Ο Αργύρης Ξάφης, ένας από τους πιο αναγνωρισμένους ηθοποιούς της γενιάς του, πρωταγωνιστεί στον συγκλονιστικό μονόλογο του Ζουζέπ Μαρία Μιρό, «Το πιο όμορφο σώμα που έχει βρεθεί ποτέ σε αυτό το μέρος». Υπό τη σκηνοθετική επιμέλεια της Ζωής Ξανθοπούλου, ο Ξάφης ζωντανεύει όλους τους χαρακτήρες που περιστρέφονται γύρω από το νεκρό σώμα ενός νεαρού αγοριού, αναδεικνύοντας τα προβλήματα και τις δυσλειτουργίες μιας κλειστής κοινωνίας. Η παράσταση έχει αποσπάσει εξαιρετικές κριτικές και συνεχίζει την επιτυχημένη της πορεία και στη Θεσσαλονίκη 3 – 6 Απριλίου στο Θέατρο Αυλαία
Ο Αργύρης Ξάφης μίλησε στον Εξώστη για τις δυσκολίες και τις ιδιαιτερότητες του έργου, καθώς και στη δική του προσέγγιση για την απόδοση αυτού του απαιτητικού ρόλου.
Ένας μονόλογος, πολλοί χαρακτήρες – Πώς ήταν η εμπειρία να ερμηνεύεις τόσους διαφορετικούς ρόλους σε ένα και μόνο έργο; Υπήρξε κάποιος που σε δυσκόλεψε περισσότερο;
Ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα, καλλιτεχνικά στοιχήματα που έβαλα με τον εαυτό μου ήταν να μην τους αντιμετωπίσω σαν μια ευκαιρία για υποκριτική βιρτουοζιτέ, για επίδειξη υποκριτικών δυνατοτήτων δηλαδή, αλλά να είμαι δίκαιος, αληθινός και όσο πιο βαθύς μπορούσα με τον καθένα ξεχωριστά. Σαν να ήταν όλος ο κόσμος ο καθένας και κανένας άλλος. Αυτό μου το επέβαλε κυρίως η δική μου στάση απέναντι στην θεματική του έργου, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του ίδιου του έργου που έχοντας βαθιές ρίζες στον ρεαλισμό πετάει στην ποίηση, αλλά και η καλλιτεχνική φάση στην οποία βρίσκομαι εγώ αυτή τη στιγμή. Η συνεργασία μου με την Ζωή Ξανθοπούλου υπήρξε καταλυτική σε όλα τα επίπεδα και σε όλα αυτά τα ζητούμενα μιας και -χωρίς καν να γνωριζόμαστε τόσο καλά από πριν- συντονιστήκαμε και σε αυτό. Με επανέφερε στο μέτρο, στην καρδιά συνεχώς με τρόπο ανθρώπινο και συνεργατικό και εν τέλει αποτελεσματικό. Έπρεπε να βρεθεί ο χώρος μέσα μου για αυτούς τους ανθρώπους. Το ξαναλέω, μέσα μου. Όχι έξω μου. Και όταν ένας τόσο τολμηρός συγγραφέας σε παίρνει αντίπαλο με χαρακτήρες και ήθη που σε ταράζουν, αυτό γίνεται ακόμα πιο δύσκολο. Κάθε ρόλος έχει άλλη απαίτηση και δεν είναι κλισέ να πω πως όλοι είναι πραγματικά δύσκολοι. Ωστόσο, υπάρχει ένας, με τον οποίο ήρθαμε σε μετωπική σύγκρουση. Και αυτό που είναι, άρα και αυτό που πρέπει να γίνω και εγώ, αλλά και για τις τεχνικές απαιτήσεις στο κείμενο. Φαντάσου ότι ενώ έμαθα όλο το υπόλοιπο έργο σε ένα μήνα, μου πήρε άλλο τόσο μόνο για αυτόν. Θα καταλάβεις γιατί όταν το δεις -δεν θέλω να προδώσω τίποτα.
Το έργο θίγει βαριά θέματα όπως η παιδεραστία, η ομοφοβία και η κοινωνική υποκρισία. Πιστεύεις ότι το θέατρο μπορεί να αλλάξει τις αντιλήψεις του κοινού για τέτοια ζητήματα;
Όχι. Το θέατρο δεν αλλάζει απόψεις. Ειδικά σήμερα που έχει ισχυροποιηθεί τόσο ο εγωισμός με την πρόσβαση στην τόση πληροφορία που κάνουμε τα πάντα για να περιχαρακωθούμε στο δικό μας δίκιο. Στην δική μας άποψη. Αλλά το θέατρο σου δείχνει πώς είναι η ζωή με μεγαλύτερη ενσυναίσθηση, πώς θα ήταν ο κόσμος αν ακούγαμε ο ένας τον άλλο, αν μαθαίναμε από τις εμπειρίες της ανθρωπότητας και εν τέλει αυτό που κάνει είναι να σε υποβάλλει ύπουλα στην αμφισβήτηση των παγιωμένων σου απόψεων και αν είσαι άνθρωπος που θέλεις να εμβαθύνεις, να αλλάξεις μόνος σου. Αυτό για μένα είναι το ιδανικό. Να καταλαβαίνεις και να αλλάζεις. Μέγα επίτευγμα και στόχος.
Δεδομένου ότι το έργο δεν ορίζει φύλο ή ηλικία στον ρόλο, πώς προσέγγισες την ερμηνεία σου ώστε να αποδοθούν οι βαθύτερες πτυχές του κειμένου χωρίς στεγανά;
Το έργο φυσικά και ορίζει φύλο και ηλικία στον κάθε ρόλο. Ο συγγραφέας έχει μια σημείωση που αφορά στον ερμηνευτή. Ο ερμηνευτής μπορεί να είναι οποιασδήποτε ηλικίας, φύλου ή σωματικής διάπλασης. Αυτό έχει να κάνει με τον πυρήνα της εκάστοτε θεατρικής μηχανής, δηλαδή του-της ηθοποιού που θα παίξει όλους αυτούς τους ρόλους. Και κάθε φορά, με άλλον πυρήνα -όπως συμβαίνει πάντα στα έργα όταν τα παίζει άλλος ηθοποιός αλλά εδώ ακόμα ισχυρότερα μιας και μπορεί να είναι οτιδήποτε ο ερμηνευτής- να δυναμιτίζεται και να φωτίζεται εκ νέου η ιστορία. Με άλλον τρόπο. Και αυτό το θεωρώ σπουδαίας καλλιτεχνικής αξίας ιδέα του συγγραφέα και ταυτόχρονα στο θέμα απολύτως του έργου.
Υπάρχει κάποια σκηνή ή στιγμή που σε φορτίζει τόσο πολύ, ώστε να δυσκολεύεσαι να αποστασιοποιηθείς μετά το τέλος της παράστασης;
Φυσικά και όχι. Θα ήμουν κακός επαγγελματίας αν αυτό που είχα επιλέξει με δυσκόλευε από το να το παρουσιάσω σε σας και εσάς να παρασύρω. Η συναισθηματική φόρτιση είναι ένα πάρεργο της τέχνης μας, ένα εργαλείο ώστε να γινόμαστε πειστικοί και να παρασύρουμε το κοινό σε μια εμπειρία. Εμείς πρέπει να είμαστε συγκεντρωμένοι, συγκεκριμένοι, ακριβείς και έχοντας πάντα τον έλεγχο αυτού που κάνουμε -όχι όσο σφιχτά ακούγεται μιας και είμαστε εξασκημένοι στο απρόσμενο. Ξέρουμε και μας αρέσει να κολυμπάμε στο τυχαίο. Αλλά χωρίς να χάσουμε τον έλεγχο. Με τις ψυχές των θεατών παίζουμε, αλίμονο αν ήμουν τόσο απρόσεκτος.
Μετά από δύο sold-out σεζόν, πώς αντιλαμβάνεσαι την ανταπόκριση του κόσμου στην παράσταση; Υπάρχει κάποια αντίδραση θεατή που σου έχει μείνει αξέχαστη;
Η σχέση που αναπτύσσεται κάθε φορά είναι μοναδική με το κοινό. Και κάθε φορά λέω, «τί ζήσαμε και σήμερα». Και κάθε φορά χαίρομαι τόσο πολύ που αυτό το έργο βρέθηκε να συντονιστεί τόσο αρμονικά με το τώρα και την κοινωνία και με μένα και με όλα. Γιατί δεν είναι ένα εύκολο έργο. Δεν είναι ένα έργο που θα περάσει ανώδυνα. Είναι ένα έργο και μια παράσταση που έχει απαιτήσεις και είναι εμπειρία. Και όταν υπάρχει αυτή η ανταπόκριση σε ένα τέτοιο, υψηλό ζητούμενο, όσο να πει χαίρεσαι βαθιά ως καλλιτέχνης και ως άνθρωπος.
Στην περιγραφή του έργου αναφέρεται ότι «δεν υπάρχει τίποτα πιο προκλητικό κι επαναστατικό από την ομορφιά». Ποια είναι η δική σου ερμηνεία αυτής της φράσης μέσα στο πλαίσιο του έργου αλλά και γενικότερα;
Αυτή είναι μια φράση που λέει μια από τις ηρωίδες του έργου. Η συγκεκριμένη το λέει σε σχέση με την ανίκητη δύναμη της ομορφιάς και την επιρροή τους στους ανθρώπους. Και στην ίδια. Και συμφωνώ απολύτως. Η βασική μου διαφορά με την ηρωίδα είναι οι λόγοι που το λέει η ίδια και που το σκέφτομαι εγώ. Για εκείνη θα σας αφήσω να το δείτε στην παράσταση. Για μένα έχει να κάνει με ένα από τα βασικά κίνητρα της ύπαρξης μου στην τέχνη. Η ομορφιά. Θέλω να πηγαίνω προς αυτήν, θέλω να στρέφω τον κόσμο προς αυτήν. Θα ήθελα να είναι ομορφότερος ο κόσμος. Και αυτό κάνω, αυτό προσπαθώ να κάνω, σε κάθε παράσταση που έχω παίξει, παίζω και θα παίξω. Τώρα, το τί είναι ομορφιά, είναι ένα ωραίο ερώτημα που προκύπτει. Είναι η συνισταμένη των υποκειμενικών μας. Απόψεων για αυτήν. Και το έργο το διαχειρίζεται υπέροχα αυτό μιλώντας για “το πιο όμορφο σώμα που έχει βρεθεί ποτέ σε αυτό το μέρος”. Το ομορφότερο σώμα ολοκληρώνεται στο φανταστικό του κάθε θεατή, όπως πρέπει. Και έτσι στρέφεις τον θεατή, στην πιο επαναστατική πράξη των ημερών μας. Στην κίνηση προς την ομορφιά. Την αναζήτησή της.
Ο Αργύρης Ξάφης υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση της Ζωής Ξανθοπούλου και με όχημα τη βραβευμένη μετάφραση (Βραβείο Eurodram) της Μαρίας Χατζηεμμανουήλ ερμηνεύει τον πολυπρόσωπο μονόλογο του Μιρό σαν μία εξορκιστική τελετουργία, εμβαθύνοντας στο τραγικό γεγονός της δολοφονίας του έφηβου αγοριού. Οι χαρακτήρες που υποδύεται παλεύουν με τις δικές τους επιθυμίες, αλλά και εκείνες που τους επιβάλλονται από τις καταπιεστικές κοινωνικές δομές μίας φαινομενικά δεμένης κοινότητας. Τη μουσική έχει συνθέσει ειδικά για την παράσταση ο Φώτης Σιώτας.
Συντελεστές
Μετάφραση: Μαρία Χατζηεμμανουήλ
Σκηνοθεσία: Ζωή Ξανθοπούλου
Μουσική: Φώτης Σιώτας
Σκηνογραφία-Ενδυματολογία-Φωτισμοί: Βασίλης Αποστολάτος
Α’ Βοηθός σκηνοθέτη: Γιώτα Παναγή
Β’ Βοηθός σκηνοθέτη: Έρρικα Ρούσσου
Φωτογραφίες: Κική Παπαδοπούλου
Τρέιλερ παράστασης: Νατάσσα Ε. Ιωάννου
Επικοινωνία & Γραφείο Τύπου: Μαρία Τσολάκη
Διαφήμιση-Social Media: RENEGADE MEDIA, Βασίλης Ζαρκαδούλας
Παραγωγή: ΕΠΤΑΡΧΕΙΑ
Ερμηνεύει ο Αργύρης Ξάφης
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Θέατρο Αυλαία
Τσιμισκή 136
Θεσσαλονίκη
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ & ΩΡΕΣ
Πέμπτη 3 Απριλίου στις 21:00
Παρασκευή 4 Απριλίου στις 21:00
Σάββατο 5 Απριλίου στις 21:00
Κυριακή 6 Απριλίου στις 19:00
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
Από 16 ευρώ
ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ
https://www.more.com/gr-el/tickets/theater/to-pio-omorfo-soma-salonika/
