Γράφει ο Τάσος Γέροντας
Θεανώ Καλογιάννη «Ψεύτης Παράδεισος». Εκδόσεις Εστία 2023.
164 σελίδες σε υψηλής ποιότητας λείο υποκίτρινο χαρτί, με ελαφρώς βελούδινη υφή, με άψογη επιμέλεια και εξαιρετική εκτύπωση και βιβλιοδεσία. Στο εξώφυλλο ένα όμορφο αγγλικό σέττερ κοιμάται και μας προϊδεάζει πως θα διαβάσουμε για σκυλιά.
Ένα κορίτσι (λίγο αργότερα θα μάθουμε πως τη λένε Μπελατρίξ) μας περιγράφει το μέρος όπου ζουν. Μας μιλάει για την οικογένειά της, τον πατέρα Άλεξ, τη μητέρα Ρωξάν και την αδερφή της Στέλλα Πολάρις (ναι, τα παιδιά έχουν ονόματα αστεριών). Κυρίως όμως μιλάει με θαυμασμό για τον θεό που τους έφερε εκεί, στον παράδεισο, και τους προσέχει. Τους έχει κατασκευάσει σπιτάκι και φροντίζει πάντα να έχουν φαγητό. Μερικές φορές τους μιλάει όμορφα. Ο μπαμπάς Άλεξ τους μιλάει για το Χάος και το Έρεβος που υπάρχει έξω από τη μάντρα που ζουν.
Η άφιξη δύο αγοριών, του Μύθου και του Φιξ (ναι, τα αγόρια έχουν ονόματα μπύρας), σε συνδυασμό με τις τακτικές επισκέψεις ενός δραπέτη παπαγάλου θα σημάνουν την αρχή κάποιων διαταραχών στην ηρεμία του Παραδείσου όπου ζουν. Ο Κύριός τους και θεός τους θα αρχίσει να έχει προβλήματα και να τους παραμελεί. Το κρύο, το χιόνι θα χτυπήσουν τον παράδεισο. Θα υπάρξουν θύματα. Πόνος, πίκρα. Όμως δεν θα διστάσουν ούτε στιγμή να ξεσηκώσουν τον τόπο με τα γαυγίσματά τους όταν θα αντιληφθούν ότι ο Κύριός τους κινδυνεύει. Κι όταν έρθει σωτηρία απ΄έξω, θα διαπιστώσουν πως εκεί δεν κυριαρχεί το Χάος και ο Έρεβος, αλλά πως εκεί υπάρχουν και άλλοι σαν τον Κύριό τους, και το ίδιο καλοί.
Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου η ομάδα σκορπάει, κάθε σκυλί πηγαίνει σε άλλο σπίτι. Τυχερή η Μπελατρίξ που καταφέρνει να έχει μαζί της τον άντρα της, τον Μύθο. Τους παίρνει μια οικογένεια με δύο αγόρια. Ξαφνικά βρίσκονται σε πραγματικό παράδεισο! Πόσο ψεύτικος μοιάζει τώρα η μάντρα –παράδεισος που ζούσαν! Πόσα ψέματα τους έλεγε ο Κύριός τους και ο Άλεξ, ο πατέρας τους! Είναι όμως έτσι;
Δεν θα αργήσουν να διαπιστώσουν πως παντού τριγύρω υπάρχει ψέμα. Η καλοσύνη γρήγορα θα χαθεί. Ταλαιπωρία, κούραση, τιμωρίες, εγκατάλειψη θα έρθουν στη ζωή τους. Παρασυρμένοι η Μπελατρίξ και ο Μύθος, θα προσπαθήσουν να ξεφύγουν, να καταφύγουν στο βουνό, στο δάσος. Όμως, παρότι κυνηγόσκυλα, δεν ξέρουν να ζουν μόνα τους, να φροντίζουν τον εαυτό τους. Έχουν μάθει να τους φροντίζουν άνθρωποι. Και, απελπισμένα, θα προσπαθήσουν να επιστρέψουν στο σπίτι.
Η τρομερή όσφρηση και η μνήμη τους θα τα καθοδηγήσουν και θα τα οδηγήσουν πίσω, στην αρχή, στον Κύριό τους και στη φτώχεια αλλά και τη σιγουριά της μάντρας. Τα σκυλιά πια δεν ψάχνουν ψεύτικους παραδείσους. Δεν πιστεύουν τους ανθρώπους. Έχουν ζήσει στο πετσί τους την απάτη.
Το ένστικτό τους της αναζήτησης, της φυγής, θα τους οδηγήσει σε οδυνηρή διάψευση, θα προκαλέσει απογοήτευση και θα τους ωθήσει στην αναζήτηση του δρόμου επιστροφής προς την Ιθάκη τους.
Είναι ένα βιβλίο γραμμένο απλά. Αναμενόμενο, αφού αφηγητής είναι ένα σκυλί. Όμως δεν χρειάζεται υψηλή λογοτεχνία για να περιγραφεί ο πόνος, η πίκρα, η απογοήτευση που χαρίζει απλόχερα ο άνθρωπος σε ένα σκυλί, σε ανταπόδοση της αγάπης, της αφοσίωσης, της φροντίδας τους.
Έχοντας κι εγώ σκυλί, έχω συναντήσει αρκετούς που πήραν σκυλί επειδή είναι μόδα, επειδή ήταν μέσο για βόλτα στη διάρκεια της καραντίνας, επειδή το ζήτησε το παιδί αλλά σύντομα το βαρέθηκε, όπως και όλα τα άλλα παιχνίδια του. Όλοι αυτοί δεν νοιάζονται να επικοινωνήσουν με το σκυλί, να συμβιώσουν, να το καταλάβουν, να το σεβαστούν. Όλοι αυτοί υπόσχονται παράδεισο, αλλά προσφέρουν απογοήτευση και πόνο.
Εξαιρετικό βιβλίο! Δεν είναι ευχάριστο, δεν θα σας κάνει να γελάσετε. Θα σας προκαλέσει μελαγχολία, θλίψη για τον τρόπο που πολλοί φέρονται σ’ αυτά τα υπέροχα πλάσματα. Όμως θα σας δείξει πώς φαίνεται ο κόσμος μας μέσα από τα μάτια του άλλου, του διαφορετικού, του σκύλου. Θα σας δείξει με πόσο λίγα αρκούνται και πόσο πολλά μπορούν να ανταποδώσουν.
Διαβάζεται απνευστί και τελειώνει ίσως με ένα δάκρυ.
