Γράφει ο Τάσος Γέροντας
Μιχάλης Μακρόπουλος «Ιστορίες από ένα περασμένο μέλλον». Εκδόσεις Κίχλη 2023.
200 σελίδες σε υψηλής ποιότητας χαρτί, με άψογη επιμέλεια, εκτύπωση, βιβλιοδεσία. Το εξώφυλλο, με στιγμιότυπο από την ταινία «Στάλκερ» του Ταρκόφσκι, αποκαλύπτει τη στενή σχέση του συγγραφέα με το έργο του σκηνοθέτη.
Το βιβλίο περιλαμβάνει εννέα διηγήματα. Για την ακρίβεια, πρόκειται για οκτώ διηγήματα και μία νουβέλα, με την οποία κλείνει το βιβλίο.
Κάποιες ιστορίες διαδραματίζονται σε ένα μέλλον, το οποίο θυμίζει έντονα το παρελθόν. Ένα παρελθόν στερήσεων και ανέχειας, με έντονες κοινωνικές ανισότητες. Πάντα γίνεται φανερός ο λόγος που η κοινωνία οδηγήθηκε σε αυτήν την κατάσταση. Σε κάποιες άλλες ιστορίες βρισκόμαστε στο μέλλον, σε ένα δυστοπικό μέλλον, όπου οι μηχανές, οι υπολογιστές, έχουν κυρίαρχη θέση στην καθημερινότητα. Στη Γη έχει προστεθεί δεύτερος δορυφόρος, ενώ στον πλανήτη κοντινού ηλιακού συστήματος υπάρχουν δύο ήλιοι. Η ειδική θεωρία της σχετικότητας, ο έλεγχος των τροφίμων, η αλλοίωση της «πραγματικότητας» που βλέπουν οι πολίτες, όλα στήνουν ένα μέλλον που δεν θέλουμε να ζήσουμε.
Η κορύφωση έρχεται με τη νουβέλα «Ισμαήλ». Όχι, δεν έχει σχέση με τον Μόμπυ Ντικ. Περιγράφει μια τεχνολογική και κοινωνική οπισθοχώρηση μετά από μια μεγάλη καταστροφή λόγω πολέμου.
Η μοναδική, όσο και χαρακτηριστική, γραφή του Μακρόπουλου δημιουργεί πολύ παραστατικές εικόνες ενός μέλλοντος που θυμίζει παρελθόν. Παρασέρνει τον αναγνώστη στη δυστοπία που περιγράφει, για να τον ποτίσει εκεί με αισιοδοξία, ενίοτε καλά κρυμμένη, πως ο άνθρωπος, ο ανθρωπισμός, το νοιάξιμο πάντα θα επιβιώνει, πάντα θα επικρατεί. Ούτε η συνθετική τροφή, ούτε οι εικονικές σχέσεις, ούτε τα ολοκληρωτικά καθεστώτα, ούτε οι κοινωνικές ανισότητες, ούτε η τεχνολογική οπισθοδρόμηση μπορούν να νικήσουν το (έμφυτο, ίσως) καλό του ανθρώπου, το οποίο ενεργοποιείται ανεξέλεγκτα και προσφέρει χωρίς ανταπόδοση.
Ναι, είναι ένα αισιόδοξο βιβλίο μέσα στην υπέροχα στημένη δυστοπία. Άλλο ένα εκπληκτικό βιβλίο του Μακρόπουλου, πάλι σε εξαιρετική έκδοση από την Κίχλη.
Τα άδεια κτήρια αντιβοούν απ’ τους σιωπηλούς απόηχους της αλλοτινής τους χρήσης. Το νοσοκομείο αντιβοούσε απ’ τον πόνο και την πλήξη των αρρώστων, απ’ τη φούρια των γιατρών και των νοσοκόμων· και το σχολείο από άηχα τρεχαλητά παιδιών, παιδικές φωνές προσταγές δασκάλων.
Η ανάσα της είχε κάτι γλυκό και σκονισμένο, σαν δωμάτιο πού ‘χει μείνει κλειστό για πολύ καιρό, με λουλούδια μέσα που έχουν ξεραθεί αλλά το άρωμά τους πλανιέται ακόμα αχνό στον αέρα.
