HomeMind the artΒιβλίο“Το όπισθεν του χρόνου” | Κριτική για...

“Το όπισθεν του χρόνου” | Κριτική για το βιβλίο “Στ' αμπέλια” του Σταύρου Ζουμπουλάκη

Στο αυτοβιογραφικό του βιβλίο Στ' αμπέλια, ο Σταύρος Ζουμπουλάκης ζωντανεύει με μοναδικό τρόπο μια ολόκληρη εποχή, την παρθενιά της και τη συγκίνηση, τη ζωή στ' αμπέλια στο χωριό Συκιά της Λακωνίας, χωρίς να εξιδανικεύει το παρελθόν. Η αφθονία των καλοκαιρινών του αναμνήσεων, ως παιδί, που συλλέγονται και καταγράφονται, φανερώνει εύστροφο πνεύμα που κινείται με οξυμένη παρατηρητικότητα μας γεννά την ιδέα μιας εργασίας χρονογραφικής, μιας κατάταξης απομνημονευμάτων υπό ένα λεπτοφυές πρίσμα.

Χαρακτηριστικά του βιβλίου, η απλότητα, η δριμύτητα του λόγου, η συμπύκνωση –έχουμε να κάνουμε με ένα έργο ενενήντα έξι σελίδων–, η πλαστικότητα και η γλώσσα στην οποία βρίθουν λέξεις της ντοπιολαλιάς. Όλα αυτά χαρακτηρίζουν την αρχιτεκτονική του έργου, στο οποίο ο τεχνίτης του εκμεταλλεύεται με τον πιο γόνιμο τις παιδικές του αναμνήσεις. Παιδικές αναμνήσεις που συνίστανται στην απομνημόνευση εικόνων. Στη μνήμη των ψίχουλων είναι που προκύπτουν άλλωστε οι συσσωματικές εμπειρίες και οι εξιστορήσεις στα αμπέλια, στη συγκεκριμένη περίπτωση παρ' ότι τα αμπέλια που έχουν απομείνει είναι λιγοστά.


Στο βιβλίο συντελείται η μετατόπιση από τη ηθογραφία στο κυβερνημένο από τις αναμνήσεις του συγγραφέα υποκειμενικό παρελθόν. Ένα παρελθόν που εξιστορείται αυτούσιο, στις εικόνες του, στη λεκτική του απόδοση. Γιατί όλα σ' ένα σημείο συναντώνται, από ένα σημείο εκπηγάζουν που ο συγγραφέας έφτασε και που κράτησε ως το τέλος το ίδιο, χωρίς να εκτείνεται πλαδαρά γύρω του καμιά ξένη συγκολλητική ύλη πέρα από το βίωμα και χωρίς αυτό να επεμβαίνει με τον τυραννικό περιορισμό του στην ροή του βιβλίου.

Ο Σταύρος Ζουμπουλάκης διαχειρίζεται επιτυχώς το περίφημο ηθογραφικό στοιχείο που γίνεται εδώ και πολλές γενιές επιχείρημα σε μετριότητες. Αυτή η διαχείριση είναι ένα γνώρισμα, είναι η σφραγίδα του πραγματικού έργου τέχνης, η διάνοιξη μνημοτεχνικών μονοπατιών προς το όπισθεν του χρόνου.

Related stories