Γράφει ο Τάσος Γέροντας
Hugh Howey «Φάρος 23». Μετάφραση Βασίλης Αθανασιάδης. Εκδόσεις Anubis 2023.
256 σελίδες στο τυπικό, μέτριας υφής χαρτί των εκδόσεων. Πολύ καλή μετάφραση και επιμέλεια, με κατατοπιστικές υποσημειώσεις (αν έλειπε ο φόβος του τελικού «ν»!). Η πολύ καλή εκτύπωση και βιβλιοδεσία ντύθηκαν με ένα όμορφο εξώφυλλο.
23ος αιώνας. Τα τεχνολογικά άλματα είναι γιγάντια. Τα διαστημόπλοια κινούνται με ταχύτητα εικοσαπλάσια αυτής του φωτός. (Θυμίζω πως η Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας απαγορεύει σε ένα σώμα να κινείται με ταχύτητα ίση με την ταχύτητα του φωτός στο κενό. Ίση, όχι μεγαλύτερη.) Κινούμενοι οι άνθρωποι με τέτοιες ταχύτητες, μετέτρεψαν τις παρυφές του Γαλαξία σε διπλανή γειτονιά. Έτσι όμως κατέστη απαραίτητο να σηματοδοτούνται οι επικίνδυνες για «ναυάγια» περιοχές, εκεί όπου ένα πλήθος αστεροειδών θα μπορούσε να καταστρέψει ένα σκάφος. Έτσι, κατασκευάστηκαν και τοποθετήθηκαν στις κατάλληλες περιοχές φάροι. Αυτοί δεν εξέπεμπαν φως αλλά βαρυτικά κύματα. Και για να εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη, όσο και απαραίτητη λειτουργία τους, στον καθένα υπήρχε ένας «φαροφύλακας».
Τον φαροφύλακα του Φάρου 23 θα γνωρίσουμε. Σιγά σιγά θα μας πει την ιστορία του, τον πόνο του. Δεν θα μας πει το όνομά του. Δεν θα μας αποκαλύψει το τρομερό μυστικό του. Όμως θα μας αφήσει να ζήσουμε μαζί του στη μοναξιά του φάρου στην άκρη του κόσμου. Όμως σύντομα θα αρχίσουν τα προβλήματα. Προβλήματα που θα του καταστρέψουν τη μοναξιά και την ησυχία. Θα έρθουν με τη μορφή θορύβων (όντως υπάρχουν;), ομιλούντων λίθων (στ’ αλήθεια;), κυνηγών επικηρυγμένων, επικηρυγμένων (και αγαπημένων), γειτόνων και, τέλος, εξωγήινων.
Δεν θέλω να αναφερθώ στην πλοκή. Θα χαλάσω την ομορφιά των εκπλήξεων. Θέλω να αναφερθώ στον αστείο τρόπο, με τον οποίο περιγράφει την κατάστασή του, τον χώρο του, το άσχημο παρελθόν του, τις επικοινωνίες του, τον τρόπο που αντιμετωπίζει τα πάμπολλα προβλήματα. Κι όμως, πάντα χωρούν ίχνη σοβαρότητας, ψήγματα φιλοσοφίας, αποστάγματα σοφίας.
Ο ήρωάς μας επέλεξε να κρυφτεί σ’ έναν μακρινό φάρο, στις παρυφές του Γαλαξία μας για να καλύψει (ή να απελευθερώσει) την παράνοιά του, τους κρυμμένους φόβους του, την καλά θαμμένη ενοχή του για το «ένδοξο» παρελθόν, το τρομερό μυστικό, που διστάζει ακόμα και στον εαυτό του να πει. Αυτή η μοναξιά θα καταρρεύσει πρώτα από ένα ζώο και μετά από έναν συμπολεμιστή με τα ίδια τραύματα, εξωτερικά και εσωτερικά.
Η επιστημονική φαντασία, το απώτερο διάστημα, οι φάροι κβαντικών κυμάτων, οι υπερφωτεινές ταχύτητες, οι εξωγήινοι, όλα είναι ένα σκηνικό, μπροστά από το οποίο θα περάσουν όλα τα είδη των ανθρώπων, μπλεγμένα στην αιώνια πάλη του καλού και του κακού. Η κρίσιμη στιγμή έρχεται όταν αυτή η πάλη γίνεται μέσα σε έναν άνθρωπο, έναν τυχαίο ήρωα. Κι η ελπίδα πως θα επικρατήσει το καλό δικαιώνεται. Μεγάλη θυσία για τεράστιο όφελος: πόσο δύσκολη απόφαση!
Ένα εξαιρετικό αντιπολεμικό μυθιστόρημα, ντυμένο πολύ όμορφα με ένδυμα επιστημονικής φαντασίας.
«Ο θόρυβος που κάνουμε όταν φεύγουμε φαίνεται να δίνει στον θάνατο μεγαλύτερη βαρύτητα.»
«Είναι σαν ένα ανθρώπινο σώμα στην ηλικία των τριάντα πέντε: ούτε ένα από τα κύτταρά του δεν είναι ίδιο με τα αρχικά. Το μόνο που έχει απομείνει είναι οι αναμνήσεις – το μόνο κομμάτι μας που ευχόμαστε να μπορούσαμε να ακρωτηριάσουμε.»
