Πηγή Φωτογραφίας: Λιτοχωρίτικες Ιστορίες
Τα τελευταία χρόνια το Λιτόχωρο έχει μεταμορφωθεί σε κέντρο εναλλακτικού και βιώσιμου τουρισμού.
Χαλαρές βραδιές στα μπαράκια του Ενιππέα, με θέα τον φωτισμένο Όλυμπο και συνοδεία ντόπιων κρασιών, δημιουργούν το ιδανικό περιβάλλον, ενώ χρειάζεσαι ούτε 5 λεπτά για να φτάσεις στη θάλασσα.
Τα τελευταία χρόνια άνοιξαν στο Λιτόχωρο εκλεπτυσμένα, αλλά και παραδοσιακά εστιατόρια που αναδεικνύουν την πλούσια μακεδονική κουζίνα. Η νέα γενιά του Λιτοχώρου έχει πνοή δημιουργική και δεξίωση αγκαλιά με την παράδοση. Καλοκαιρινά φεστιβάλ, όπως μουσικές βραδιές στην πλατεία, θεατρικές παραστάσεις κάτω από τα πεύκα και εκθέσεις τοπικών καλλιτεχνών ξαναφέρνουν σπινθήρες σε χώρους που άλλοτε ήταν κοινοτικά κέντρα. Το χειμώνα, το κοντινό Ελατοχώρι προσφέρει ρομαντικές εξορμήσεις στο χιόνι, ενώ πίσω στο Λιτόχωρο καίνε τα τζάκια στις boutique ξενώνες – μαγικές στιγμές για δύο. Η αναρρίχηση και η πεζοπορία στις κορυφές του Ολύμπου αποκτούν μια νέα, πιο “instagrammable” διάσταση, με selfie-moments σε θέσεις όπου η θάλασσα “συναντά” τον ουρανό.
Τη ρίζα του Λιτοχώρου μπορούμε να εντοπίσουμε ήδη στον 14ο αιώνα, όταν οι κάτοικοι των αρχαίων Πιμπηλίων – της λησμονημένης Λητοχωρούσας– ίδρυσαν τη σημερινή κοινότητα στους κατάφυτους πρόποδες του Ολύμπου.
Το ίδιο όνομα “Λητόχωρον” –ή από το “λιτός” (ταπεινός, ελεύθερος)– μαρτυρούσε την αθωότητα και τη μαγεία του τόπου.
Για άλλους, η γραφή αυτή οφείλεται στο λιτό και φτωχικό χώρο, ενώ ορισμένοι τη συνδέουν με τη βυζαντινής προέλευση λέξη λιτή που σημαίνει προσευχή, συνδυάζοντάς την με τη θρησκεία του Δωδεκάθεου αλλά και τα υπόλοιπα βυζαντινά στοιχεία που παρεισέφρυσαν στη λιτοχωρίτικη παράδοση.
Γεωγραφικά αγκαλιάζει τη θάλασσα και το βουνό με τρόπο σπάνιο· λίγα μόλις χιλιόμετρα το χωρίζουν από τη μεστωμένη ακτή και ταυτόχρονα ακουμπά στις σκιερές πλαγιές του μύθου.
Κατά τον 16ο αιώνα, ο Άγιος Διονύσιος επισκέφθηκε την περιοχή και εγκαταστάθηκε εκεί, ιδρύοντας τη γνωστή Μονή μέσα στο βαθύ φαράγγι του Ενιππέα – έναν τόπο που ζωντανεύει τον μύθο της Λητώ και των Μουσών, πηγής έμπνευσης για ποιητές κι εραστές της φύσης. Κατά την Τουρκοκρατία, το Λιτόχωρο υπήρξε καταφύγιο των κλεφτών του Ολύμπου και τόπος επαναστατικών παθών – με κορυφαίο γεγονός την Επανάσταση του 1878, που, αν και δεν έφερε νίκη, γέννησε το όραμα της λευτεριάς για τη Μακεδονία.
Στον 20ο αιώνα, η μικρή κωμόπολη φόρεσε προσωπεία σύγχρονης λεβεντιάς και ανάπτυξης: το 1946 επέζησε από την πρώτη σύρραξη του εμφυλίου και η ζωή αναγεννήθηκε ανάμεσα στα πετρόκτιστα σοκάκια, τα παλιά “καπετανόσπιτα” και τα πλατάνια στις πλατείες του Αγίου Δημητρίου και του Πλάτανου. Ο Ναυτικός Μουσείο της πόλης τιμά τις ρίζες των κατοίκων της στη θάλασσα, εκεί όπου οι καρδιές τους οφείλουν ταξίδια και φωνές από μακριά .
Σήμερα, το Λιτόχωρο στέκεται πανέμορφο και ζωντανό: δημοφιλής αφετηρία για πεζοπορίες στο Όρος των Θεών, σαν μυστικός σύντροφος στις αναρριχητικές προσπάθειες, ταξιδεύει τον επισκέπτη πίσω στο χρόνο με κομψή αρχιτεκτονική μακεδονική, μαγεία στα σοκάκια και γλυκές ιστορίες στις γωνιές των καφενείων του.
