Σάββατο και το απόγευμα μας βρίσκει στις Αίθουσες του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Κόσμος μπαινοβγαίνει κρατώντας πρόγραμμα, τσιγάρα, καφέ, κινητά, laptop και συζητάνε για τις ταινίες που παρακολούθησαν.
Στην ηλικία μου ακόμα κρύβομαι για να καπνίσω
Ελλάδα/Γαλλία/Αλγερία 2016, της Ραϊάνα, με τους Hiam Abbass, Biyouna, Nadia Kaci, Fadila Belkebla
Η νεαρή Ραϊάνα από την Αλγερία, κάνει το σκηνοθετικό της ντεμπούτο στον κινηματογράφο, με μια ταινία βασισμένη σε δικό της ομότιτλο θεατρικό έργο, μεγάλο μέρος της οποίας γυρίστηκε στο Μπέη Χαμάμ στη Θεσσαλονίκη. Το χρονικό μιας ημέρας σε ένα χαμάμ στην Αλγερία, όπου με κεντρική ηρωίδα τη Φατιμά, που εργάζεται εκεί, γνωρίζουμε κάθε μία από τις πελάτισσες του, οι οποίες μακριά από το βλέμμα των ανδρών απολαμβάνουν το μπάνιο τους. Το χαμάμ μετατρέπεται έτσι αμέσως στο φρούριο τους. Μέσα στα σαπούνια και τους ατμούς ξορκίζουν τους κίνδυνους του έξω κόσμου και επουλώνουν τις πληγές τους. Ανοίγει με αυτό τον τρόπο η σκηνοθέτης ένα παράθυρο στα πιο απόκρυφα σημεία της καθημερινότητας τους. Γυναίκες κάθε ηλικίας, μόρφωσης ή πεποιθήσεων, ντυμένες με πετσέτες, μέσα στην αίσθηση συντροφικότητας και οικειότητας του χαμάμ, μοιράζονται μαζί μας τα πιο ένοχα μυστικά τους, τις πιο προσωπικές τους διηγήσεις. Γινόμαστε θεατές σε γυναικείες έριδες κουτσομπολιά, δοξασίες κρυφά πάθη. Μια όμορφη ευαίσθητη ταινία που με τρομερή ευκολία περνάει από την κωμωδία στη τραγωδία και το αντίστροφο. Προσωπικά μου άφησε την ίδια εντύπωση που μου αφήνει σχεδόν κάθε ταινία του ισλαμικού κόσμου των τελευταίων ετών. Ότι πρόκειται για έναν σκλαβωμένο τόπο, με ελευθέρους ανθρώπους.
Η ταινία προβάλλεται την Κυριακή 6/11 στις 17:30 στην αίθουσα του Ολύμπιον και τη Δευτέρα 7/11 στις 15:30 στην αίθουσα Φρίντα Λιάππα.
***
Πόρτο
Πορτογαλία/ΗΠΑ/Γαλλία/Πολωνία 2016 του Γκέιμπ Κλίνγκερ, με τους Anton Yeichin, Lucie Lucas
Ο σκηνοθέτης που το 2013 κέρδισε το Χρυσό Λιοντάρι στη Βενετία (με το Double play: James Benning and Richard Linklater) μας δίνει εδώ ένα Love story γυρισμένο σε φιλμ 8,16 και 35mm και τον Τζιμ Τζάρμους ως executive producer. Η ταινία, την οποία αρχικά σκόπευε να γυρίσει στην Αθήνα όπου και την εμπνεύστηκε ( γι' αυτό και οι πολλές αναφορές στην Ελλάδα), αποτελεί το χρονικό μιας βραδιάς, κατά την οποία ο Τζέικ και η Μάρτι, ξένοι και οι δυο στο Πόρτο, γνωρίστηκαν και ερωτεύθηκαν. Και αν η ιστορία τους μαζί έληξε σε εκείνο το βράδυ, η θύμηση αυτής της περιπέτειας επανέρχεται συχνά στη μνήμη τους και τους ακολουθεί. Η ταινία ολόκληρη έχει φτιαχτεί εξάλλου ως μια νοσταλγική ανάμνηση, σκηνοθετημένη με τόλμη και ευαισθησία που φαίνεται να έχει κάτι από το ρομαντισμό και τη φινέτσα του Τζαρμους κάτι από την αποδομένη αφήγηση της nouvelle vague.
Εξίσου σημαντικός με το χρόνο είναι και ο τόπος όπου διαδραματίζονται τα γεγονότα. Πλάνα του πανέμορφου Πόρτο παρεμβάλλονται συχνά ανάμεσα στις σκηνές και οι ήρωες φαίνεται να προσδιορίζονται από το χώρο, να ακολουθούν τους ρυθμούς της πόλης, ξένοι και οι δυο σε μια ταινία με κοσμοπολίτικο αέρα και με τρεις διαφορετικές γλώσσες να εναλλάσσονται στην αφήγηση. Κοσμοπολίτης και ο ίδιος ο σκηνοθέτης ανέφερε χαρακτηριστικά πως αναπτύσσει κάθε φορά μια πολύ προσωπική σχέση με τις πόλεις στις οποίες ζει. Όλα αυτά τα στοιχεία σε συνδυασμό με τις γεμάτες φυσικότητα ερμηνείες από τους δυο πρωταγωνιστές ( ο Anton Yiechin έπεσε δυστυχώς θύμα ενός ατυχήματος μετά το τέλος των γυρισμάτων) τους πολύ έξυπνους και ουσιαστικούς, γεμάτους αυθορμητισμό και ευαισθησία διαλόγους, δίνουν μια ταινία γεμάτη με μικρές στιγμές καθημερινής ομορφιάς, που πάντα φαίνεται να έχουν κάτι το οικείο για τον καθένα από εμάς. Πρόκειται για μια ταινία φτιαγμένη με απλά υλικά, που λέει απλά πράγματα και το ίδιο απλά, σου φτιάχνει τη μέρα.
