Με αφορμή την καλοκαιρινή παραγωγή του ΚΘΒΕ Επτά επί Θήβας που θα ξεκινήσει την περιοδεία της από το Θέατρο Δάσους στις 6 και 7 Ιουλίου, είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε με τους δύο κύριους πρωταγωνιστές της παράστασης, τον Γιάννη Στάνκογλου και τον Χρίστο Στυλιανού, που υποδύονται σε διπλή διανομή τον ρόλο του Ετεοκλή. Μιλήσαμε για το έργο, για την σημασία της τραγωδίας στις μέρες μας, την οικονομική κρίση και πολλά ακόμη.
Χωρίς τον πολιτισμό, χωρίς το θέατρο, το σινεμά, τη μουσική, τα βιβλία ο άνθρωπος παύει να είναι άνθρωπος
Ποια είναι η υπόθεση του Αισχύλειου έργου Επτά επί Θήβας;
Στυλιανού: Η Θήβα όντας περικλεισμένη από τους Αργείους, φτάνει η στιγμή να γίνει η τελική μάχη για να επιστρέψει ο Πολυνείκης στον θρόνο της Θήβας, αφού τον έχει καταχραστεί ο αδερφός του ο Ετεοκλής, και φτάνει η ώρα να μοιραστούν τις πύλες. Φτάνει ο Άγγελος, αναγγέλλει ποιος Αργείος είναι σε κάθε πύλη και ο Ετεοκλής αντίστοιχα βάζει σε κάθε πύλη έναν Θηβαίο, και φτάνει η στιγμή της έβδομης πύλης, όπου τίθενται αντιμέτωποι ο Ετεοκλής με τον Πολυνείκη.
Πρόκειται για ένα έργο που δεν βλέπουμε να παίζεται συχνά, κι ούτε είναι από αυτά που διδασκόμαστε στην εκπαίδευση. Για ποιους λόγος πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό;
Στυλιανού: Είναι ένα έργο που από γραφής του κάποιος μπορεί να το θεωρεί χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον, από την άποψη ότι είναι ένας αγώνας λόγου, είναι ο Άγγελος, μετά είναι ο Ετεοκλής, μετά ο Άγγελος ξανά κτλ, δεν υπάρχει κάποια δράση ιδιαίτερη στην τραγωδία αυτή. Παρ' όλα αυτά, αυτό που είναι ωραίο σ' αυτό το έργο είναι ότι αποδομείται όλη η ουσία του πολέμου, όλη η έννοια του πολέμου, γιατί οι άνθρωποι να χωρίζουνε πράγματα με τον πόλεμο και με τη μάχη.
Στάνκογλου: Υπάρχουν κι άλλοι λόγοι. Είναι ένα έργο που δεν σώθηκε ολοκληρωτικά από γραφής Αισχύλου, το πήραν αργότερα στα ρωμαϊκά χρόνια, και κάποιος απ' ότι λένε οι ιστορικοί, συμπλήρωσε το τέλος του έργου, απ' τη στιγμή δηλαδή που πεθαίνει ο Πολυνείκης και ο Ετεοκλής. Συμπλήρωσε λίγο, σαν να πήρε την Αντιγόνη του Σοφοκλή, και έβαλε την Αντιγόνη με την Ισμήνη να θρηνούνε γιατί πάλι ο ένας θα θαφτεί κι ο άλλος δεν θα θαφτεί. Οπότε, θεωρείται λίγο ένα έργο χωρίς τέλος, ένα έργο που δεν έχει εξ' ολοκλήρου τον συγγραφέα του, παρ' όλα αυτά, μέχρι εκείνη τη στιγμή ο Αισχύλος δίνει το δείγμα γραφής του. Άλλος ένας λόγος, πιστεύω πως είναι ένα έργο που είναι δύσκολο να ανέβει από την άποψη ότι είναι ένα έργο πολεμικό, δύσκολο γιατί είναι ένα έργο που πρέπει να το κάνεις σύγχρονο, με κάποιον τρόπο, έχω αυτήν την εντύπωση. Και πολλοί σκηνοθέτες πιο εύκολα μπορούν να πάρουν και να παίξουν την Αντιγόνη, τον Οιδίποδα Τύραννο, την Ηλέκτρα, τις Βάκχες, την Μήδεια παρά ένα έργο που είναι πολεμικό. Και δεν είναι μόνο πολεμικό, όπως είπε και ο Χρίστος, βασικά μιλάει για την διαίρεση ενός ανθρώπου, ενός έθνους κτλ αλλά την ίδια στιγμή μιλάει και για το ότι πιο πάνω από αυτά είναι και ο ίδιος ο άνθρωπος και τελικά χρειάζεται να γίνουν κάποια πράγματα για να εξελιχθεί και η ζωή.
Με ποιον τρόπο η σκηνοθεσία του Τσέζαρις Γκραουζίνις κάνει το έργο σύγχρονο;
Στυλιανού: Καταρχάς, έναν μεγάλο ρόλο παίζει η μετάφραση, είναι μια καινούρια μετάφραση του έργου. Υπάρχει μια ευτυχής συγκυρία, όπως μας είπε και ο Τσέζαρις, ο ίδιος αποτάθηκε στον Γιώργο Μπλάνα τον ποιητή γιατί τον ήθελε, και τον πήρε τηλέφωνο να του ζητήσει να μεταφράσει το έργο και εκείνος του είπε ότι μόλις το έχει τελειώσει. Η μετάφραση του Μπλάνα το κάνει το έργο σύγχρονο γιατί έχει μια περιρρέουσα ειρωνεία μέσα συνεχώς, που σχολιάζει. Εγώ πρώτη φορά συνεργάζομαι με τον Τσέζαρις, η σκηνοθεσία του που κάνει το έργο τόσο σύγχρονο είναι ότι αντιμετωπίζει το κείμενο έξω από όποια στεγανά μπορεί να έχει κάποιος στο μυαλό του για την αρχαία τραγωδία. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπηρετεί και την ποίηση του έργου. Αντίθετα μάλιστα, παρ' όλα αυτά το αντιμετωπίζει με τόση τρυφεράδα αλλά και σκεπτικότητα που δεν το αφήνει και δεν μας αφήνει να φύγουμε σε κάποια στερεότυπα που έχουμε στο μυαλό μας.
Γιατί να ανέβει μια τραγωδία το 2016;
Στάνκογλου: Γιατί θα ανεβαίνει πάντα, όπως ανεβαίνει εδώ και δυόμισι χιλιάδες χρόνια. Γιατί αυτά που έχουν γράψει αυτοί οι ποιητές παραμένουν σύγχρονα, πολύ πιο σύγχρονα από αυτά που έχουν γράψει πολλοί σύγχρονοι ποιητές και είναι άνθρωποι που έχουν ζήσει μια ζωή πολύ έντονη, είναι άνθρωποι που οι περισσότεροι από αυτούς έχουν πολεμήσει σώμα με σώμα, ο Αισχύλος είχε πάει σε τρεις πολέμους. Ανεβαίνουν γιατί αυτή η παρακαταθήκη που έχουν αφήσει δεν γίνεται να μην ανεβαίνει, και να μην την εξελίσσεις με κάποιον τρόπο, δεν πιστεύω ότι θα σταματήσει ποτέ αυτό. Και βλέπεις, πολλοί ξένοι καταπιάνονται με τα έργα αυτά του Αισχύλου, του Σοφοκλή, του Ευριπίδη. Από 'κει και πέρα, το σύγχρονο έχει να κάνει με το ότι ζούμε σε μια κοινωνία που είναι κοντά σ' όλα αυτά που λέγαμε πριν, στη διαίρεση κλπ, οπότε είναι με κάποιον τρόπο, βοηθός για να κινητοποιηθεί λίγο, να αλλάξει έστω την προσωπική του ζωή, να δραστηριοποιηθεί λίγο και να αλλάξει περισσότερο και την κοινωνική ζωή. Αυτό προτείνει λίγο πολύ ο Αισχύλος, και ο Τσέζαρις. Ότι ο φόβος είναι μέσα μας, μπορεί ο εχθρός να είναι έξω και στις μέρες μας να μην τον βλέπουμε, όπως και στους Επτά επί Θήβας, τον βλέπει μόνο ο Άγγελος στις πύλες. Κατ' αυτόν τον τρόπο, είναι σύγχρονο το έργο, ότι μέσα μας πρέπει να δούμε τον εχθρό για να ανακαλύψουμε μετά και τον έξω.
Άρα το θέατρο μπορεί να οδηγήσει σε μια επανάσταση, έστω εσωτερική; Σε μια πολιτική συνειδητοποίηση ίσως;
Στάνγκογλου: Αυτό νομίζω είναι για τον καθένα, το πώς το παίρνει. Εμένα μου αρέσουν πολύ οι δουλειές, η τέχνη δηλαδή, όταν πάω να δω μια παράσταση, μια ταινία, μια έκθεση και φύγω και θα θέλω να σπάσω κάτι έξω, θα θέλω να σκεφτώ λίγο διαφορετικά, θα θέλω να δυναμώσω και να πω κοίτα ρε γαμώτο , οπότε μ'αρέσει όταν συμβαίνει αυτό το πράγμα στην τέχνη και πιστεύω ότι στην καλή τέχνη συμβαίνει, δεν πιστεύω σ' αυτό που λένε πολιτικό θέατρο έτσι όπως το έχουν κατατάξει πολλοί, δηλαδή πιστεύω ότι ούτως ή άλλως είναι πολιτική πράξη το να κάνεις θέατρο, το να κάνεις τέχνη. Από 'κει και πέρα, το να μπορέσεις να μιλήσεις μέσω της τέχνης και να ιντριγκάρεις, να κινητοποιήσεις και να δώσεις τροφή για σκέψη είναι πολύ σημαντικό, αλλά μέχρι εκεί.
Στυλιανού: Ναι, κι εγώ συμφωνώ. Η μεγαλύτερη επιτυχία μιας παράστασης είναι να φεύγει ο κόσμος είτε συμφωνώντας, είτε διαφωνώντας αλλά να φεύγει έχοντας μετακινηθεί κάπως. Αυτό φυσικά σ' εμάς, δεν γίνεται επί σκοπού, ότι ψάχνουμε δηλαδή κάποιον τρόπο να ενοχλήσουμε, αλλά αποκαλύπτοντας τα νοήματα του έργου, νομίζω είναι μοιραίο. Αυτό που λέει ο Γιάννης για τον εχθρό, αυτό που ζούμε τα τελευταία χρόνια και διαρκώς αυξάνεται, έχει σχέση με το ποια είναι η στάση μας, η θέση μας με αυτό που ζούμε, σαν άνθρωποι ξεχωριστά, το πώς εμείς μεγαλώνουμε τα παιδιά μας και μιλάμε με τους φίλους μας γι' αυτά που ζούμε, χωρίς να έχουμε παρωπίδες και χωρίς να θέλουμε να λέμε άστο άστο, θα περάσει, μόνο με αυτό, αντιμετωπίζοντας τα πράγματα κατάματα προκαλείς, όταν λες τη γνώμη σου με θάρρος και παρρησία, πάλι προκαλείς. Κι εμείς αυτό προσπαθούμε να κάνουμε, να μιλήσουμε τον λόγο αυτόν του Αισχύλου, μ' έναν τρόπο που να αποκαλύπτει στον άλλον ότι δεν είναι καθόλου μα καθόλου παλιό. Αντιθέτως, πάρα πολύ μπροστά μας όλο αυτό που συμβαίνει.
Πιστεύετε ότι ο κόσμος έρχεται στο θέατρο;
Στάνκογλου: Πιστεύω ότι ο κόσμος ανέκαθεν πήγαινε θέατρο. Σίγουρα υπήρχαν διαστήματα και καιροί που ο κόσμος κλείστηκε περισσότερο στο σπίτι, άνοιγε το χαζοκούτι κι έβλεπε σίριαλ αλλά τα τελευταία χρόνια αποδεικνύεται ότι ο κόσμος έχει ανάγκη το θέατρο, έχει ανάγκη την καλή συναυλία και τα ωραία τραγούδια, έχει ανάγκη τα καλά βιβλία, τις ωραίες ταινίες, και βλέπουμε μια πολύ μεγάλη άνοδο και στην Αθήνα, πιστεύω και στη Θεσσαλονίκη, και βλέπουμε και στην επαρχία, έχοντας κάνει τρεις – τέσσερις περιοδείες στη ζωή μου, πόσο διψάει ο κόσμος, να δει κάτι. Θεωρώ ότι σίγουρα έχει κάνει μια στροφή ο κόσμος ώστε να πηγαίνει πιο μαζικά στο θέατρο, την ίδια στιγμή όμως, ξέρουμε πολύ καλά ότι και το θέατρο έχει ρίξει τις τιμές των εισιτηρίων. Κάποτε είχε φτάσει το θέατρο στα τρελά επίπεδα του να έχει 60 και 70 ευρώ ένα εισιτήριο, και ήταν πολύ γελοίο. Λίγο πολύ άλλαξε η τράπουλα, και κάτι γίνεται. Αλλά πιστεύω πως είναι πολύ λίγος ο κόσμος που δεν θέλει να δει θέατρο και δεν θέλει να δει, γιατί προφανώς έχει κάποιο πρόβλημα και δεν θέλει να δει θέατρο. Δηλαδή όλοι μου λένε, ωραίο το σινεμά οκ, αλλά αν δεν έχεις τον ηθοποιό μπροστά σου πάνω στη σκηνή, και μιλάω για τους ανθρώπους που πάνε θέατρο και όταν πάνε το νιώθουν σαν μια μεγάλη εμπειρία.
Στυλιανού: Ούτως ή άλλως, νομίζω πως το θέατρο είναι κάτι σαν κοινωνία. Άλλο είναι να κάθεσαι να βλέπεις μια ταινία, ακόμη και με άλλα 50 άτομα, άλλο να είσαι στη συναυλία. Το θέατρο, σαν πράξη, σου κοινωνεί κάτι. Γι'αυτό υπάρχει κι αυτό το ρεύμα, που λέει ο Γιάννης, της στροφής στο θέατρο και του να σηκωθώ απ' τον καναπέ μου που κάθομαι μόνος μου μαζί με τον άλλον δίπλα μόνο του να βλέπει κάτι στην τηλεόραση. Ενώ εκεί μετά, μοιραία θα βγεις, θα συζητήσεις, θα συγχρονιστείς με τον άλλον, θα βγεις μετά για ένα ποτό για να συζητήσεις γι' αυτό που είδες, ενώ αν καθόσουν σπίτι, αυτό δεν θα το έκανες ποτέ. Παίζει μεγάλο ρόλο, πως κι εδώ στο Κρατικό, τα εισιτήρια έχουν μειωθεί σχεδόν στο μισό. Υπάρχουν εισιτήρια και με 5 ευρώ κάποιες μέρες, και για ανέργους δωρεάν εισιτήρια, που νομίζω ότι έχουν δώσει μια άλλη ώθηση στον κόσμο να γυρίσει, κι επίσης και καλές παραστάσεις.
Σύμφωνα με μια έρευνα του Εξώστη το τελευταίο εξάμηνο πραγματοποιήθηκαν στη Θεσσαλονίκη 193 παραστάσεις, χωρίς να υπολογίζουμε τις παραστάσεις του ΚΘΒΕ. Παρακολουθείτε τα θεατρικά πράγματα της Θεσσαλονίκης; Ποια είναι η άποψή σας γι' αυτά;
Στάνκογλου: Φαίνεται πως κάποιοι άνθρωποι μπήκαν σε μια λειτουργία λίγο διαφορετική απ' ότι ήταν πριν από δέκα χρόνια. Πολύ σημαντικό πράγμα.
Στυλιανού: Ούτως ή άλλως, η Θεσσαλονίκη πάντα είχε τις μικρές της ομάδες, νομίζω ότι αυτές συνεχώς αυξάνονται αντί να μειώνονται κι αυτό είναι καλό, παρότι τα λεφτά είναι πάντα λίγα ή δεν υπάρχουν ποτέ. Έχω κι εγώ φίλους που συμμετέχουν σε ομάδες και ανεβάζουν παραστάσεις, αυτό είναι πάντα ωραίο, γιατί δεν είναι δυνατόν να είναι το Κρατικό ως μονοπώλιο. Η Αθήνα, δηλαδή, δεν το έχε αυτό το πράγμα γιατί έχει, δεν ξέρω κι εγώ πόσες σκηνές.
Στάνκογλου: Δεν ξέρω, είπαν κάτι για το πόσες παραστάσεις ήταν φέτος, ένα τρελό νούμερο, περισσότερο από την Αγγλία.
Στυλιανού: Που είναι το άλλο άκρο, παρόλα αυτά το να υπάρχει ένας ανταγωνισμός μόνο καλό κάνει γιατί ανεβάζει και το επίπεδο συνεχώς, το να σε κάνει να κάνεις καλές παραστάσεις.
Στάνκογλου: Είμαστε η χώρα που έχει γεννήσει το θέατρο και είμαστε η χώρα που δεν έχει ακαδημία θεάτρου ή κινηματογράφου, θα έπρεπε να έχουμε. Και από την άλλη βλέπεις τους ανθρώπους τους νέους να ψάχνονται και να κάνουν παράγματα μόνοι τους για να μάθουνε πράγματα μέσα από αυτήν την τέχνη. Το ότι η πολιτεία δεν έχει κινητοποιηθεί να ιδρύσει μια ακαδημία κινηματογράφου, να φέρει κόσμο περισσότερο απ' έξω. Δηλαδή είδαμε τα τελευταία χρόνια που ήταν ο Λούκος στο Φεστιβάλ Αθηνών, είδαμε πράγματα πολύ διαφορετικά, μιλάω για την Αθήνα αλλά πιστεύω και πως από τη Θεσσαλονίκη κατέβηκε κόσμος να τα δει, είδαμε πράγματα που δεν είχαμε την ευκολία να τα δούμε μέχρι τώρα. Και σίγουρα αυτό το έργο που έκανε ο Λούκος τότε, έχει αφήσει παρακαταθήκη όλες αυτές τις ομάδες, που ψάχνονται να κάνουν κάτι καινούριο. Εγώ πιστεύω ότι πρέπει λίγο αυτό το πράγμα να το δούμε και εμπορικά, και να υπάρξουν άνθρωποι, curators ας πούμε, που θα βλέπουν καλά πράγματα και θα κοιτάξουν να τα προωθήσουν κι έξω. Δεν μπορεί να έχεις γεννήσει το θέατρο και να μην το εξάγεις. Γιατί πρέπει να πάμε σώνει και καλά εμείς στην Αγγλία πχ, να δούμε τις μεγάλες παραστάσεις; Όχι. Να ρίξεις χρήματα εδώ πέρα, σε μεγάλες παραγωγές, όχι ακριβές αναγκαστικά και όχι να λες αυτό δεν γίνεται γιατί όλα γίνονται, όπως συμβαίνει και στο θέατρο. Εγώ πιστεύω πως αυτό θα έπρεπε να έχει γίνει ήδη στην Ελλάδα. Ελπίζω ότι όλο αυτό το μαζικό κίνημα, κάποια στιγμή κάποιοι θα το καταλάβουνε, κι ίσως θα δημιουργήσουν τις υποδομές να ισχύσει κάτι τέτοιο και σ' αυτήν την χώρα.
Κρατάει χρόνια το ερώτημα, αν μπορεί μια ποιοτική παράσταση να είναι και εμπορική. Το καλλιτεχνικό είναι αντίπαλο με το εμπορικό;
Στυλιανού: Νομίζω πως σημασία έχει η πρόθεση, το να είναι μια παράσταση δηλαδή εμπορική, δεν είναι κακό, νομίζω είναι αυτό που θα ήθελαν όλοι, να κάνουν μια καλή παράσταση και να πάει και πάρα πολύ καλά. Δηλαδή δεν σημαίνει αυτόματα ότι μια παράσταση επειδή είναι εμπορική είναι και μάπα. Νομίζω η πρόθεση είναι που μετράει, αν θες να κάνεις μια παράσταση που να τη σέβεσαι και σέβεσαι τους συντελεστές της, και πάει και καλά, αυτό είναι το καλύτερο.
Στάνκογλου: Ναι, συμφωνώ μ' αυτό, έχουμε δει παραδείγματα παραστάσεων που είναι αντιεμπορικές να κάνουν τρελά εισιτήρια κι έχουμε δει και παραδείγματα αυτές που ξεκινάνε για να είναι πολύ εμπορικές, να μην κάνουν τίποτα. Θέλω να πω δηλαδή, ότι όλα είναι σχετικά. Πιο πολύ είναι αυτό που λέει κι ο Χρίστος, αν μια παράσταση είναι καλή, αν μια παράσταση αγγίξει τους πρώτους είκοσι που θα έρθουν να την δούνε, σιγά σιγά αυτό θα γίνει ένα ποτάμι μεγαλύτερο που θα φέρει κι άλλο κόσμο. Δηλαδή, σίγουρα παίζει ρόλο να κάνεις μια διαφήμιση, αλλά αν μια παράσταση είναι πολύ καλή τότε θα πάει από στόμα σε στόμα, βρίσκει τον δρόμο της.
Αυτήν την περίοδο που διανύουμε τώρα, με τις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες όπως είναι σήμερα, ποια είναι η στάση που κρατάτε; Είναι δημιουργική μια τέτοια περίοδος; Πώς την βιώνετε εσείς;
Στυλιανού: Αυτό που σίγουρα θίγει, όπως και σ' όλον τον κόσμο, είναι το οικονομικό, μειώσεις στους μισθούς κτλ. Από θέμα δημιουργικότητας τώρα, εγώ νομίζω πως έχει φέρει μάλλον καλά αποτελέσματα όλη αυτή η δυσκολία που ζούμε. Διότι ο καθένας αναλογίζεται τη ζωή του και τη στάση του, και τη δουλειά που έχει, ενώ πριν δέκα χρόνια θα μπορούσε κάποιος να το θεωρεί δεδομένο και να τον καθησυχάζει ή εφησυχάζει ότι ε, είμαι εκεί, δουλεύω, κάνω , ενώ τώρα πραγματικά θεωρείται προνόμιο, ιδιαίτερα αν είσαι σ' έναν κρατικό φορέα, στο Κρατικό, στο Εθνικό, ή σε μια σκηνή τέλος πάντων η οποία σε πληρώνει. Και πέραν όλου αυτού, όλες αυτές οι ομάδες που λέγαμε και πριν, αυτό καταδεικνύουν ότι δεν τελειώνουν όλα με την κρίση, ότι αντίθετα, σε κάνει να σκεφτείς, να βρεις κάτι να κάνεις γιατί θέλεις να το κάνεις, δεν στο επιβάλλει κανείς. Η επιβίωση είναι το πιο σημαντικό πράγμα, από εκεί και πέρα όμως, δεν θα καταλήξουμε ζώα, ο πολιτισμός εκεί είναι που χρειάζεται και δεν πρέπει να χαθεί παρότι υπάρχει η κρίση, διότι πρέπει να διατηρήσουμε αυτόν τον πολιτισμό, αυτές τις σχέσεις των ανθρώπων. Χωρίς τον πολιτισμό, χωρίς το θέατρο, το σινεμά, τη μουσική, τα βιβλία, χωρίς όλα αυτά ο άνθρωπος παύει να είναι άνθρωπος κατά την γνώμη μου. Πάει σε πολύ άσχημες συμπεριφορές που δεν θα οδηγήσουν πουθενά.
Στάνκογλου: Τι να σου πω, εγώ είμαι πάρα πολύ απαισιόδοξος μ' αυτήν την κατάσταση, γενικώς με όλο αυτό που λέμε οικονομική κρίση. Ξέρω ότι όλο αυτό είναι ένα κομμάτι ψευδαισθήσεων. Δεν θέλω να μπω σ' αυτό το παιχνίδι και να το εξηγήσω γιατί ξέρω ότι κάποιοι παίζουν ένα παιχνίδι πάνω από μας, που θεωρώ ότι δεν είναι απόλυτα αληθινό ή τέλος πάντων δεν είναι ανθρώπινο, να ισχύει για τον σύγχρονο άνθρωπο, και μιλάω και για την Ευρώπη και για όλους αυτούς που με διοικούν. Παρόλα αυτά δεν θέλω να χάνω την αισιοδοξία μου, η δουλειά μου μου δίνει την δυνατότητα να χαίρομαι τη ζωή, να ξεχνάω, να εξελίσσομαι και να προσπαθώ να εξελιχθώ και με άλλους ανθρώπους. Βέβαια είμαστε και τυχεροί που κάνουμε μια τέτοια δουλειά και που πληρωνόμαστε. Μπορεί να μην πληρωνόμαστε τα ποσά που παίρνει ένας ηθοποιός στο Βερολίνο, ή στο Λονδίνο ή δεν ξέρω πού αλλά παρ' όλα αυτά, θα ζήσουμε θείε Βάνια, που λέει και στον Τσέχωφ. Ελπίζω κάποια στιγμή να βγούμε απ' αυτό το σκοτεινό διάστημα που περνάμε.
Μες στο σκοτεινό αυτό διάστημα πολλοί ξεκινούν την ενασχόλησή τους με την τέχνη. Από τη δική σας πλευρά και εμπειρία τι θα λέγατε σ' ένα εικοσάχρονο παιδί που ξεκινάει;
Στάνκογλου: Κοίτα, εγώ δεν δίνω συμβουλές, δεν μ'αρέσει καθόλου. Ο άνθρωπος θα έπρεπε να 'χει την ελευθερία να δοκιμάζει πράγματα τα οποία θεωρεί ότι τον ενδιαφέρουν ή ότι θα τον εξελίξουν ή ότι έχει ανάγκη να τα κάνει. Υπάρχουν κι άλλοι άνθρωποι που χωρίς αυτό δεν μπορούν να ζήσουν , είναι τόσο τρελοί μ' αυτό που κάνουν είτε θέατρο είτε όποια τέχνη. Η συμβουλή είναι να συγκεντρωθούν και να πάρουν αυτό που τους δίνεται, κι από 'κει και πέρα να μην μείνουν μόνο σε αυτό. Αλλά δεν μ' αρέσει και να δίνω συμβουλές, πάλι.
Στυλιανού: Κι εγώ στο ίδιο μοτίβο θα απαντήσω, δεν υπάρχουν συνταγές, εγώ αυτό έχω καταλάβει στα λίγα χρόνια που είμαι στο επάγγελμα. Δεν έχει νόημα να του πεις κάνε αυτό ή μην κάνεις το άλλο, γιατί αυτός επιλέγει. Μόνος του θα πορεύεται ο καθένας, αυτό που έχει ο καθένας είναι ο εαυτός του. Να εμπιστεύεται τον εαυτό του σε σχέση μ' αυτό που θα του έρχεται μπροστά του. Κι αν κάτι του φαίνεται λάθος, να μην πιέζει τον εαυτό του να το δει σωστό. Το ένστικτό του να εμπιστεύεται.
Εσείς πώς έτυχε να ασχοληθείτε με την υποκριτική; Πώς αποφασίσατε να γίνετε ηθοποιοί;
Στυλιανού: Εμένα έτυχε. Δεν το είχα από μικρός στο μυαλό μου, έχω τελειώσει πολιτικές επιστήμες στο πανεπιστήμιο Κύπρου, και ενόσω ήμουν στο πτυχίο, μια φίλη με τράβηξε στον θεατρικό όμιλο, κι έτσι ουσιαστικά εκεί ήταν η πρώτη μου επαφή, το αγάπησα πολύ, το είδα από μέσα γιατί σ' έναν όμιλο στο πανεπιστήμιο κάνεις τα πάντα, φτιάχνεις σκηνικά, πουλάς εισιτήρια, τελευταίο είναι το παικτικό. Κι αυτό το βίωσα για τέσσερα χρόνια κι έπειτα αποφάσισα να το δω πιο επαγγελματικά.
Στάνκογλου: Εγώ δεν ήξερα, δεν ήξερα όταν πέρασα στη δραματική σχολή. Είχα δύο φίλους που είχαν δώσει στη δραματική και ήταν μέσα και μου έλεγαν τι κάνουνε και με γοήτευσε όλο αυτό, και λέω θα πάω να δώσω. Είχα μια δουλειά τότε, πήρα μια αποζημίωση και μπορούσα να ζήσω έναν χρόνο χωρίς να δουλέψω. Και διαβάζοντας διαβάζοντας και κάνοντας πράγματα, λέω ας δώσω κι ό,τι γίνει. Έδωσα, πέρασα και όσο ήμουν στη σχολή θεωρούσα ότι δεν θα γίνω ηθοποιός. Στο β' έτος της σχολής με σκηνοθέτη τον Κιμούλη, τον δάσκαλό μας, κάναμε Κοριολανό του Σαίξπηρ, είχαμε πρεμιέρα στο Ηρώδειο κι όταν είδα και βίωσα αυτό το κοινό, λέω εδώ μ' αρέσει πάρα πολύ και συνέχισα.
Ξαναγυρνάω στους Επτά επί Θήβας. Έμαθα ότι γίνεται κάτι πολύ ενδιαφέρον στη σκηνή. Κι οι δυο σας παίζετε τον ρόλο του Ετεοκλή σε διπλή διανομή. Ωστόσο, σε κάθε παράσταση θα βρίσκεστε και οι δύο επί σκηνής. Σωστά έχω μάθει;
Στυλιανού: Σωστά.
Στάνκογλου: Θα παίζουμε κι οι δύο, όταν κάνω εγώ τον Ετεοκλή, ο Χρίστος θα παίζει τον Πολυνείκη, κι όταν ο Χρίστος θα παίζει τον Ετεοκλή εγώ θα παίζω τον Πολυνείκη. Ο Πολυνείκης δεν έχει λόγο, απλά θα βρεθούμε επί σκηνής, με μια σκηνή η οποία δεν υπάρχει μέσα στον Αισχύλο που είναι η μάχη των δύο αδερφών, με κάποιο τρόπο. Εδώ, ο Τσέζαρις έχει μια πολύ ωραία ιδέα γι' αυτήν την μάχη. Είναι μια μάχη της αγκαλιάς, ας την πούμε έτσι, χωρίς να προδώσουμε παραπάνω. Οπότε, μας ζητήθηκε αν μπορούμε να κάνουμε αυτό το πράγμα και είπαμε ναι.
Στυλιανού: Όπως είπε κι ο Γιάννης, ο Πολυνείκης δεν υπάρχει καν στο δράμα. Κι αυτό είναι κάτι, που κατά τη γνώμη μου, όπως λέγαμε και στην αρχή, το φέρνει προς το σύγχρονο. Διότι πραγματώνει πάρα πολύ καθαρά την αδερφική σύγκρουση. Δεν είναι ένας αδερφός που δεν τον έχουμε δει ποτέ, παρουσιάζεται αυτός ο άνθρωπος και τελικά όντως καταλήγουν κι οι δύο αγκαλιασμένοι στο χώμα. Είναι πολύ ωραίο, και το πιο ωραίο και για τους δυο μας, γιατί το έχουμε ξανασυζητήσει είναι, ότι στην διάρκεια των προβών μπορούμε να βλέπουμε ο ένας τον άλλον, εμένα δεν μου έχει ξανατύχει αυτό. Να βλέπεις τον άλλον, κι επειδή κάνεις κι εσύ το ίδιο, να μπορείς να κρίνεις τον εαυτό σου και να υπάρχει ένας συναγωνισμός υποβοηθητικός για την παράσταση.
Και σημειολογικά έχει πολύ ενδιαφέρον ότι είστε και οι δύο και Ετεοκλής και Πολυνείκης.
Στάνκογλου: Ξέρει τι κάνει ο Τσέζαρις.
Δεν ξέρω αν θα θέλατε να προσθέσετε εσείς κάτι, κάτι που δεν σας ρώτησα.
Στάνκογλου: Να πούμε λίγο για τους υπόλοιπους συντελεστές της παράστασης, τους ηθοποιούς τον Γιώργο Καύκα, τον Αλέξανδρο Τσακίρη, την Νάντια Κοντογεώργη, την Ιώβη Φραγκάτου , τον μουσικό τον Δημήτρη τον Θεοχάρη, τον Κέννυ ΜακΛέλαν στα σκηνικά και τα κοστούμια.
Στυλιανού: Ο Έντι Λάμε στην κίνηση και στις χορογραφίες.. Εγώ θα ήθελα να προσθέσω ότι παρόλο που αυτή είναι η μοίρα κάθε καλοκαιρινής παραγωγής, άνθρωποι βρίσκονται για δυο μήνες, εγώ νιώθω ότι ο Τσέζαρις έχει δημιουργήσει έναν πολύ δεμένο θίασο σαν να ήμαστε μήνες μαζί. Και ο τρόπος που δουλεύει είναι τέτοιος, και αυτό που μεταφέρει στους ηθοποιούς ως προς την ανάγκη συνύπαρξης.
Στάνκογλου: Ο Τσέζαρις είναι ένας άνθρωπος που μπορείς να εμπιστευτείς καταρχήν. Ξέρεις, είναι δύσκολο να βγεις στη σκηνή, να έχεις να πεις όλον αυτόν τον λόγο, χωρίς να έχεις εμπιστευτεί τον σκηνοθέτη σου γι' αυτό που θέλει να πει. Είναι σχεδόν τρομακτική αυτή η αίσθηση. Παρ' όλα αυτά έχει αυτό το χάρισμα, όπως είπε κι ο Χρίστος, γιατί είναι η δεύτερη φορά που δουλεύω μαζί του, συνεργαστήκαμε πέρσι και στον Ιούλιο Καίσαρα στο Φεστιβάλ Αθηνών, βάζει σ' ένα τριπάκι όλους τους ηθοποιούς να κινηθούν για το καλύτερο, να είναι ανοιχτοί, να προτείνουνε πράγματα, και να τους απασχολεί μέρα και νύχτα αυτό που κάνουνε αλλά όχι με πόνο και δυσκολίες, να έχεις κι αυτό ίσως, αλλά με φαντασία, με εξέλιξη, μ' έναν τρόπο τέτοιο.
Στυλιανού: Με χαρά.
Στάνκογλου: Με χαρά.
****
«
ΕΠΤΑ ΕΠΙ ΘΗΒΑΣ»
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας
Σκηνοθεσία: Τσέζαρις Γκραουζίνις
Σκηνικά-Κοστούμια: Κέννυ ΜακΛέλλαν
Μουσική: Δημήτρης Θεοχάρης
Χορογραφία-Κίνηση: Έντι Λάμε
Φωτισμοί: Αλέκος Γιάνναρος
Βοηθός σκηνοθέτη: Αθηνά Σαμαρτζίδου
Οργάνωση παραγωγής: Αθανασία Ανδρώνη
ΔΙΑΝΟΜΗ
Ετεοκλής: Γιάννης Στάνκογλου / Χρίστος Στυλιανού, Άγγελος: Γιώργος Καύκας, Κήρυκας: Αλέξανδρος Τσακίρης, Αντιγόνη: Νάντια Κοντογεώργη, Ισμήνη: Ιώβη Φραγκάτου.
Χορός: Λουκία Βασιλείου, Δημήτρης Δρόσος, Δάφνη Κιουρκτσόγλου, Χρήστος Μαστρογιαννίδης, Κλειώ-Δανάη Οθωναίου, Βασίλης Παπαγεωργίου, Σταυριάννα Παπαδάκη, Γρηγόρης Παπαδόπουλος, Αλεξία Σαπρανίδου, Εύη Σαρμή, Πολυξένη Σπυροπούλου, Γιώργος Σφυρίδης, Ευανθία Σωφρονίδου, Κωνσταντίνος Χατζησάββας.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΕΙΑΣ
ΙΟΥΛΙΟΣ
6 & 7 Ιουλίου- Θεσσαλονίκη, Θέατρο Δάσους
15 & 16 Ιουλίου- Καβάλα, Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων (Διεθνές Φεστιβάλ Φιλίππων & Θάσου)
22 & 23 Ιουλίου – Επίδαυρος, Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου (Φεστιβάλ Αθηνών –Επιδαύρου)
27 & 28 Ιουλίου –Πάτρα, Ρωμαϊκό Ωδείο (Διεθνές Φεστιβάλ Πάτρας)
30 Ιουλίου- Ολυμπία, Θέατρο Φλόκα
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ
2 Αυγούστου -Δελφοί, Θέατρο Φρύνιχος
4 Αυγούστου -Χαλκίδα, Θέατρο «Ορέστης Μακρής»
10 Αυγούστου -Χαλκιδική, Αμφιθέατρο Σίβηρης («24ο Φεστιβάλ Κασσάνδρας 2016»)
18 Αυγούστου- Αλεξανδρούπολη, Θέατρο Πάρκου Εγνατία
20 Αυγούστου- Δίον, Αρχαίο Θέατρο Δίου
24 Αυγούστου Ιωάννινα, Υπαίθριο Θέατρο ΕΗΜ- Φρόντζου
28 Αυγούστου- Παπάγου, Κηποθέατρο Παπάγου
31 Αυγούστου- Ελευσίνα, Παλαιό Ελαιουργείο (Φεστιβάλ Aισχύλεια 2016)
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
2 Σεπτεμβρίου – Πετρούπολη, Θέατρο Πέτρας (Διεθνές Φεστιβάλ Πέτρας)
5 Σεπτεμβρίου – Βύρωνας, Θέατρο Βράχων «Μελίνα Μερκούρη» (Φεστιβάλ Στη σκιά των βράχων)
7 Σεπτεμβρίου – Νίκαια, Κατράκειο Θέατρο
9 Σεπτεμβρίου – Άλσος Νέας Σπύρνης
12 Σεπτεμβρίου- Λάρισα, Κηποθέατρο «Αλκαζάρ»
16, 17 & 18 Σεπτεμβρίου- Θεσσαλονίκη, Βασιλικό Θέατρο
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ ΠΕΡΙΟΔΕΙΑΣ
Τιμή προπώλησης μέσω ηλεκτρονικής κράτησης (έως και 15 ημέρες πριν από την παράσταση): 10 €
Κανονικό εισιτήριο: 15 €
Φοιτητικό/ Άνω των 65 / Ομαδικό: 10 €
ΑΜΕΑ & Συνοδοί ΑΜΕΑ: 8 € *
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ ΘΕΑΤΡΟ ΔΑΣΟΥΣ
Τιμή προπώλησης: 12 €
Κανονικό εισιτήριο: 15 €
Φοιτητικό/ Άνω των 65 / Ομαδικό: 10 €
ΑΜΕΑ & Συνοδοί ΑΜΕΑ: 8 € *
Άνεργοι: Δωρεάν (20 θέσεις την ημέρα)
*Ισχύει και για τους σπουδαστές που εμπίπτουν στο Σύμφωνο Συνεργασίας που υπέγραψε το ΚΘΒΕ με το Υπουργείο Παιδείας.
ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΔΕΚΤΑ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΕΣΤΙΑΣ ΘΕΡΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2016
