Eίναι πιο έξυπνα τα παιδιά του χειμώνα; Τι δείχνουν οι τελευταίες μελέτες
Για χρόνια κυκλοφορεί η πεποίθηση ότι τα μωρά που γεννιούνται το τελευταίο τρίμηνο του έτους, από Οκτώβριο έως Δεκέμβριο, μπορεί να έχουν πλεονέκτημα σε νοημοσύνη και δημιουργικότητα. Μια παλαιότερη μελέτη του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ υποστήριζε ότι τα «χειμερινά παιδιά» εμφάνιζαν υψηλότερα IQ και καλύτερες δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, πιθανώς επειδή ως τα μικρότερα παιδιά της τάξης χρειάστηκε να προσπαθούν περισσότερο για να συμβαδίσουν με τους μεγαλύτερους συμμαθητές τους.
Ωστόσο, μια πρόσφατη ιαπωνική μελέτη του 2023, που δημοσιεύθηκε στο Labour Economics και βασίστηκε σε δεδομένα πάνω από 1 εκατομμύριο μαθητές, προσφέρει διαφορετική εικόνα. Τα μικρότερα παιδιά κάθε σχολικής χρονιάς αντιμετωπίζουν συχνά ακαδημαϊκά και κοινωνικά εμπόδια. Συγκεκριμένα, είχαν χαμηλότερες επιδόσεις στις εξετάσεις και σε βασικές μη γνωστικές δεξιότητες, όπως αυτοέλεγχο και επιμονή, ακόμα και στο τέλος της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Προτέρημα ή μειονέκτημα;
Ορισμένοι ειδικοί θεωρούν ότι τα μικρότερα παιδιά μπορεί να αποκτούν μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και ανθεκτικότητα. Η ιαπωνική μελέτη δείχνει όμως ότι αυτά τα οφέλη δεν είναι δεδομένα. Πολλά παιδιά και οι οικογένειές τους επενδύουν επιπλέον χρόνο σε μελέτη ή ιδιαίτερα μαθήματα για να καλύψουν τη διαφορά, με αποτέλεσμα να χάνεται χρόνος για παιχνίδι, δημιουργικότητα και κοινωνική ανάπτυξη.
Ένα σημαντικό εύρημα είναι ότι τα παιδιά που γεννιούνται αργότερα μέσα στη σχολική χρονιά συχνά αναφέρουν χειρότερες σχέσεις με δασκάλους και συμμαθητές, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την αυτοπεποίθηση και την αίσθηση αποτελεσματικότητας.
Αντίθετα, η μελέτη του Χάρβαρντ τόνιζε πιο αισιόδοξα αποτελέσματα, με τα χειμερινά παιδιά να αναπτύσσουν ανεξαρτησία και κοινωνική ευελιξία. Η πραγματικότητα φαίνεται λοιπόν πιο σύνθετη: τα μικρότερα παιδιά μπορεί να εργάζονται πιο σκληρά και να καλλιεργούν επιμονή, αλλά παράλληλα να νιώθουν ότι υστερούν κοινωνικά.
Ο μήνας γέννησης δεν είναι το παν
Έρευνες δεκαετιών, όπως αυτές του Κέντρου Ανάπτυξης του Παιδιού του Χάρβαρντ, δείχνουν ότι το σημαντικότερο είναι το πρώιμο περιβάλλον. Η στοργική και υπεύθυνη φροντίδα θεωρείται καθοριστική για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων και της ευημερίας του παιδιού.
Συμπερασματικά, ο μήνας γέννησης είναι μόνο ένας από τους πολλούς παράγοντες που επηρεάζουν την ευφυΐα και τη δημιουργικότητα. Το πιο σημαντικό είναι να αναγνωρίζεται ο μοναδικός ρυθμός κάθε παιδιού και να του παρέχεται ένα περιβάλλον με σταθερή ενθάρρυνση, ασφάλεια και ευκαιρίες για ανάπτυξη στο μέγιστο δυνατό.
