Γράφει ο Τάσος Γέροντας
Fabio Stassi «Μάστρο – Τζεπέτο». Μετάφραση της Δήμητρας Δότση. Εκδόσεις Ίκαρος 2023.
216 σελίδες σε πολύ καλής ποιότητας χαρτί, μάλλον 100 γραμμαρίων, (λείπει ένας κολοφώνας με τέτοιες πληροφορίες) καλή επιμέλεια, εξαιρετική εκτύπωση και βιβλιοδεσία και πολύ όμορφο εξώφυλλο.
Βρισκόμαστε σε ένα απόμερο αλλά όχι ιδιαίτερα μικρό χωριό στα Απέννινα Όρη της Ιταλίας. Στην άκρη του χωριού, πρακτικά σε μια σπηλιά, ζει ο Τζεπέτο, γέρος ξυλουργός, του οποίου πλέον πλησιάζει η τελευτή του βίου. Έχει αρχίσει να χάνει τα λόγια του, τη μνήμη του. Καλόκαρδος και ταπεινός, γίνεται αντικείμενο χλεύης και εμπαιγμού των συγχωριανών του, με προεξάρχοντες τους προύχοντες και τους πλούσιους. Κάποια μέρα του χειμώνα ένας πλούσιος ξυλουργός τού έκανε δώρο ένα κομμάτι ξύλο, ένα «κούτσουρο μαγικό». Όλη τη νύχτα ο μάστρο – Τζεπέτο το δούλευε, μέχρι που έφτιαξε μια μαριονέτα με ανθρώπινη μορφή.
Κι από τότε τα βάσανά του γιγαντώθηκαν. Όλοι οι συγχωριανοί του, συνεννοημένοι μεταξύ τους, του σκάρωναν φάρσες, κάνοντας μαύρη τη ζωή του, ακόμα πιο μαύρη.
Δεν έχει νόημα να σας αφηγηθώ τις πάμπολλες περιπέτειες, ταλαιπωρίες, δυσκολίες που πέρασε ψάχνοντας τον γιό του, τον Πινόκιο. Ο Στάσσι δεν πήρε το χαρούμενο παραμύθι του Πινόκιο και εστίασε στον πατέρα. Αντιθέτως, έφτιαξε μια θλιβερή ιστορία. Όσο εντυπωσιάζει το πείσμα, η θέληση και η αγάπη του Τζεπέτο προς τον γιό του, αλλά και η καλή του προαίρεση απέναντι σε όλους τους ανθρώπους, άλλο τόσο εντυπωσιάζει, θλίβει, πληγώνει ο τρόπος που επιλέγουν οι άνθρωποι να συμπεριφερθούν σ΄ έναν ταπεινό, αδύναμο, άρρωστο άνθρωπο. Ο Στάσσι δεν έγραψε αλλιώς το παραμύθι του Κολόντι. Άλλωστε, όπως λέει και ο ίδιος στον επίλογο του βιβλίου, δεν πιστεύει στο παραμύθι, ότι μπορούσε ένα κομμάτι ξύλο να κινηθεί ή να μιλήσει. Ο Στάσσι έγραψε για τη σκληρή μοναξιά ενός άρρωστου ανθρώπου, τον οποίο απορρίπτει η κοινωνία, αδιαφορώντας για την ακατανίκητη λαχτάρα του γέρου για λίγη συντροφιά. Όπως είπε η μεταφράστρια του βιβλίου «ο μάστρο – Τζεπέτο είναι ένα σπαραχτικό μυθιστόρημα, σκληρό και σκοτεινό, ένα παράθυρο στην ακατανόητη σκιά του κόσμου μας».
Λυτρωτικός με τον τρόπο του είναι ο επίλογος του συγγραφέα. Εδώ μας εξηγεί γιατί επέλεξε να εστιάσει στον Τζεπέτο, ποιον συγγενή του τού θυμίζει και με τις αναμνήσεις του καταφέρνει κάπως ο Στάσσι να μαλακώσει την οδύνη του βιβλίου.
Πολύ καλό βιβλίο, σε πολύ καλή μετάφραση, σε πολύ καλή έκδοση.
