Ένα παλιό smart μεταμορφώθηκε από τα χέρια του Θανάση Λάλα σε έργο τέχνης, ένα μικρό πολύχρωμο σύμβολο της δημιουργίας και της αισιοδοξίας. Στο πλαίσιο μιας δράσης με έργα 20 νέων street artists, ο «κήπος της Μεσογείου» έγινε για λίγο ένας ανοιχτός καμβάς που θύμιζε πως η τέχνη μπορεί να αναβαθμίσει τον δημόσιο χώρο και να εμπνεύσει τους περαστικούς.Ήταν μια πρωτοβουλία που γέμισε ελπίδα, χρώμα και φαντασία τη Νέα Παραλία από το Mataroa Project.
Λίγες εβδομάδες αργότερα, η χαρά αντικαταστάθηκε από απογοήτευση. Το smart, το ίδιο εκείνο που είχε γίνει σημείο αναφοράς, βανδαλίστηκε βίαια μέσα στη νύχτα. Οι ζωγραφιές, τα χρώματα, η προσπάθεια — όλα βεβηλωμένα από μια πράξη χωρίς λογική, χωρίς σεβασμό.
Ο Σταύρος Ανδρεάδης, ο άνθρωπος πίσω από την πρωτοβουλία, έγραψε με θλίψη: «Θλίψη, αγανάκτηση, μαύρες σκέψεις… Ποια ταραγμένα μυαλά βρήκαν να εκφράσουν έτσι την οργή τους;» Και πράγματι, το ερώτημα μένει ανοιχτό. Γιατί, ενώ μπορούμε να χτίσουμε, να ομορφύνουμε, να δημιουργήσουμε, κάποιοι επιλέγουν να καταστρέφουν;
Και η αλήθεια είναι πως η απάντηση βρίσκεται κάπου βαθύτερα: σε μια κοινωνία που δεν έμαθε ποτέ πραγματικά τι σημαίνει σεβασμός.
Δεν υπάρχει παιδεία. Δεν υπάρχει καλλιέργεια. Όταν δεν διδάσκεις τον σεβασμό – όχι ως κανόνα, αλλά ως στάση ζωής – όλα γίνονται πιθανά: από τη βεβήλωση ενός έργου τέχνης μέχρι την απαξίωση κάθε συλλογικής προσπάθειας.
Η εικόνα του κατεστραμμένου smart είναι κάτι παραπάνω από ένα περιστατικό. Είναι καθρέφτης μιας κοινωνίας που δεν φρόντισε να μορφώσει, αλλά μόνο να εκπαιδεύσει. Που δεν έμαθε να αγαπά, αλλά να καταναλώνει.
Όταν μεγαλώνεις ανθρώπους χωρίς αισθητική παιδεία, χωρίς καλλιέργεια, χωρίς να τους μάθεις να σέβονται τον κόπο, την ομορφιά, τη δημιουργία, τότε όλα γίνονται πιθανά. Η οργή, η μιζέρια, η σύγχυση, βρίσκουν διέξοδο στο να σπάσουν κάτι όμορφο — γιατί αυτό που δεν καταλαβαίνουν, το φοβούνται ή το μισούν.
Το συγκεκριμένο smart δεν ήταν απλώς ένα αμάξι. Ήταν ένα έργο τέχνης στο δημόσιο χώρο — ένα σύμβολο αισιοδοξίας μέσα σε μια εποχή που όλα γύρω μας γκριζάρουν. Και κάποιοι το είδαν σαν απειλή, γιατί η δημιουργία τους εκθέτει: τους θυμίζει τι θα μπορούσαν να είναι, αν ήξεραν να δημιουργούν αντί να καταστρέφουν.
