Όταν λέμε ότι η τέχνη πάντα βρίσκει τον τρόπο … το εννοούμε! Φέτος, η έκθεση κόμικ και επιτραπέζιων παιχνιδιών Comic 'N' Play αψηφά τις δυσμενείς συνθήκες και μεταφέρεται στον ψηφιακό κόσμο και μπορείς να τη βρεις –όπως πάντα- με ελεύθερη είσοδο στο
www.comic-n-play.gr. Ο τίτλος της είναι «Οι σκέψεις των άλλων» κι ο Εξώστης δίνει στους αναγνώστες του μια «γεύση» από τη φετινή διοργάνωση κάνοντας μερικές ερωτήσεις σε 5 από τους δημιουργούς που συμμετέχουν.
Νίκος Καμπασελέ
Ο Νίκος Καμπασελέ γεννήθηκε στην Αθήνα το 1986 και μεγάλωσε στην Αλεξανδρούπολη. Σπούδασε ζωγραφική στην Αθήνα και κόμικς στη Γαλλία.
Πώς ξεκίνησε η ενασχόληση σας με τη δημιουργία κόμικ και η ανάγκη να βγει η δουλειά σας στο κοινό;
Ζωγραφίζω ιστορίες από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Είναι μάλλον ο τρόπος μου να επικοινωνώ και να κοινωνικοποιούμαι. Επαγγελματικά άρχισα να ασχολούμαι με το κόμικ από τα χρόνια που το σπούδαζα.
Ποια πιστεύετε είναι τα θετικά και ποια τα αρνητικά της αναγκαίας προσαρμογής του Comic n Play σε ψηφιακή μορφή;
Θετικό είναι κατ'αρχήν το ότι μπόρεσε να διοργανωθεί το Comic n Play, τη στιγμή που διάφορα άλλα φεστιβάλ κόμικς ακυρώθηκαν. Κάτι τέτοιο σίγουρα ήθελε πολύ καλή προετοιμασία, εφευρετικότητα και…γερά νεύρα. Θετικό είναι επίσης οτι σε αυτήν τη μορφή, το Comic n Play είναι πλέον προσβάσιμο και σε ανθρώπους που δεν μπορούσαν στο παρελθόν να παρευρεθούν στον χώρο του φεστιβαλ. Ίσως στο μέλλον να μπορούσε να τρέχει παράλληλα και σε ψηφιακή μορφή η όλη διοργάνωση ή έστω το εκθεσιακό κομμάτι. Το μόνο αρνητικό που βρήκα είναι διάφορα bugs της ψηφιακής πλατφόρμας, που όμως είμαι σίγουρος πως είναι θέμα χρόνου να λυθούν.
Ποια ερεθίσματα έχουν επηρεάσει το υφος σας ως καλλιτέχνη και αποτελούν πηγή για έμπνευση;
Η πραγματική ζωή ξεπερνά και την πιο τρελή φαντασία, οπότε απλώς παρατηρώ όσα γίνονται γύρω μου για έμπνευση. Συνήθως δεν προλαβαίνω να τα αποτυπώσω όλα και πρέπει να διαλέγω πολύ προσεκτικά! Έμπνευση αποτελούν φυσικά και τα έργα άλλων καλλιτεχνών που θαυμάζω. Δηλαδή όχι μόνο έργα κόμικς ή ζωγραφικής αλλά και μουσικής, θεάτρου, λογοτεχνίας ή ποίησης.
Ποιος είναι αγαπημένος σας ήρωας κόμικ;
Αυτήν την εποχή ο Δικαστής Dredd.
Ποια χαρακτηριστικά πρέπει να διαθέτει ένας καλός δημιουργός κόμικ;
Να τολμά, να επιμένει και να υπομένει.
Πάνος Γιάκας
Ο Πάνος Γιάκας έχει εργαστεί στην τηλεόραση και τον τύπο, έχει αναλάβει δημόσιες και ιδιωτικές τοιχογραφίες.
Πώς ξεκίνησε η ενασχόληση σας με τη δημιουργία κόμικ και η ανάγκη να βγει η δουλειά σας στο κοινό;
Η ενασχόληση ξεκίνησε από την προσχολική ηλικία, από μουτζούρες που λέγαν μια ιστορία. Οι πρώτες ιστορίες κόμικ μπορούμε να πούμε ότι γεννήθηκαν όταν η μία εικόνα ξεδιπλώθηκε σε περισσότερες εικόνες. Στα σχολικά χρόνια μεταμορφώθηκε σε μέσο καταγραφής των ευτράπελων και στα εφηβικά, όταν η Βαβέλ έδειξε ότι τα κόμικ δεν αφορούν μόνο τα παιδιά, αλλά μπορούν να αποκτήσουν σοβαρό πολιτικό και κοινωνικό λόγο, μας το έφερε στο επίπεδο που το βλέπουμε ακόμα, ως ένα δημιουργικό μέσο απεριορίστων, όπως κάθε τέχνη, δυνατοτήτων έκφρασης.
Η ανάγκη για να βγει η δουλειά στο κοινό πηγάζει από την ανάγκη ανατροφοδότησης του -κάθε- καλλιτεχνικού έργου και την ανάγκη επικοινωνίας του με κάποιο κοινό. Αν στην πορεία μπορεί να προσφέρει και τα αναγκαία για την επιβίωση, τότε ολοκληρώνει και την φαντασίωσή του.
Ποια πιστεύετε είναι τα θετικά και ποια τα αρνητικά της αναγκαίας προσαρμογής του Comic n Play σε ψηφιακή μορφή;
Θετική είναι η ύπαρξη του και μόνο, σε πείσμα όλων όσων συμβάλουν στη διοργάνωσή του. Τα αρνητικά είναι χαμένη απτότητα με το χαρτί, το ξεφύλλισμα, οι τσιγαροκουβέντες για κόμικ, αλλά και η ευκαιρία για πάρτυ, τα οποία αδυνατεί να περιλάβει μια ψηφιακή διοργάνωση.
Ποια ερεθίσματα έχουν επηρεάσει το υφος σας ως καλλιτέχνη και αποτελούν πηγή για έμπνευση;
Ερέθισμα μπορεί να αποτελεί οποιοδήποτε αισθητήριο, οι κεραίες παραμένουν μόνιμα ανοιχτές.
Ποιος είναι αγαπημένος σας ήρωας κόμικ;
Ο Κόρτο Μαλτέζε και ο Λούκι Λουκ. Με μια δεύτερη σκέψη, ίσως έχουν και αρκετά κοινά ως χαρακτήρες.
Ποια χαρακτηριστικά πρέπει να διαθέτει ένας καλός δημιουργός κόμικ;
Παρατήρηση, σχέδιο, αφηγηματικότητα, ευρηματικότητα, ειλικρίνεια, εργασιομανία και το απαραίτητο για όλες τις εκφάνσεις της ζωής … χιούμορ!
Κυριάκος Μακρής
O Kυριάκος Μακρής γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1979. Σπούδασε Τεχνικός Συντήρησης Έργων Τέχνης και Γραφιστική,ενώ έχει παρακολουθήσει μαθήματα σκίτσου και εικονογράφησης.
Πώς ξεκίνησε η ενασχόλησή σας με τη δημιουργία κόμικ και πώς η ανάγκη να βγει η δουλειά σας στο κοινό;
Νομίζω από πολύ μικρή ηλικία, όταν επέλεγα διάφορους χαρακτήρες παραμυθιών και τους έμπλεκα σε αλλόκοτες ιστορίες. Δεν υπάρχει συγκεκριμένη ανάγκη, είναι το μέσο που έχω επιλέξει να πω τις ιστορίες μου.
Ποια πιστεύετε ότι είναι τα θετικά και ποια τα αρνητικά της αναγκαίας προσαρμογής του Comic 'n Play σε ψηφιακή μορφή;
Το θετικό, πιστεύω, είναι η δυνατότητα που έχει η έκθεση σε ψηφιακή μορφή να φτάσει παντού, δυνητικά σε όλο τον κόσμο. Το αρνητικό είναι ότι δεν σου δημιουργεί την αίσθηση ότι αποτελείς μέρος της, είτε ως δημιουργός είτε ως επισκέπτης. Πολύ διαφορετικό είναι το συναίσθημα, όταν με τη φυσική σου παρουσία είσαι μέσα στο γεγονός, και διαφορετικό να το έχεις απέναντι, στην οθόνη σου.
Ποια ερεθίσματα έχουν επηρεάσει το ύφος σας ως καλλιτέχνη και, από την άλλη, αποτελούν πηγή για έμπνευση;
Τα πάντα μπορεί να αποτελέσουν έμπνευση! Από 'κει και πέρα αναλαμβάνει ο προσωπικός μου μηχανισμός, αυτός που θα επεξεργαστεί την όποια πληροφορία και θα την κάνει κομμάτι του έργου μου!
Ποιος είναι αγαπημένος σας ήρωας κόμικ;
Ο Ετερνάουτα των Έκτορ Έστερχελντ και Φρανσίσκο Σολάνο.
Ποια χαρακτηριστικά πρέπει να διαθέτει ένας καλός δημιουργός κόμικ;
Εκτός από τις σχεδιαστικές τεχνικές, τις οποίες οφείλει να διδαχθεί και να μελετήσει, θα πρέπει να είναι και αναγνώστης λογοτεχνικών έργων.
Χριστίνα Παπανικολάου
H Χριστίνα Παπανικολάου είναι 27 χρονών και κατάγεται από τη Θεσσαλονίκη. Ξεκίνησε τις σπουδές της στο τμήμα Γεωπονίας του ΑΠΘ, αλλά την κέρδισε η αγάπη της για το σχέδιο κι έτσι ολοκλήρωσε το ΙΕΚ Σκιτσογραφίας και Εικονογράφισης.
Πώς ξεκίνησε η ενασχόληση σας με τη δημιουργία κόμικ και η ανάγκη να βγει η δουλειά σας στο κοινό;
Στο δημοτικό άρχισα να φτιάχνω τους πρώτους δικούς μου χαρακτήρες και μικρές ιστορίες κόμιξ με αυτούς την ώρα του μαθήματος. Το 2012 όμως αποφάσισα να γραφτώ σε εργαστήριο ελευθέρων σπουδών και να ανακαλύψω το αντικείμενο που με συνάρπαζε από μικρή αλλά δεν ήξερα πώς να προσεγγίσω. Τότε ήταν και η πρώτη φορά που μοιράστηκα την τέχνη μου με το κοινό, καθώς μέχρι τότε η καλλιτεχνική δημιουργία για εμένα ήταν κάτι αποκλειστικά προσωπικό.
Ποια πιστεύετε είναι τα θετικά και ποια τα αρνητικά της αναγκαίας προσαρμογής του Comic n Play σε ψηφιακή μορφή;
Πολλά είναι τα θετικά της ψηφιοποίησης της έκθεσης Comic 'n' Play. Οι καλλιτέχνες έχουν την ευκαιρία να δημιουργήσουν, ο κόσμος μπορεί να έχει πρόσβαση σε μια έκθεση τέχνης από την άνεση του σπιτιού του, συνεχίζεται ένας θεσμός πλέον, για ακόμα μια φορά. Το σημαντικότερο όλων όμως είναι πως αυτόν τον καιρό που οι ζωές και η καθημερινότητά μας έχουν μπει σε μια πρωτόγνωρη και δύσκολη παύση, η τέχνη παρέμεινε ζωντανή και είναι εδώ για να ενώσει όλους όσους αγαπάμε τα κόμιξ, την δημιουργία, αυτή την έκθεση, και να μας θυμίσει πως η ζωή πάντα θα προσαρμόζεται και θα προχωράει παρά τις αντιξοότητες, αρκεί να υπάρχει θέληση και πείσμα.
Κάτι που λείπει παρ' όλα αυτά, είναι η αλληλεπίδραση με τον κόσμο, η ανθρώπινη επαφή, οι εκδηλώσεις, τα εργαστήρια, η μουσική και η δυνατότητα να θαυμάσει κανείς τα έργα από κοντά στο πραγματικό τους μέγεθος, σε όλο τους το μεγαλείο.
Ποια ερεθίσματα έχουν επηρεάσει το υφος σας ως καλλιτέχνη και αποτελούν πηγή για έμπνευση;
Πάντα ένιωθα πως από αυτή την πραγματικότητα κάτι λείπει. Ήθελα να δραπετεύσω σε άλλους κόσμους με έντονα χρώματα, παράξενα πλάσματα και δυνατή μουσική. Το μυαλό μου πετούσε σε τραγούδια για δράκους, πειρατές και δαίμονες και σε ιστορίες με δάση και ξωτικά. Πηγή έμπνευσης για εμένα κυρίως είναι η μουσική, η λογοτεχνία και τα ταξίδια, αλλά μπορεί να είναι και ένα έντονο συναίσθημα, μία ηλιόλουστη μέρα, ένα ζεστό τσάι ή μια βόλτα στο βουνό. Είναι πραγματικά απίστευτο το πού μπορεί κανείς να βρει έμπνευση.
Ποιος είναι αγαπημένος σας ήρωας κόμικ;
Δεν έχω κάποιο συγκεκριμένο αγαπημένο ήρωα. Μου αρέσει περισσότερο να διαβάζω ανεξάρτητες ιστορίες που δεν ανήκουν σε κάποιο σύμπαν, αλλά και αυτοεκδόσεις.
Δήμητρα Καζή
H Δήμητρα Καζή είναι η τιμώμενη καλλιτέχνις της φετινής διοργάνωσης. Είναι 22 ετών και κατάγεται από τη Θεσσαλονίκη.
Πώς ξεκίνησε η ενασχόληση σας με τη δημιουργία κόμικ και η ανάγκη να βγει η δουλειά σας στο κοινό;
Η ενασχόλησή μου με τη δημιουργία comic ξεκίνησε από πολύ μικρή ηλικία. Για την ακρίβεια δε θυμάμαι τι ήταν αυτό που με ώθησε στο να ασχοληθώ με το σχέδιο. Αυτό όμως που θυμάμαι χαρακτηριστικά ήταν η ερώτηση της δασκάλας στην πρώτη δημοτικού «Τι θέλετε να γίνεται όταν μεγαλώσετε» και η δική μου απάντηση ήταν «θέλω να περάσω καλών τεχνών». Δεν ξέρω που το άκουσα ή τι με ώθησε να το πω, ειδικά από τη στιγμή που το οικογενειακό μου περιβάλλον δεν έχει κάποια επαφή μ' αυτόν τον χώρο. Στη πορεία άρχιζα να γράφω δικές μου ιστορίες, πεζά, ποιήματα, μέχρι και στίχους τραγουδιών, τα οποία τα κρατούσα σε πιο προσωπικό επίπεδο γιατί ήξερα ότι ως παιδί αυτό που έκανα δεν ήταν σημαντικό. Όταν άρχιζα όμως να βλέπω πιο εντατικά κάποιες σειρές κινουμένων σχεδίων – κυρίως anime – και να διαβάζω πολλά manga και comic γενικότερα, συνειδητοποίησα ότι ίσως το ιδανικό για εμένα θα ήταν να αρχίζω να εικονοποιώ τις ιστορίες μου. Οι πρώτες μου απόπειρες για comic ξεκίνησαν ουσιαστικά γύρω στα 13 με 14 χρονών. Έβγαζα πολύ υλικό σε μικρό χρονικό διάστημα, αλλά η ποιότητα δεν έχει καμία σχέση με τώρα. Οι συνθήκες επίσης ήταν πολύ περίεργες γιατί, για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, ζούσα στην επαρχία και οι επιρροές μου σ' αυτό το κομμάτι ήταν σχετικά ελάχιστες. Παρόλα αυτά είχα ανακαλύψει τη λογική τηςπροετοιμασίας, της σχεδίασης και της υλοποίησής του, οπότε κάπως έτσι το συνέχισα.
Η πρώτη μου αυτοέκδοση τυπώθηκε το 2016 κι από τότε ξεκίνησε η πρώτη μου επαφή με τον χώρο. Ακολούθησαν κι άλλα fanzine και στη πορεία άρχιζα να έχω κάποιες προτάσεις για δουλειές. Δε μπορώ να πω πως σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα δεν αντιμετώπισα δυσκολίες, αλλά πάντα υπήρχε – με κάποιον τρόπο – το κίνητρο να συνεχίσω. Αυτή τη στιγμή έχω ξεκινήσει να συνεργάζομαι ωςδημιουργός comicμε το διεθνές μουσικό project των Viceode. Νίωθω ακόμα πως είμαι στην αρχή αυτού του ταξιδιού αλλά το μονοπάτι που βαδίζω είναι πιο σίγουρο.
Η ανάγκη μου να βγει η δουλειά στο κοινό είναι επειδή η δουλειά μου εξαρτάται απ' αυτό. Από τη στιγμή που πλέον φεύγει το υλικό απ' τα χέρια μου, δε θεωρώ ότι μου ανήκει τόσο, όσο σ' αυτόν που θα το λάβει. Γενικά κι εγώ τον τελευταίο χρόνο νιώθω πιο σίγουρη με τη ποιότητα του υλικού που μοιράζομαι προς τα έξω, κι έχω κατανοήσει την επαφή που πρέπει να έχω με αυτό, γιατί είναι μια αλληλένδετη σχέση που πρέπει να υπάρχει.
Ποια πιστεύετε είναι τα θετικά και ποια τα αρνητικά της αναγκαίας προσαρμογής του Comic n Play σε ψηφιακή μορφή;
Ήταν μια απ' τις πιο ευχάριστες εκπλήξεις η φετινή διοργάνωση. Χαίρομαι που, ενώ είμαστε σε πολύ δύσκολους καιρούς, κανείς δεν πτοήθηκε, αλλά αποφασίσαμε να τα βάλουμε κάτω και ναγίνει η έκθεση. Η ψηφιακή έκθεση είναι κάτι που το επιχειρούμε για πρώτη φορά και μακάρι να βγει σε καλό. Ούτως ή άλλως, από το τίποτα, είναι καλύτερα να υπάρχει κάτι. Είμαι σίγουρη πως και οι υπόλοιποι καλλιτέχνες που συμμετέχουν σ' αυτή τη προσπάθεια θα είναι πολύ ενθουσιασμένοι για την έκθεση!
Φυσικά δε συγκρίνεται με την άμεση επαφή που θα μπορούσαμε να έχουμε με τους συνεργάτες μας, τους φίλους μας και τους ανθρώπους που θα ήθελαν να δουν χειροπιαστά τη δουλειά μας, αλλά αυτό είναι κάτι που δυστυχώς δε μπορούμε να το αποφύγουμε αυτή τη στιγμή.
Ποια ερεθίσματα έχουν επηρεάσει το υφος σας ως καλλιτέχνη και αποτελούν πηγή για έμπνευση;
Όπως ανέφερα παραπάνω, η αρχική μου επιρροή ξεκίνησε από τα manga. Στις πρώτες μου δουλειές ήταν πολύ εμφανής αυτή η επιρροή, αλλά θέλω να πιστεύω ότι πλέον έχω αρχίσει να ξεφεύγω από αυτό και να φαίνεται πιο πολύ η Δήμητρα στα έργα μου. Πάντα θα έχω κάποια ψεγάδια από εκεί, αλλά πλέον είμαι πολύ πιο ανοιχτή σε νέες πηγές, από δυτικά και ευρωπαϊκά comic, από διάφορα βιβλία, από τον κινηματογράφο, τη μουσική κι από οποιαδήποτε άλλη μορφή τέχνης μου κινήσει το ενδιαφέρον. Έχω επίσης άμεση επιρροή κι από έλληνες δημιουργούς, πόσο μάλλον κι από πιο δικά μου άτομα, απ' τους συμμαθητές μου και τους φίλους μου. Σ' όλους μας υπάρχει κάτι ιδιαίτερο.
Ποιος είναι αγαπημένος σας ήρωας κόμικ;
Δεν μπορώ να πω πως έχω κάποιον πολύ αγαπημένο συγκεκριμένο ήρωα. Μ' αρέσει να κατατάσσω τους χαρακτήρες σ' αυτούς που μ' αρέσουν και σ' αυτούς που ίσως να μου έρχονται αδιάφοροι έως αντιπαθητικοί και να το δικαιολογώ. Οπότε μ' αυτή τη λογική έχω πάρα πολλούς χαρακτήρες που μ' αρέσουν και δε μπορώ να ξεχωρίσω κάποιον απ' το σύνολο γιατί ο καθένας μ' αρέσει για διάφορους λόγους.
Ποια χαρακτηριστικά πρέπει να διαθέτει ένας καλός δημιουργός κόμικ;
Ένας καλός δημιουργός comic πρέπει να διαθέτει τα χαρακτηριστικά που θα έπρεπε να υπάρχουν σε οποιαδήποτε δουλειά. Κάποια από αυτά είναι η ικανότητα, η οργάνωση, η συνέπεια και η σωστή επικοινωνία με τους συνεργάτες και τον πελάτη. Δε παίζει πολλές φορές ρόλο αν κάποιος δεν είναι τόσο καλός π.χ. στο σχέδιο, όσο στο να δρα και να συμπεριφέρεται σαν επαγγελματίας.
