O Τζον Λένον και η Γιόκο Όνο όταν μετακόμισαν στη Νέα Υόρκη το 1971 άφηναν πίσω τους την Αγγλία – μαζί με τις εντάσεις γύρω από τη διάλυση των Beatles, τον σκληρό σεξισμό και ρατσισμό που βίωνε η Όνο – και κατευθύνονταν προς την πολύχρωμη και ζωντανή σκηνή της Νέας Υόρκης, με όνειρα και δημιουργική ανυπομονησία.
Η επόμενη μέρα μετά τους Beatles
«Αυτό ακριβώς ήθελα να αποτυπώσω στην ταινία One to One: John & Yoko», λέει ο σκηνοθέτης Κέβιν ΜακΝτόναλντ στον Guardian. Για το ντοκιμαντέρ χρησιμοποίησε σπάνιο αρχειακό υλικό: ιδιωτικές συνομιλίες, οικιακές ταινίες και αδημοσίευτα αρχεία.
«Η ταινία είναι ασυνήθιστη σε πολλά επίπεδα – δε στηρίζεται στις κλασικές φόρμες των μουσικών ντοκιμαντέρ. Αντί γι’ αυτό, βουτάει κατευθείαν στον παλμό της εποχής – την πολιτική, τη μουσική, τη ζωή».
Στο κέντρο της ιστορίας βρίσκεται η θρυλική συναυλία One to One στο Madison Square Garden, το καλοκαίρι του 1972 – η μοναδική πλήρης συναυλία του Λένον μετά την αποχώρησή του από τους Beatles.
Ο Λένον ως προσωρινός επαναστάτης
Σ’ εκείνη τη φάση της ζωής του, ο Λένον είχε απορροφηθεί από ερωτήματα: τι απέγινε το κίνημα του flower power; Γιατί η αλλαγή δεν ήρθε; Γιατί η νεολαία έμοιαζε παθητική; Ως διάσημος πρώην Beatle, πώς μπορούσε να αξιοποιήσει το εκτόπισμά του για να επηρεάσει θετικά τον κόσμο;
Μαζί με την Όνο, βρέθηκε μπλεγμένος στα πολιτικά κινήματα της εποχής, έδωσε το παρών σε διαδηλώσεις, συνεργάστηκε με ακτιβιστές και Yippies, και για πρώτη φορά στη ζωή του, φλέρταρε με την ιδέα της βίαιης αντίδρασης ως απάντηση στον πόλεμο του Βιετνάμ.
Ο Λένον μπροστά στην τηλεόραση
Ο ΜακΝτόναλντ θυμάται πως αρχικά ήταν διστακτικός. «Πώς να πεις κάτι νέο για τους Beatles;» αναρωτιόταν. Όλα άλλαξαν όταν διάβασε μια δήλωση του Λένον, ότι η εικόνα του για την Αμερική διαμορφώθηκε βλέποντας τηλεόραση. Έτσι αποφάσισε να εντάξει στη νέα του ταινία τηλεοπτικά πλάνα της εποχής, δίνοντάς της έναν πιο βιωματικό χαρακτήρα.
Το πρόσωπο που κερδίζει τις εντυπώσεις, πάντως, είναι η Γιόκο Όνο. Όχι η γνωστή φιγούρα των media, αλλά μια πιο ανθρώπινη και ευάλωτη εκδοχή της. Μιλά για την απουσία της κόρης της, Κιόκο, την οποία δεν είδε για δεκαετίες. Η απώλεια διαποτίζει την ταινία.
Τα αρχεία άνοιξαν – και αποκάλυψαν θησαυρούς
Με την άδεια του Σον Λένον, του γιου του Τζον, ο ΜακΝτόναλντ και η ομάδα του απέκτησαν πρόσβαση σε ανέγγιχτο υλικό. Οικιακές ταινίες, πλάνα από κάμερες Portapak, ηχογραφήσεις από τηλεφωνικές συνομιλίες. «Ήταν μαγικό», λέει ο σκηνοθέτης. «Τους ακούς να μιλούν φυσικά, να ζουν τη μέρα τους, να είναι άνθρωποι – όχι είδωλα».
Παρά τη στενή σχέση τους, είναι ξεκάθαρο πως η σχέση Λένον–Όνο είχε ήδη αρχίσει να αντιμετωπίζει δυσκολίες. Ακόμη κι αν στο φακό μοιάζουν αφοσιωμένοι και αχώριστοι, η ένταση υποβόσκει.
Ο χωρισμός του Τζον Λένον και της Γιόκο Όνο το καλοκαίρι του 1973 δεν ήταν απλώς προσωπική απόφαση, αλλά είχε πολιτικές ρίζες. Όπως αποκαλύπτει ο σκηνοθέτης ΜακΝτόναλντ, η σχέση τους επηρεάστηκε έντονα από την επανεκλογή του Ρίτσαρντ Νίξον το 1972, κάτι που αποτέλεσε καταστροφή για τους προοδευτικούς στις ΗΠΑ. Η απογοήτευση του Λένον από την αποτυχία των πολιτικών προσπαθειών τους, καθώς και η ήττα του κινήματος του, τον οδήγησε σε προσωπική και συναισθηματική απογοήτευση, γεγονός που επηρέασε άμεσα τη σχέση του με τη Γιόκο. Παρά την αρχική τους φαινομενική αφοσίωση, το πολιτικό κλίμα είχε γίνει πλέον τόσο προσωπικό που ο χωρισμός τους ήταν αναπόφευκτος. Το ζευγάρι επανασυνδέθηκε το 1975, αλλά εκείνη η περίοδος του 1973 παραμένει μία από τις πιο δύσκολες στην ιστορία τους.
