Αν υπάρχει τελικά μια συνολική εικόνα απο τις ταινίες του #tdf16 αυτή έχει να κάνει με την οικονομική κρίση κατά κύριο λόγο. Υπάρχουν όμως και άλλες χαμένες εικόνες που αξίζει να τις αναζητήσουμε.
Το Χαμένο Σήμα της
Δημοκρατίας
Αν υπήρχε μια ταινία
που να περιμέναμε περισσότερο απο κάθε
τι άλλο σε αυτό το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ
αυτή ήταν το νέο ντοκιμαντέρ του Γιώργου
Αυγερόπουλου για το μαύρο της ΕΡΤ. Και
είχε ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον αν
σκεφτεί κανείς την ΔΤ ως χορηγό
επικοινωνίας του Φεστιβάλ αλλά και την
κίνηση του Φεστιβάλ να εξοβελίσει ακόμη
και απο τις mailing lists του τους συναδέλφους
της ΕΡΤ. Ή ακόμη ότι σε αυτό το Φεστιβάλ
προβάλλονται 60 ντοκιμαντέρ, αρκετά απο
τα οποία δεν έχουν κανενός είδους
επιχορήγηση αφού ούτε το ΕΚΚ ούτε η
ΕΡΤ-ΔΤ-ΝΕΡΙΤ ή όπως αλλιώς λέγεται το
μαγαζί της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης
δεν ρίχνει λεφτά για νέες ταινίες. Η
χτεσινή πρώτη προβολή γέμισε την αίθουσα
του Ολύμπιον με κόσμο και ντουνιά –
αρκετοί μάλιστα ήταν απο την πρώην ΕΡΤ
με τους εκπροσώπους της ΠΟΣΠΕΡΤ να
ξεχωρίζουν απο το πλήθος. Η προβολή
είχε κάτι απο παλιές μέρες του Φεστιβάλ
Ελληνικού Κινηματογράφου με τους θεατές
να σχολιάζουν σε αρκετά σημεία όσα
έβλεπαν (πρόσωπα και γεγονότα) στην
οθόνη του Ολύμπιον. Ο Παντελής Καψής
μάλιστα φαίνεται να κερδίζει με άνεση
τον τίτλο του Μις υπερδιέγερση της
αίθουσας ενώ αργότερα στο καθιερωμένο
Q&A η υπερδιέγερση συνεχίστηκε
μετατρέποντας την συζήτηση του κοινού
με τον Αυγερόπουλο σε μια κανονική
χάβρα.
Στα της ταινίας τώρα
το Χαμένο Σήμα δεν είναι τίποτα περισσότερο
από μια συμπυκνωμένη συρραφή των όσων
έγιναν στο θέμα γύρω απο το μάυρο στην
ΕΡΤ απο τις 11 Ιουνίου 2013 μέχρι και τον
Νοέμβριο του 2013, όταν μπήκαν τα ΜΑΤ στο
Μέγαρο της Αγίας Παρασκεύης. Η ταινία
έχει μια ξεκάθαρη σκοπιμότητα και
στράτευση γύρω απο το θέμα και αυτό δεν
είναι απόλυτα κακό.Δυστυχώς όμως ο
Αυγερόπουλος παρουσιάζει μάλλον ένα
τηλερεπορταζ μεγάλης διάρκειας παρά
ένα ολοκληρωμένο ντοκιμαντέρ. Έχοντας
ξεπεραστεί απο την ίδια την επικαιρότητα
η ταινία δείχνει να μην θέλει να προθέσει
κάτι καινούργιο στα όσα ήδη ξέραμε και
αρκείται να μας ξαναπαρουσιάσει όλα
όσα ξέραμε. Πλήθος αρχείου απο τις
μεταδόσεις της ΕΡΤ εκείνων των ημερών,
υλικό που κυκλοφόρησε ευρύτατα στο
YouTube και κάποιες αποσπασματικές
συνεντεύξεις πολιτικών και πρώην
στελεχών της ΕΡΤ απλά διανθίζουν το
περιεχόμενο της ταινίας. Η στόχευση της
επομένως είναι η διάσωση αυτής της
γνωστής κατάστασης σε ένα φιλμ διάρκειας
65 λεπτών και η ενημέρωση του κοινού
εκτός Ελλάδος. Οι παραλήψεις ωστόσο
είναι πολλές και εμφανείς. Γιατί δυστυχώς
κάνει κακή εντύπωση η πλήρης απουσία
έστω και ενός πλάνου της ΕΡΤ3 και των
περιφερειακών μέσων της ΕΡΤ, η απουσία
των θέσεων των υπόλοιπων κομμάτων πάνω
στο θέμα, η απουσία κριτικής και ανάλυσης
πάνω στην απόφαση της κυβέρνησης να
προχωρήσει τελικά στην ίδρυση της
ΔΤ-ΝΕΡΙΤ αλλά και η αμφιλεγόμενη παρουσία τόσο της συμβολοποίησης της ΠΟΣΠΕΡΤ αλλά και η παράταιρη συνέντευξη του υφυπουργού δημόσιας ραδιοτηλεόρασης Π. Καψή. Όμως αυτά μοιάζουν με απλό
παράπτωμα όταν σκέφτεσαι ότι η ταινία
μπορεί να κάνει λόγο για το μαύρο σήμα
της Δημοκρατίας αλλά δεν κάνει την
προσπάθεια να υπερβεί τον εαυτό της και
να αναδείξει το μείζον και ουσιαστικό
θέμα για την ίδια την ελεύθερη έκφραση
και την Δημοκρατία στην Ευρώπη.
Η τέχνη της κρίσης – Η
περίπτωση του θεάτρου
Η κρίση που ζούμε στην
Ελλάδα έχει δώσει την ευκαιρία στο
ελληνικό ντοκιμνατέρ να καταγράψει τις
πάσης φύσεως πτυχές της σε επιμέρους
ταινίες. Μια τέτοια προσπάθεια είναι
και το ντοκιμαντέρ της Κατερίνας Πατρώνη
να καταγράψει τα προβλήματα της νέας
γενιάς του ελληνικού θεάτρου η οποία
δοκιμάζεται απο την ανεργία αλλά όπως
φαίνεται κάποιοι εκπρόσωποι της δεν το
βάζουν κάτω και με διάφορους τρόπους
προσπαθούν να κάνει την υπέρβαση
γνωρίζοντας εν τέλει την θετική
ανταπόκριση του κοινού που παρά και τις
δικές του δυσκολίες αγκαλιάζει όσο
μπορεί το θέατρο. Η ταινία διανθίζεται
και απο αποσπάσματα παραστάσεων τους
ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζουν η Ιλιάδα
του Λιβαθινού, το Γιοι και Κόρες του
Θεάτρου Sforaris, η παρουσία της Κίνησης
Μαβίλη, κ.α. Αρκετά ενδιαφέρουσα ταινία
που καταγράφει μια πτυχή της ελληνικής
πραγματικότητας του σήμερα η οποία
ωστόσο χάνει την δυναμική αφήγηση της
στο δεύτερο μισό επαναλαμβάνοντας τα
όσα ήδη ειπώθηκαν στο πρώτο μισό.
Ο κυρίαρχος του σύμπαντος
Γερμανός χρηματιστής
περιγράφει σε μια συνέντευξη 60 λεπτών
όλα όσα μας έχουν πει ταινίες όπως η
Wall Street, το Κεφάλαιο και ο Λύκος της Γουολ
Στριτ. Η ταινία διαθέτει αρκετό σαρκασμό,
διαπνέεται από την προτεσταντική ηθική
που θέλει την εργασία ως ευλογία αλλά
εδώ ο Θεός είναι το χρήμα. Αυτό είναι
που δημιουργεί στον θεατή μια αίσθηση
φόβου για το παγκόσμιο οικονομικό
σύστημα της μεταμοντέρνας εποχής αλλά
και για το μέλλον της Ευρώπης, η οποία
δείχνει άτολμη και φοβισμένη και η ίδια
πολιτικά και κοινωνικά απέναντι σε αυτό
το τέρας των αγορών. Μια απο τις πιο
δυνατές ιστορίες του #tdf16 που δείχνει
να χαρακτηρίζεται απο ένα πλούσιο υλικό
ταινιών σε σχέση με την κρίση της
ευρωζώνης και της Ελλάδας.
Η Εικόνα που λείπει
H πρόταση της Καμπότζης
στα φετινά Όσκαρ είναι ένα σκοτεινό
αλλά αρκετά ιδιαίτερο ντοκιμαντέρ για
τις παιδικές αναμνήσεις του σκηνοθέτη
της Ρίτι Παν απο την εποχή της ολοκληρωτικής
εξουσίας των Ερυθρών Χμερ την περίοδο
1975-79. Ο Παν πλέκει την αφήγηση του με
έναν ιδιαίτερα ξεχωριστό και πρωτότυπο
τρόπο χρησμοποιόντας τα αυθεντικά
ντοκουμέντα απο τα προπαγανδιστικά
φιλμ των Χμερ και έχοντας σαν πρωταγωνιστές
στατικά, ακίνητα πήλινα ειδώλια που
αναπαριστούν την ανθρώπινη παρουσία
και δράση. Με τον τρόπο αυτό αναδεικνύει
μάλλον την οδύνη του απο τις αναμνήσεις
της εποχής, οι οποίες κρύβουν πόνο και
μια σειρά απο σοβαρές απώλειες αφού
τότε έχασε την οικογένεια του και
δοκιμάστηκε προσωπικά στα στρατόπεδα
εργασίας των Χμερ. Και κάπως επιτηδευμένα
αλλά απόλυτα πετυχημένα ο Ρίτι Παν
τελικά μας δίνει αυτή την Χαμέη Εικόνα
που αναζητούσε. Μια σπουδαία ταινία που
ξεκίνησε απο τις Κάννες το 2013 για να
κάνει μια ξέφρενη φεστιβαλική πορεία
μέχρι τα Όσκαρ κερδίζοντας κοινό και
κριτικούς.
