Μπορεί να την έχεις πει. Μπορεί να την έχεις ακούσει και να έχεις γελάσει. Η φράση «σιγά τον πολυέλαιο» είναι πια κομμάτι του καθημερινού μας λεξιλογίου – κι όμως, ελάχιστοι ξέρουν από πού κρατάει αυτή η… ειρωνική σκούπα. Ήρθε η ώρα να το μάθεις — και πίστεψέ μας, δεν θα το δεις ξανά με τον ίδιο τρόπο!
Εκκλησιαστικό elegance: Όταν ο πολυέλαιος ήθελε… χάρη!
Η μία εκδοχή μάς ταξιδεύει μέσα σε ναούς, εκεί όπου η ιερότητα συναντά την προσοχή στη λεπτομέρεια. Στις μεγάλες γιορτές, όταν άναβαν οι πολυέλαιοι στους ναούς, ο καντηλανάφτης τους κουνoύσε απαλά με ένα μακρύ κοντάρι, ώστε να σχηματίζουν τον σταυρό στον αέρα. Η κίνηση έπρεπε να είναι ήπια και γεμάτη σεβασμό, αλλιώς τα κεριά θα έσβηναν. Ένα απότομο τίναγμα και… αντίο, φως! Οπότε όταν κάποιος έκανε φασαρία ή υπερβολές, έπεφτε η παρατήρηση: «Σιγά τον πολυέλαιο!»
Τσαρούχια, χοροί και… royal damage: Η εκδοχή Όθωνα & Αμαλίας
Η πιο πικάντικη εκδοχή όμως μας πάει καρφί στα ανάκτορα του βασιλικού ζεύγους, Όθωνα και Αμαλίας. Λέγεται πως σε κάποια χοροεσπερίδα στο παλάτι, όπου Έλληνες και Βαυαροί αναμειγνύονταν στο γλέντι, κάποιοι μερακλήδες Έλληνες, την ώρα που ο χορός φούντωνε, άρχισαν να πετάνε τα τσαρούχια τους ψηλά (!). Έλα όμως που πάνω απ’ τα κεφάλια όλων κρεμόταν ένας ακριβοθώρητος πολυέλαιος…
Η προειδοποίηση ήρθε φυσικά από τους πιο ψύχραιμους του πλήθους:
«Σιγά τον πολυέλαιο, ρε παιδιά!»
Πλαπούτας, ο χορευταράς της Επανάστασης
Και για το κερασάκι; Μια πιο μυθιστορηματική (αλλά λαχταριστή) παραλλαγή! Λέγεται πως η φράση ειπώθηκε κατά τον γάμο του Όθωνα και της Αμαλίας, όπου το γλέντι πήρε φωτιά, ειδικά όταν μπήκε στο χορό ο Μήτρος Πλαπούτας, παλιόφιλος του Κολοκοτρώνη και γνωστός για τις χορευτικές του φιγούρες. Όπως λέει ο θρύλος, σε μια εντυπωσιακή στροφή, πέταξε στον αέρα τα τσαρούχια και ο γέρο-Κολοκοτρώνης, που φοβήθηκε για τον πολυέλαιο του παλατιού, του φώναξε το ιστορικό:
«Σιγά τον πολυέλαιο!»
Τελικά, τι σημαίνει σήμερα;
Σήμερα, το λέμε ειρωνικά όταν κάποιος το παίζει σημαντικός ή όταν κάτι που παρουσιάζεται ως “μεγάλο”, μάς φαίνεται λίγο, υπερβολικό ή… αδιάφορο. Είναι σαν να λέμε:
«Έλα τώρα, δεν έγινε και τίποτα» — αλλά πιο χιουμοριστικά.
