Η Μηχανή Του Χρόνου κλείνει 10 ολόκληρα χρόνια στην ελληνική
τηλεόραση και ο Χρήστος Βασιλόπουλος έλαβε το βραβείο προαγωγής της
δημοσιογραφίας του Ιδρύματος Μπότση, για τη διεύθυνση και παρουσίαση της
εκπομπής. Εμείς τον συναντήσαμε ένα βράδυ στα Εξάρχεια και μας μίλησε
με πάθος για τις απρόβλεπτες συναντήσεις του με τους ανθρώπους και την ιστορία.
Αναδρομές σε πρόσωπα,
ιστορικά γεγονότα. Το παρελθόν διδάσκει,
δείχνει το δρόμο για το μέλλον;
Ο χρόνος έχει την
σχετικότητά του και τα δικά μας ταξίδια
είναι μικρές περιπετειώδεις «έξοδοι»
από το ζοφερό παρόν. Μας αρέσει να λέμε
ότι με την μηχανή του χρόνου έχουμε την
τύχη να έχουμε απρόβλεπτες συναντήσεις
με τους ανθρώπους και την ιστορία. Και
μάλλον αυτό το πετυχαίνουμε. Είναι μια
εξελιγμένη μέθοδος αντιγήρανσης χωρίς
καλλυντικά.
Στη ‘’Μηχανή του
Χρόνου’’ η δημοσιογραφική έρευνα και
η αναζήτηση αρχείων παίζει καταλυτικό
ρόλο;
Δεν υπάρχει κάτι που
να αξίζει και να μην έχει κόπο. Τα αρχεία
δεν είναι πάντα διαθέσιμα, ούτε οργανωμένα.
Πολλές ώρες έχουν χρειαστεί για να
εντοπιστεί μια πληροφορία, μια σημαντική
πληροφορία, ένα ουσιαστικό τεκμήριο.
Πολλές φορές ψάχνοντας για κάτι βρίσκεις
και κάτι άλλο που σου τροφοδοτεί την
περιέργεια, την φαντασία την όρεξη να
πας παραπέρα. Το σίγουρο είναι ότι μέσα
στο σακίδιο μου έχω πάντα υγρά μαντηλάκια,
γιατί τα παλιά βιβλία και οι εφημερίδες
μου μαυρίζουν τα δάχτυλα.
Τα θέματα επιλέγονται
με βάση την επικαιρότητα, τις επετειακές
μνήμες, ή την φώτιση πεπερασμένων
γεγονότων και προσώπων;
Πάντα η επικαιρότητα
μας τροφοδοτεί το ενδιαφέρον για να
κάνουμε την έρευνα μας. Οι πτωχεύσεις,
οι οικονομικές κρίσεις, η ιστορία των
φόρων, το κατοχικό δάνειο, τα ολοκαυτώματα
των Γερμανών, ήταν εκπομπές μας που
βγήκαν από το σήμερα. Φυσικά οι επέτειοι
και οι βιογραφίες είναι ένα κομμάτι των
ενδιαφερόντων μας . Πολλές φορές όμως
τα ενδιαφέροντα μας, μάς πάνε ποιο
μακριά, σε θέματα που ενδεχομένως
φαντάζουν σχεδόν γεννημένα μέσα στην
Μηχανή του Χρόνου.
Για παράδειγμα οι
λήσταρχοι και οι ιστορίες τους. Τους
έχουμε βιογραφήσει σχεδόν όλους(γελάει). Γιατί η αντισυμβατική
συμπεριφορά τους (δεν μιλώ για την
παραβατική πλευρά της ζωής τους και τα
εγκλήματα κατά της ζωής) γοητεύουν τον
κόσμο, γιατί η στάση τους παραπέμπει
στην περιφρόνηση της κρατικής εξουσίας
και των εκπροσώπων της.
Η εκπομπή ταξιδεύει,
συνδέει πόλεις και καταστάσεις, τι
αναζητά να βρει;
Αναζητούμε τα σημάδια
της ιστορίας πάνω στους ανθρώπους, τα
κτίρια, τους δρόμους , τα βουνά, τις
θάλασσες. Σημάδια πολύτιμα και μοναδικά.
Φθαρμένα, αλλά γοητευτικά. Αισθάνθηκα
δέος με μια τρύπα από σφαίρα στα οχυρά
του Μπιζανίου στην μεγάλη μάχη των
Βαλκανικών, που καθόρισαν τα σημερινά
σύνορα της Ελλάδας, ή το σημάδι από το
αίμα αγωνιστή πατριώτη που έπεσε από
σφαίρες γερμανών κατακτητών…Υπάρχουν
πολλά σημάδια . Από το αποτύπωμα ενός
μεγάλου έρωτα πάνω σ ένα κομμάτι χαρτί
σε μορφή στίχου, μέχρι ένα ναυάγιο με
αμφορείς γεμάτους κρασί που διατηρούνται
από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα ατόφιοι
….
Ο Χρόνος που έχει
παρέλθει είναι βοηθός στο να ξεχωρίσουμε
τον μύθο από την πραγματικότητα, να
αποφορτιστούμε και να εστιάσουμε στα
ντοκουμέντα;
Ο μύθος γοητεύει. Μπορείς
να τον αμφισβητήσεις μόνο με στοιχεία
και να τον ανατρέψεις. Αυτό είναι μια
τεράστια πρόκληση. Δεν θα χάλαγα όμως,
ποτέ ένα ωραίο μύθο χωρίς ντοκουμέντα,
χωρίς στοιχεία. Είναι έγκλημα να τσακίζεις
αυτό που πιστεύουν χιλιάδες άνθρωποι
μόνο και μόνο για να κάνεις φθηνή
εντύπωση.
Η Μηχανή του Χρόνου
είναι η αδυσώπητη μνήμη και η γνώση που
πρέπει να μαθευτεί;
Χωρίς γνώση απλά περνάς
τον χρόνο. Με γνώση τον κερδίζεις. Αμαθείς
πολλοί και ακόμα περισσότεροι αμαθείς
«σωτήρες». Είναι φρικτή διαπίστωση ότι
πολλά δεινά προέρχονται σήμερα από τους
φαινομενικά γνωρίζοντες. Όπως λέει και
το τραγούδι «Όλες σου οι γνώσεις, φήμες
και διαδόσεις». Πολλούς από τους
παρελθόντες υπουργούς οικονομικών
κανονικά δεν θα έπρεπε να τους αναθέταμε
ούτε την διαχείριση μιας πολυκατοικίας.
Γιατί θα έμενε χωρίς λάμπες, ασανσέρ
και πετρέλαιο μέσα σε τρεις μήνες. Αυτό
που εύκολα αντιλαμβάνονται οι ένοικοι
που πληρώνουν τα κοινόχρηστα, φαίνεται
ότι δεν το αντιλαμβάνονταν οι πολιτικοί
ηγέτες μας που τελικά χρέωσαν τα
νοικοκυριά όλης της χώρας. Αυτό είναι
μνήμη. Να θυμάσαι ποιοι και πότε. Και
αυτό είναι και γνώση. Να ξέρεις ποιος
σε χρέωσε και πόσο.
Οι ιστορίες που
ξεχωρίζετε είναι αυτές που επιλέγονται
στο βιβλίο ‘’Ιστορίες από τη Μηχανή
του Χρόνου;’’
Ήταν το πρώτο μας βιβλίο.
Θελήσαμε να αποτυπώσουμε στο χαρτί
μέρος της δουλειάς μας, γράφοντας από
την αρχή θέματα που προβάλαμε στην
τηλεόραση και περιλαμβάνοντας κομμάτια
που δεν χώρεσαν στις εκπομπές ή που
προέκυψαν εκ των υστέρων. Το εγχείρημα
πήγε καλά και τώρα ετοιμαζόμαστε για
την συνέχεια. Για το δεύτερο βιβλίο.
Από την “αγία’’
Αθανασία ως το Νόμο 4000 και από τον Μαρξ
Μέρτεν που συκοφάντησε τον Κ.Καραμανλή
ως τη δολοφονία του Καλτεζά. Ιστορίες
ανθρώπων που όταν τις επαναφέρουμε στη
μνήμη τι αφήνουν;
Γνώση και μια σφαιρική
κατανόηση της κάθε εποχής. Επειδή δεν
είμαστε ιστορικοί, αλλά δημοσιογράφοι
προσεγγίζουμε τα πρόσωπα με διάθεση να
νιώσουμε τον «ρόλο» των πρωταγωνιστών
και όχι μόνο να τους τοποθετήσουμε σε
κάποιο βάθρο . Ακολουθούμε τον κανόνα
και της «άλλης πλευράς» και απαντάμε
στο ερώτημα τι θα έλεγε ο αντίπαλος, ο
«διάολος» της ιστορίας. Όπου υπάρχει
ένας αριστερός, βρίσκεις κι έναν δεξιό.
Όπου βλέπεις τον παραβατικό, διακρίνεις
και τον διώκτη αστυνομικό. Όλα τα χρώματα
της ιστορίας θα συναντήσεις στο βιβλίο.
Κι ας έχει τυπωθεί σε άσπρο-μαύρο….
Χαρακτηριστική φωνή
Χρήστου Βασιλόπουλου συνδεδεμένη
απόλυτα με το ύφος της εκπομπής. Μπορεί
να απεμπλακεί εύκολα;
Αυτό δεν το ξέρω. Μου
το λέτε εσείς και το δέχομαι. Είναι μέρος
της εκπομπής . Ίσως να μοιάζει με
«εργαλείο» , αλλά απλά είναι η φωνή μου
, όταν σας μιλώ για τις ιστορίες μου…
Άριστη επιμέλεια
εκπομπής από εσάς και δυνατή αρχισυνταξία
από Δημήτρη Πετρόπουλο, αρκετά χρόνια
εκπομπής. Τελικά το πέρασμα του χρόνου
πάντα θα τροφοδοτεί με ιστορίες;
Με τον Δημήτρη Πετρόπουλο
έχουμε συμπορευτεί στο κυνήγι της
είδησης από τα πρώτα χρόνια του ρεπορτάζ
και στήσαμε αυτό το όχημα από κοινού.
Έχουμε ‘’συναντίληψη της δουλειάς,
της αισθητικής, και της έρευνας. Έχουμε
μέχρι τώρα κάνει περίπου 500 ντοκιμαντέρ,
εκδώσαμε ένα βιβλίο, ετοιμάζουμε ένα
ακόμη και σχεδιάζουμε ένα περιοδικό
ποικίλης ύλης με επίκεντρο την ιστορία,
την κοινωνία και τον πολιτισμό. Η
χρηματοδότηση μας έχει προβληματίσει
γιατί θέλουμε να το εκδίδουμε μαζί με
ένα πρωτότυπο dvd.
Εάν ξέρετε κανένα καλό
κύριο ή κυρία, που θέλει να μοιραστεί
μαζί μας την αγωνία και την δημιουργία
αυτής την έκδοσης παρακαλώ επικοινωνήστε
μαζί μας. Έχουμε mail, facebook και ιστοσελίδα
(γελάει).
