Κάποτε η νύχτα της Θεσσαλονίκης είχε σταθερά στέκια. Μπαρ με ξύλινους πάγκους, βαριές κουρτίνες και μια μπάρα που δεν σε ρωτούσε πολλά. Εκεί έπινες το ουίσκι σου σκέτο ή άντε με λίγο πάγο, αν είχες διάθεση για πειραματισμούς. Ο μπάρμαν δεν ήταν mixologist, ήταν φίλος, εξομολογητής, ένας τύπος που ήξερε τις ιστορίες όλων αλλά δεν τις έλεγε σε κανέναν.
Οι θαμώνες έρχονταν για την ατμόσφαιρα, για το χαμηλό φωτισμό, για το «δικό τους» τραπέζι στη γωνία. Τα ποτά ήταν δυνατά, οι μουσικές σταθερές – λίγο rock, λίγο τζαζ, λίγο ρεμπέτικο όταν πήγαινε βαρύ το βράδυ.
“Θυμάμαι συχνάζαμε στη Βασιλίσης Όλγας, σε ένα μπαρ τόσο σκοτεινό που έπρεπε να βρεις το ποτό σου με την αφή. Έπινες, μιλούσες, άκουγες, άντε και καμιά φορά κοιτούσες το ποτήρι σου περισσότερο απ’ ό,τι έπρεπε. Σήμερα, άμα μπεις σε μπαρ και δεν βγάλεις story, είναι σα να μην πήγες. Σα να έχει αλλάξει η νύχτα, σα να μη φτιάχνεται πια για εμάς, αλλά για αυτούς που θα την κοιτάξουν την επόμενη μέρα από την οθόνη τους” λέει ο Σπύρος, 51 χρονών. Τώρα προτιμά τα ταβερνεία και τα κουτούκια.
Σήμερα, όμως, αυτά τα μπαρ γίνονται όλο και πιο σπάνια. Η νέα γενιά ψάχνει κάτι διαφορετικό. Τα cocktails έγιναν η νέα τάση, το Aperol spritz και τα mocktails με εξωτικά φρούτα κυριαρχούν στις παραγγελίες, τα neon φώτα και τα instagrammable ποτήρια έχουν αντικαταστήσει το κλασικό, σκοτεινό μπαρ της παλιάς εποχής. Τα μενού έχουν γίνει μικρές εγκυκλοπαίδειες, γεμάτες περίτεχνες περιγραφές και γαρνιτούρες που μοιάζουν πιο σημαντικές από το ίδιο το ποτό.
Η Θεσσαλονίκη ακολουθεί κι αυτή την αλλαγή. Στη Βαλαωρίτου, στα Λαδάδικα, μέχρι και σε άγνωστα στενάκια της πόλης, τα κλασικά μπαρ δίνουν τη θέση τους σε μαγαζιά που μοιάζουν περισσότερο με σκηνικά παρά με στέκια. Τα ιστορικά ποτάδικα κλείνουν ή μεταλλάσσονται για να επιβιώσουν, αλλάζοντας φιλοσοφία, μουσικές και κοινό.
“Οι εποχές αλλάζουν και ζήσαμε μια εποχή που όλοι νόμιζαν ότι δε θα τους ξεπεράσει, ένας ιδιωτικός τομέας σα να ταν λαμόγια του δημοσίου. Όποιος λόγος και να έπαιξε σε αυτό δεν έχει σημασία. Αλλά η εποχή άλλαξε και βρέθηκαν ξεπερασμένοι. Δεν εξελίχθηκαν” λέει ο Χάρης Παπαδόπουλος του Μπαρ Κονσέρβα.
“Με το πέρασμα του χρόνου (μνημόνια, δημοψήφισμα, capital controls και την πολιτική ασυδοσία γίναμε Ταϊλάνδη. Δηλαδή μια χώρα που μου μιλάει για τουρισμό αλλά είμαστε οι αυτοί που αλλάζουν τα σεντόνια στους δυτικούς. Αυξημένα τα πάντα. Μια κοινωνία χωρίς χρήματα.
Βάλε ενοίκια στο Θεό, βάλε όσους έχουν τα ακίνητα να σπάνε τα συμβόλαια, ένας αντικαπνιστικος νόμος… Ο φαιδρος νόμος των 80 ντεσιμπέλ, η επέκταση ωραρίου στις 03:00 του νόμου Παπαθεμελή. Ε πως να αντέξουν τα παλιά στέκια; Γιατί μιλάμε για παλιά ε! Με μια παλιά κουλτούρα. Αλκοόλ, τσιγάρο, χορό, ξενύχτι.
Οι νέοι κάνουν άλλα πράγματα. Τα παλιά δε μπορούν να υπάρξουν γιατί τους τσάκισε η αλλαγή της εποχής. Μας αρέσει δε μας αρέσει. Και στην τελική, πόσους παλιούς ξέρουμε σήμερα; Οι περισσότεροι είναι σε κλουβιά για να μπορέσουν να επιβιώσουν με ότι γίνεται στην ακρίβεια και στα σπίτια”.
Ο Θανάσης 49 χρονών μας λέει “Δεν είναι ότι δεν περνάνε καλά οι πιτσιρικάδες, αλλά ρε παιδί μου, δε θα ακούσεις ποτέ τον ήχο του παγοκυβόλιθου σε χαμηλό ποτήρι μέσα σε μισοάδεια μπαρ στις 5 το πρωί, όταν η νύχτα έχει πει ό,τι ήταν να πει. Κι αυτό, είναι μια απώλεια”. Έχει 10 χρόνια που έφυγε εκτός πόλης.
Μήπως όμως χάνουμε κάτι στην πορεία; Τα παλιά μπαρ ήταν ζωντανά αρχεία της πόλης. Εκεί γινόταν οι πιο σοβαρές συζητήσεις, οι πιο μεγάλες εξομολογήσεις, εκεί γράφονταν ιστορίες που δεν θα διαβάσεις σε κανένα βιβλίο. Η απλότητα της παλιάς μπάρας, το ποτό χωρίς φίλτρα, η κουβέντα χωρίς hashtags – όλα αυτά είναι κομμάτια μιας Θεσσαλονίκης που σιγά-σιγά εξαφανίζεται. Και ίσως, κάπου μέσα στη λάμψη των νέων τάσεων, κάποιοι από εμάς να τη νοσταλγούμε λίγο παραπάνω.
