Ο Καίσαρας πρέπει να πεθάνει

Οι αδελφοί Ταβιάνι επιστρέφουν χωρίς ίχνος ρυτίδας στο κινηματογραφικό τους βλέμμα με ένα δράμα που χρησιμοποιεί ως όχημα τη διανομή των ρόλων και την επαφή των τροφίμων της Ρεμπίμπια με το έργο, για να ανασκαλεύσουν εμμέσως τη χαρακωμένη μνήμη αυτών, με αντιμετώπιση αστηλίτευτη, απροκατάληπτη και γεμάτη ευαισθησία, αποκαλύπτοντας την ανθρωπινή διάσταση που τους ανάγει σε οικουμενική εικόνα. Χωρίς, φυσικά, να χαρίζονται στα τρωτά της φύσης μας, όπως τη ροπή στην προδοσία και τη χειραγωγισιμότητα του όχλου (σε μια υπέροχη σκηνή στην αυλή της φυλακής).
Κι αν η ταινία συναρπάζει με άνεση χάρη στη συγκινητική δεινότητα της προσωπικής αλήθειας των εξαιρετικών ερασιτεχνών ερμηνευτών, υπάρχουν και δύο φράσεις ικανές να μας στοιχειώσουν. «Γίνεται να εξοντώσω το πνεύμα του Καίσαρα χωρίς να μαχαιρώσω το στήθος του;», ερώτημα που ηχεί αφοπλιστικά διαχρονικό ως πρακτική απέναντι σε κάθε μορφής τυραννική εξουσία. «Από τότε που ήρθα σε επαφή με την Τέχνη, το κελί μετατράπηκε σε φυλακή». Με δίαυλο την Τέχνη, καθένας ωθείται σε μια ψυχική απελευθέρωση και αυτεπίγνωση. Τότε, η στέρηση της ελευθερίας παρουσιάζεται βασανιστικότερη από ποτέ.
Επιλέγοντας την αυτόνομη εκφραστικότητα του ασπρόμαυρου στο μεγαλύτερο μέρος του φιλμ και αντιπαραβάλλοντας το σκληρό παρελθόν των κρατούμενων με τον ποιητικό λυρισμό των κειμένων του Σέξπηρ, οι Ταβιάνι κινηματογραφούν ένα μνημείο συνάντησης ντοκυμαντέρ και μυθοπλασίας, Ζωής και Τέχνης, υπό τους αδιάκοπα θλιμμένους ήχους ενός σαξοφώνου.