντεπλεσέν
Το 56ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης πραγματοποιεί αφιέρωμα στο έργο του Γάλλου σκηνοθέτη Αρνό Ντεπλεσέν / Arnaud Desplechin και αποκαλύπτει στο ελληνικό κοινό έναν οραματιστή δημιουργό, πιστό σε ένα προσωπικό σινεμά, με χαρακτήρες, σύμβολα και έννοιες που επιστρέφουν στις ταινίες του σε έναν αέναο κύκλο καλλιτεχνικής εξέλιξης. Η πιο πρόσφατη ταινία του Τα χρυσά μας χρόνια / My Golden Days (2015), μια ελεγεία για τη νεότητα, που απέσπασε το βραβείο SACD στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών στο τελευταίο Φεστιβάλ Κανών, θα κλείσει την αυλαία του φετινού φεστιβάλ. Ο Ντεπλεσέν θα παραβρεθεί στη διοργάνωση για να παρουσιάσει τις ταινίες του, καθώς και να δώσει ένα masterclass, το Σάββατο 14 Νοεμβρίου 2015 (ώρα 11.00), στην αίθουσα Παύλος Ζάννας. «Οι ταινίες είναι χυδαίες. Κι αυτή τη χυδαιότητα, την αγαπάω. Είναι ανεκτίμητη». Πρωτόλεια συναισθήματα, δίπολα, αντιφάσεις, στοιχεία μπουρλέσκ, χιούμορ που εναλλάσσεται με το πικρό σχόλιο, λογοτεχνικά σύμβολα και αναφορές, δίνουν έμφαση στις βαθιά ανθρώπινες, συχνά εμμονικές ιστορίες που αφηγείται ο Αρνό Ντεπλεσέν.
Στο Φεστιβάλ θα προβληθούν συνολικά επτά ταινίες οι οποίες παρουσιάζουν τις πιο χαρακτηριστικές στιγμές στη φιλμογραφία του Γάλλου δημιουργού.
Αντίο Σαντάλ Ακερμάν (1950-2015)
Η σπουδαία Βελγίδα σκηνοθέτις Σαντάλ Ακερμάν που όρισε ένα απόλυτα μοντέρνο σινεμά, μα που αρνιόταν πεισματικά οποιαδήποτε κατηγοριοποίηση, έφυγε από τη ζωή στις 5 Οκτωβρίου 2015, μόλις στα 65 της χρόνια. Η Σαντάλ Ακερμάν διετέλεσε πρόεδρος της κριτικής επιτροπής της 37ης διοργάνωσης του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το οποίο, ως ένα αντίο, προβάλλει φέτος στο πλαίσιο του 56ου ΦΚΘ την τελευταία ταινία μυθοπλασίας που γύρισε η δημιουργός το 2011, με τίτλο Η μωρία του Αλμάιερ. Ένα ποτάμι κυλά βροντερό. Ο ήλιος σού καίει τα μάτια. Μια γυναίκα χάνει τα λογικά της. Ένα κορίτσι τραγουδά έναν «χόνκι τονκ» σκοπό. Ένας Κινέζος πίνει όπιο και ονειρεύεται. Ένα παιδί τρέχει στη ζούγκλα και κάποιος τρέχει ξωπίσω του. Ένας κεραυνός. Ένας γάμος χωρίς έρωτα. Ένα πέπλο θλίψης. Ξέφρενη χαρά. «Δεν θ' αποκτήσεις ποτέ τη Νίνα». Ένα νεαρό κορίτσι τρέχει ως το τέλος της νύχτας. Μαύρος ήλιος. Ένας πατέρας διαλαλεί την αγάπη του. Ένας απόκληρος. Μια βάρκα αδειανή παλαντζάρει στην καταιγίδα. Βρεγμένα τα φοινικόδεντρα λαμπυρίζουν. Ένας άντρας νεκρός. Κουνούπια. Μια ταινία σαν τελλουρικό ρεύμα. Μια τραγική ιστορία που, όπως και οι αρχαίες ελληνικές τραγωδίες, είναι πάντα επίκαιρη. Μια ιστορία τόσο παλιά, όσο κι ο κόσμος. Μια ιστορία τόσο νέα, όσο κι ο κόσμος. Για την αγάπη και τη μωρία. Για τα απίθανα όνειρα.
Ανοιχτοί Ορίζοντες με Ειδικούς Αστέρες
Οι Ανοιχτοί Ορίζοντες του 56ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ανακαλύπτουν και αναδεικνύουν το σήμερα και το αύριο του παγκόσμιου ανεξάρτητου κινηματογράφου. Καταξιωμένοι σκηνοθέτες και πολλά υποσχόμενοι νέοι δημιουργοί, δίνουν το στίγμα ενός πρωτοποριακού σινεμά, τολμηρού, ανήσυχου που προσκαλεί τους θεατές σε σαγηνευτικές κινηματογραφικές διαδρομές. Στα φετινά πλαίσια θα δούμε τους Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ και Ντενί Λαβάν εμφανίζονται στο τρίπτυχο φιλμ Eva Doesn't Sleep του Πάμπλο Αγουέρο, με θέμα την 25ετή οδύσσεια της εξαφανισμένης σωρού της Εύα Περόν, η οποία έγινε «μήλο της έριδος» για πολιτικές σκοπιμότητες. Στο χαμηλών τόνων δράμα Louder Than Bombs του Γιοακίμ Τρίερ (Όσλο, 31 Αυγούστου), τα αρσενικά μέλη μιας δυσλειτουγικής οικογένειας συναντιούνται ξανά, τρία χρόνια μετά το θάνατο της συζύγου/μητέρας τους. Στους κεντρικούς ρόλους συναντάμε τους Ιζαμπέλ Ιπέρ, Γκάμπριελ Μπερν, Τζέσε Άιζενμπεργκ και Ντέιβιντ Στράδερν.
Ο Τιμ Ροθ παραδίδει μια εξαιρετική ερμηνεία στο Chronic του Μισέλ Φράνκο (Μετά τη Λουτσία), το οποίο καταπιάνεται με επώδυνα ζητήματα, με κεντρικό ήρωα έναν νοσηλευτή που αναλαμβάνει ασθενείς σε τελικό στάδιο. Οι Αλεξάντερ Σκάρσγκαρντ και Κρίστεν Γουίγκ πρωταγωνιστούν στο πνευματώδες The Diary of a Teenage Girl της Μαριέλ Χέλερ (βραβείο Generation 14plus στο Φεστιβάλ Βερολίνου), με οδηγό μια έφηβη κοπέλα που βιώνει τη σεξουαλική της αφύπνιση με τον σύντροφο της μητέρας της. Ο Ρεντά Κατέμπ και η Λεϊλά Μπεχτί, συναντιούνται ξανά στην οθόνη στο ασπρόμαυρο Astragal (Γαλλία) της Μπριγκίτε Συ, που βασίζεται στην αληθινή, σύντομη και περιπετειώδη ζωή της συγγραφέως Αλμπερτίν Σαραζέν. Απ' το αναμορφωτήριο, στη φυλακή, στην πορνεία, αλλά και στον μεγάλο της έρωτα Ζουλιέν, που την ενέπνευσε να γράψει το πιο γνωστό της βιβλίο Astragal. Μια από τις πιο χαρισματικές νέες αμερικανίδες ηθοποιούς, η Ελίζαμπεθ Μος, πρωταγωνιστεί στο Queen of Earth (ΗΠΑ) του Άλεξ Ρος Πέρι, το οποίο εξερευνά τα όρια της λογικής, της ψυχικής υγείας και της φιλίας, μέσα από δυο γυναίκες που περνούν μια εβδομάδα αποκλεισμένες σε ένα εξοχικό σπίτι. Ο αγαπημένος του ανεξάρτητου αμερικανικού σινεμά Τζέισον Σουόρτσμαν πρωταγωνιστεί στη γλυκόπικρη κωμωδία 7 Chinese Brothers του Μπομπ Μπάινγκτον στο ρόλο ενός άνδρα που προσπαθεί να αποτινάξει από πάνω του τη «σφραγίδα» του αποτυχημένου, αλλάζοντας ζωή και συνήθειες.
Ματιές στα Βαλκάνια – Αφιέρωμα Mircea Daneliuc
Φέτος, οι Ματιές στα Βαλκάνια, το πρόγραμμα που επιμελείται ο Δημήτρης Κερκινός, πραγματοποιούν αφιέρωμα στον δημιουργό Μίρτσεα Ντανελιούκ / Mircea Daneliuc, απ' τους σημαντικότερους ρουμάνους σκηνοθέτες της δεκαετίας του '80, αλλά και της μετά-κομμουνιστικής περιόδου στη χώρα, με έργο που επηρέασε σημαντικά τις νεότερες γενιές κινηματογραφιστών, ενώ την ίδια στιγμή παραμένει σχετικά άγνωστο εκτός των συνόρων της χώρας του. Ο σκηνοθέτης θα δώσει το παρών στο φεστιβάλ για να παρουσιάσει τις ταινίες του στο κοινό.
Ο Μίρτσεα Ντανελιούκ χρησιμοποιεί το σινεμά διαχρονικά σαν όπλο απέναντι σε δυσλειτουργικές κοινωνίες, επιστρατεύοντας άλλοτε τον ρεαλισμό κι άλλοτε την σάτιρα και τον σουρεαλισμό για να σχολιάσει την κοινωνική πραγματικότητα και να αφουγκραστεί τις πολιτικές αλλαγές. Οι ταινίες του, ανατρεπτικές και υπαινικτικές, απέφυγαν το σκόπελο της λογοκρισίας και λειτούργησαν ως καθρέφτης ενός ολόκληρου λαού. Γεννημένος το 1943 στο Χοτίν ο Ντανελιούκ σπούδασε γαλλική φιλολογία και στη συνέχεια σκηνοθεσία στην Ακαδημία Κινηματογράφου και Θεάτρου στο Βουκουρέστι. Μέχρι σήμερα, η ανάγκη του για έκφραση δεν περιορίστηκε στον κινηματογράφο. Είναι επιτυχημένος συγγραφέας, ηθοποιός, ενώ γράφει και σκηνοθετεί και για το θέατρο.
Masterclass: Αρνό Ντεπλεσέν και Κινούμενα Σχέδια
«Σινεμά για ανθρώπους»: Masterclass και ανοιχτή συζήτηση με τον Αρνό Ντεπλεσέν
Αίθουσα Παύλος Ζάννας – Σάββατο 14 Νοεμβρίου, 11:00
Αν κάποιος ήθελε να συνοψίσει το σινεμά του Αρνό Ντεπλεσέν, ενός από τους πλέον ιδιοσυγκρασιακούς και ιδιαίτερους σκηνοθέτες του σύγχρονου γαλλικού σινεμά στον οποίο φέτος το Φεστιβάλ πραγματοποιεί αφιέρωμα, δεν θα μπορούσε παρά να μιλήσει για την εμμονική σχεδόν ενασχόλησή του με τους ανθρώπους, την αναζήτηση των όσων ορίζουν την ταυτότητα μας – ή μερικές φορές μας οδηγούν στο να την απωλέσουμε. Το δράμα και η κωμωδία, το τραγικό και το αστείο συνυπάρχουν στο έργο του, όπως και στην ίδια τη ζωή. Μόνο που οι ταινίες του δεν είναι μια αναπαράστασή της, μα μία σχεδόν φιλοσοφική βουτιά στα βάθη της. Σινεμά που σε προκαλεί να το εξερευνήσεις περαιτέρω, κάτι που θα επιχειρήσουμε να κάνουμε σε αυτήν την αναμφίβολα ενδιαφέρουσα συζήτηση μαζί του. Συντονίζει ο Γιώργος Κρασσακόπουλος.
«Οργανωμένη παραγωγή Αnimation – Στρατηγική για την επίτευξη ενός δύσκολου στόχου»
Αποθήκη Γ', Λιμάνι – Σάββατο 7 Νοεμβρίου, 12.30
Ανοιχτή συζήτηση με εκπροσώπους της ASIFA Hellas (το ελληνικό τμήμα της Ένωσης International Animated Film Society).
Στο πλαίσιο του αφιερώματος «70 χρόνια ελληνικό animation» που πραγματοποιεί φέτος το 56ο Φεστιβάλ σε συνεργασία με την ASIFA Hellas (το ελληνικό τμήμα της Ένωσης InternationalAnimatedFilmSociety), θα πραγματοποιηθεί συζήτηση με τίτλο «Οργανωμένη παραγωγή animation – Στρατηγική για την επίτευξη ενός δύσκολου στόχου». Στη συζήτηση θα συμμετάσχουν οι Ιωάννης Βασιλειάδης, επίτιμος πρόεδρος ASIFA Hellas, Βασίλης Καραμητσάνης, πρόεδρος ASIFA Hellas, Άγγελος Ρούβας, διαχειριστής ASIFA Hellas, Αναστασία Δημητρά, μέλος Δ.Σ. ASIFA Hellas και Παναγιώτης Κυριακουλάκος, αντιπρόεδρος ASIFA Hellas.
Ομιλείτε Γαλλικά
Πέμπτη 12 Νοεμβρίου 2015
Στο πλαίσιο της Ημέρας Γαλλοφωνίας TV5 Monde εντάσσονται οι προβολές 5 γαλλόφωνων ταινιών που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα της φετινής διοργάνωσης. Πρόκειται για τις ταινίες Στη σκιά των γυναικών / L'Ombre des femmes του Φιλίπ Γκαρέλ, Η ωραία εποχή / La Belle Saison της Κατρίν Κορσινί, Τζίμι Π. – Η ψυχοθεραπεία ενός Ινδιάνου των πεδιάδων / Jimmy P. – Psychotherapie d'un Indien des plaines του Αρνό Ντεπλεσέν, Η καρδιά της κυρίας Σαμπαλί / Le Coeur de Μadame Sabali του Ράιαν ΜακΚένα και Όπου υπάρχει σκιά / De l'ombre il y a του Νατάν Νικόλοβιτς.
Αυστριακό Σινεμά
Σε μια κινηματογραφία που διαδόθηκε από πρωτοπόρους αυστριακούς δημιουργούς -Φριτς Λανγκ, Γκέοργκ Παμπστ, Γιόζεφ φον Στέρνμπεργκ, Μπίλι Γουάιλντερ, Ότο Πρέμινγκερ- και ανανεώνεται διαρκώς μέσα από ανατρεπτικές φωνές -Μίκαελ Χάνεκε, Ούλριχ Ζάιντλ κ.ά.- ωριμάζει μια νέα γενιά σκηνοθετών από την Αυστρία, με κοινή συνισταμένη την ανάγκη να εκφράσει την εποχή της. Φέτος, το 56ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης μέσα από ένα focus στο νέο αυστριακό σινεμά, συστήνει νέους κινηματογραφιστές που ακολουθώντας το μονοπάτι του ρεαλισμού, καταγράφουν οριακές ανθρώπινες και κοινωνικές καταστάσεις, χωρίς διάθεση ωραιοποίησης, προσεγγίζοντας συχνά τη σκοτεινή πλευρά των συναισθημάτων. Τα φιλμ τους εστιάζουν στις ανθρώπινες σχέσεις, την οικογένεια, σε περιθωριοποιημένες ομάδες, στον καταναλωτισμό και τη μετανάστευση, με ειλικρίνεια και έναν υπόγειο, αλλά σαφή σχολιασμό.
Metropolis. Ο Fritz Lang Συναντά την Κ.Ω.Θ
Στο πλαίσιο των παράλληλων εκδηλώσεων του 56ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 11 Νοεμβρίου 2015 η προβολή της κλασικής αριστουργηματικής ταινίας Μετρόπολις / Metropolis του Φριτς Λανγκ, με συνοδεία μουσικής από τη συμφωνική ορχήστρα της ΚΟΘ, στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης («Αίθουσα Φίλων Μουσικής»). Η προβολή είναι μια διοργάνωση του Goethe-Institut Thessaloniki και πραγματοποιείται στο πλαίσιο του εορταστικού προγράμματος για τα 60 χρόνια από την ίδρυσή του, σε συνεργασία με την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης (διεύθυνση ορχήστρας: Χέλμουτ Ίμιγκ), με την άδεια του Ιδρύματος Friedrich Wilhelm Murnau και της Europäische Filmphilharmonie και με την υποστήριξη του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Να σημειωθεί ότι η ταινία Μετρόπολις στην ολοκληρωμένη της μορφή, μετά από την ανακάλυψη χαμένων τμημάτων της στην Αργεντινή πριν από μερικά χρόνια, θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα με συνοδεία μουσικής από συμφωνική ορχήστρα.
