Ρεπορτάζ: Eιρήνη Τερζίδου
Οι γκαλερί στις πόλεις είναι σαν τα φωτεινά πολύχρωμα σημάδια πως η ομορφιά είναι ακόμα εκεί έξω – είναι οι κρυψώνες που δίνουν ζωή στην τέχνη και φέρνουν τους ανθρώπους κοντά. Κάντε μαζί μας μια βόλτα γνωρίζοντας τους ανθρώπους πίσω από την καλλιτεχνική καρδιά της πόλης.
Pinakotheke: Ένας ανοιχτός ζώρος δημιουργικής εκφρασης
«A place for the gathering of creative minds, ideas, and work». Αυτή είναι η περιγραφή της «Pinakotheke» στον προσωπικό τους ιστότοπο. Αυτή η περιγραφή αρκεί για να δείξει το μεγάλο έργο τους, με τις πολλαπλές δράσεις γύρω από τη φωτογραφία.
Χωρίς τον Στέφανο Τσακίρη η Pinakotheke δεν θα υπήρχε. Ο σπουδαίος φωτογράφος ήταν λάτρης της γνώσης. Φοίτησε στη σχολή Γραφικών Τεχνών και Καλλιτεχνικών Σπουδών, στο τμήμα Φωτογραφίας και Οπτικοακουστικών Μέσων, ενώ στη συνέχεια μαθήτευσε κοντά στον Γιάννη Δήμου. Από το 2004 προσφέρει εξειδικευμένες φωτογραφικές υπηρεσίες. Δίδαξε, επιπλέον, αντίστοιχα αντικείμενα στο κολέγιο ΑΚΤΟ.
Οι συνεργασίες του είναι πολλές. Συνεργάζεται με μουσεία σε εκπαιδευτικά φωτογραφικά προγράμματα, ενώ παράλληλα διατηρεί συνεργασίες με καλλιτεχνικά ιδρύματα και μουσεία σε Ελλάδα και εξωτερικό. Το πιο αξιοσημείωτο έργο του ήταν το καλλιτεχνικό φωτογραφικό πρότζεκτ το 2024, με αφορμή το δυστύχημα των Τεμπών, δημιουργώντας τη μεγαλύτερη κυανοτυπική εκτύπωση, αφιερωμένη στα θύματα του δυστυχήματος.
«Ξεκίνησα το 2014 με το φωτογραφικό στούντιο FotoGrapheion, στο κτίριο Ερμείον, το οποίο διατηρώ ακόμα με δράση στην διαφήμιση και τη μόδα»είπε ο Στέφανος Τσακίρης. Στη περίοδο του κορονοϊού, η ομάδα «LOT»-Πεταλωτή Ελένη και Τραμπούκης Λεωνίδας- επιμελήθηκε το σχεδιασμό της Pinakotheke στο Μπεζεστένι, με όραμα τη δημιουργία μιας άσπρης γκαλερί στον πάνω όροφο, και ενός άδειου χώρου στον κάτω. Έκτοτε το μαγαζί αυτό έδωσε νέα πνοή στην τέχνη της φωτογραφίας, δίνοντας ευκαιρίες σε κάθε παλιό και νέο φωτογράφο. Όπως εξήγησε και ο ίδιος ο ιδιοκτήτης, αποτελούν έναν ανοιχτό χώρο για όλους τους φωτογράφους «χωρίς να κρίνουμε με βάση τι μας αρέσει και τι όχι».
Το φυσικό κατάστημα -στην οδό Καρύπη 38- χωρίζεται σε δύο ορόφους: στο ισόγειο βρίσκεται το μαγαζί με τα προϊόντα προς πώληση της προσωπικής δουλειάς του ιδιοκτήτη, Στέφανου Τσακίρη (κάδρα, εφαρμογές της φωτογραφίας σε εκτύπωση, πετσέτες, φουλάρια, αφίσες, post cards, και άλλα), ενώ στον πάνω όροφο στεγάζεται ο χώρος εκθέσεων και σεμιναρίων, προσφέροντας την δυνατότητα εκμάθησης και προβολής διαφόρων φωτογράφων (επαγγελματιών και ερασιτεχνών) καθώς και της δουλειάς του ιδιοκτήτη.
Για περαιτέρω πληροφορίες υπάρχει και ο υπερσύγχρονος ιστότοπος της «Pinakotheke».
Η Λόλα Νικολάου και η συμβολή της στην καλλιτεχνική ζωή της Θεσσαλονίκης
Από τις σπουδαιότερες γκαλερί της Θεσσαλονίκης είναι η γκαλερί LOLA NIKOLAOU. Aνοιξε τις πόρτες της το 1992 στην οδό Κωνσταντίνου Καραμανλή ενώ η πρώτη της έκθεση παρουσιάστηκε στο κοινό τον Ιανουάριο του 1993. Το 2003 μεταφέρθηκε στην τωρινή τοποθεσία, Τσιμισκή 52. Έκτοτε η γκαλερί στεγάζεται στην νεοκλασική πολυκατοικία του 1929, αποτελούμενη από έναν εκθεσιακό χώρο τεσσάρων αλληλένδετων δωματίων και ενός διαδρόμου που οδηγεί στο ντεπό.
Η ιδιοκτήτρια Λόλα Νικολάου αποφοίτησε από το κολέγιο Ανατόλια, έπειτα σπούδασε οικονομικά στην Ελβετία, και αφότου γύρισε και παντρεύτηκε, με αφορμή τα έργα τέχνης που αγόραζε άνοιξε την γκαλερί. Από μικρή βέβαια αποδείχθηκε φιλότεχνη. «Μικρή έκοβα χαρτιά από εφημερίδες και περιοδικά και τα κορνίζωνα στο δωμάτιό μου».
Η γκαλερί επικεντρώνεται στη σύγχρονη τέχνη, παρουσιάζοντας έργα που αντανακλούν τις συνεχείς εξελίξεις και μεταβολές του καλλιτεχνικού κόσμου. Κάθε μήνα, φιλοξενεί νέους καλλιτέχνες που έχουν αποφοιτήσει από τη Σχολή Καλών Τεχνών και δημιουργούν έργα σύγχρονης αισθητικής, διαμορφώνοντας έτσι ένα δυναμικό και συνεχώς ανανεούμενο εκθεσιακό πρόγραμμα.
«Ποντάρω κυρίως στους νέους αφού υπάρχουν εξαιρετικοί λόγω του ότι βλέπουν διάφορα έργα από όλο τον κόσμο» είπε η ιδιοκτήτρια. Ως προς το κοινό της Θεσσαλονίκης το χαρακτηρίζει ως «φιλότεχνο» και μεγάλο ποσοστό από αυτό είναι «αγοραστικό» κοινό. Παρόλα αυτά ως προς την ευκαιρία ανάδειξης των καλλιτεχνών πολλές φορές λείπει η αξιοκρατία ενώ τα μουσεία θα μπορούσαν να δώσουν μια μεγαλύτερη βοήθεια μιας και όπως είπε η ιδιοκτήτρια «οι γκαλερί στη Θεσσαλονίκη είναι ελάχιστες».
Στην ιστοσελίδα της γκαλερί LOLA NIKOLAOU αναγράφονται όλες οι δραστηριότητες της γκαλερί καθώς υπάρχουν διαθέσιμα και τα έργα προς πώληση. Αυτή τη στιγμή η γκαλερί φιλοξενεί τις εκθέσεις από την Αφροδίτη Λίτη και Ελένη Θεοφυλάκτου.
Nitra Gallery: Γέφυρα τέχνης μεταξύ Αθήνας και Θεσσαλονίκης
Η Nitra Gallery διακοσμεί με τα έργα Contemporary τέχνης -που φιλοξενεί στο ισόγειο της στο νεοκλασικό κτίριο στην Ρωμαϊκή Αγορά. Τα γραφεία της γκαλερί βρίσκονται ωστόσο στο κέντρο της Αθήνας «γεφυρώνοντας τις δύο πόλεις και φέρνοντας την τέχνη πιο κοντά στο ευρύτερο κοινό» είπε η πολυπράγμων και ευπροσύγορη ιδιοκτήτρια Αλίκη Τσιρλιάγκου.
Εμπνευσμένη από την Κωνσταντινούπολη (όπου πέρασε αρκετό καιρό) και τον ισχυρό δεσμό της με την Θεσσαλονίκη, ίδρυσε την Nitra Gallery με σκοπό την ανάδειξη καλλιτεχνών και την σύνδεση τους με ένα ευρύτερο κοινό. «Λόγω πολιτικών εξελίξεων ο δρόμος με έφερε το 2017 στην Αθήνα όπου με αφορμή την Documenta, άνοιξα τον νέο χώρο της Nitra Gallery» επεξήγησε η Αλίκη Τσιρλιάγκου. Πιο πρόσφατα, το 2022, η ιδιοκτήτρια ίδρυσε την «ArtSpark Consultants», εταιρεία με εξειδίκευση στην ενσωμάτωση τέχνης σε οικιστικούς χώρους, και χώρους φιλοξενίας. Με τη νέα εταιρεία εξηγεί η ιδιοκτήτρια ότι συνεργάζονται διαφορετικά με τους καλλιτέχνες, θέτοντας τους σε πρόκληση να δουλέψουν σε εφαρμοσμένα projects, καθώς και να παρουσιάσουν στο κοινό καινοτόμους τρόπους διερεύνησης της τέχνης.
Η διπλωματία με την Αθήνα βοηθάει επίσης στο να υπάρξει σύνδεση της Θεσσαλονίκης με το κέντρο της καλλιτεχνικής σκηνής της Ελλάδας, ενώ παράλληλα ως γέφυρα δικτυώνει καλλιτέχνες, που δεν έχουν παρουσία στη Θεσσαλονίκη, με την πόλη. «Στη Nitra παρουσιάζουμε καλλιτέχνες που έχουν προσωπική φωνή, και αντανακλούν την επικαιρότητα μέσα από μια αυθεντική προσέγγιση, ενθουσιάζοντας πρώτα εμάς»τόνισε η Αλίκη Τσιρλιάγκου.
Η ίδια βέβαια μεγάλωσε σε ένα καλλιτεχνικό περιβάλλον, καθώς η μητέρα της είχε γκαλερί. Σπούδασε στην Διοίκηση Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο της Μακεδονίας, συνέχισε τις σπουδές της στη Σύγχρονη Τέχνη στο «Sotheby’s Institute of Art» στο Λονδίνο, και ασχολήθηκε ιδίως με τον χώρο της επιμέλειας, συνεργαζόμενη με Μουσεία και Φορείς της πόλης.
Η Θεσσαλονίκη με τους σημαντικούς πολιτιστικούς πυλώνες της (Φεστιβάλ Κινηματογράφου, Μουσεία όπως το MoMus) και τη ζωντανή κοινότητα καλλιτεχνών δίνει την αίσθηση «ελευθερίας, ανεμελιάς, και μαγικής ενέργειας» προσελκύοντας πολλούς καλλιτέχνες από άλλα μέρη, όπως είπε η Αλίκη Τσιρλιάγκου. Συνεχίζοντας είπε η ιδιοκτήτρια «οι άνθρωποι που δρουν στο πεδίο αυτό αισθάνονται μόνοι και χωρίς αίσθηση της κοινότητας». Από την άλλη ο ραγδαίος ψηφιακός μετασχηματισμός οδηγεί το κοινό στην ψηφιακή κατανάλωση από την επίσκεψη στον ίδιο τον χώρο. «Η γκαλερί παύει να έχει κοινωνικό ρόλο, πράγμα που επηρεάζει και την αγορά τέχνης, την επικοινωνία, και τις συναλλαγές»εξήγησε η ιδιοκτήτρια.
Η Ρώ και οι Μεταμορφώσεις της
Ως εικαστικό χώρο παρά ως γκαλερί χαρακτηρίζει η ιδιοκτήτρια Ευτυχία Γούσιου την Ρώ. Εδώ και 12 χρόνια η Ρώ στεγάζεται στην οδό Ρωμανού 5. Πρόκειται για ένα ισόγειο με παραλληλόγραμμο, ενιαίο, λιτό χώρο. Είναι εκθεσιακός χώρος αλλά παράλληλα στην αριστερή πτέρυγα περιέχει όλα τα αντικείμενα προς πώληση, των διαφόρων καλλιτεχνών. Χαρακτηρίζει περίτεχνα η ιδιοκτήτρια τον χώρο ως «σωστό μέγεθος» αφού δεν είναι ούτε μικρός ώστε να περιορίζει τους καλλιτέχνες αλλά ούτε και μεγάλος, χαοτικός ώστε να χαθεί κάποιος εύκολα.
«Είμαστε ανοιχτός χώρος για όλους» τόνισε η Ευτυχία Γούσιου. Αυτή η φράση έχει δύο όψεις: αρχικά δέχονται όλους τους καλλιτέχνες, εάν και εφόσον συμβαδίζουν με την συγκεκριμένη αισθητική του χώρου και με την ταυτότητα της ομάδας, και έπειτα δέχονται ελεύθερα όλο το κοινό, με στόχο την ανάπλαση γνώμης και άποψης που θα αποκτηθεί μέσω της παρακολούθησης των έργων. Η προσφορά εικαστικής έκφρασης φαίνεται και στα 12 χρόνια λειτουργίας, καθώς φιλοξενούν ένα μεγάλο φάσμα δρώμενων όπως ομαδικές εκθέσεις, εικαστικές εκθέσεις, εκθέσεις φωτογραφίας, εκθέσεις σχολείων και ειδικών σχολείων και ομάδων, βιβλιοπαρουσιάσεις, παρουσιάσεις κοσμημάτων και άλλων αντικειμένων, μουσικές εκδηλώσεις και κάθε τι που αποτελεί μέρος της τέχνης.
Η αισιόδοξη και δεκτική Ευτυχία Γούσιου σπούδασε γραφιστική. Η πρώτη της δουλειά ήταν το δημιουργικό γραφείο στο Καπάνι «kapanigraphix», το 1993. Στον ίδιο χώρο άνοιξε εδώ και 7 έτη το μαγαζί «Ιπτάμενο Σύκο», με υποκατάστημα στη Σύρο. Έχοντας αγάπη και σχέση με τα εικαστικά η ιδιοκτήτρια άνοιξε τη Ρώ θέλοντας να την κάνει εργαστήριο. Παρόλα αυτά, όπως είπε και η ίδια, η Ρώ μετασχηματίστηκε από μόνη της σε αυτό που είναι σήμερα, προσαρμόζοντας τον χαρακτήρα της «στις ανάγκες της πόλης».
Η αγάπη της για την Θεσσαλονίκη είναι αξιοσημείωτη. Όχι μόνο βοηθάει τους καλλιτέχνες αλλά και τους πολίτες, έχοντας δημιουργήσει στην ιστοσελίδα της Ρώ την δυνατότητα ψηφιακής παρακολούθησης της έκθεσης σε 360°. Αυτή η δυνατότητα υπάρχει για όλους όσους δεν μπορούνε να παρευρεθούν, χωρίς να αφήνει κανέναν απέξω. Συγκεκριμένα, παρακινεί τη Θεσσαλονίκη και τον κόσμο της να κρατήσουν ζωντανή την τέχνη εφόσον η τέχνη είναι πηγή γαλήνης και χαράς. Στην ιστοσελίδα της Ρώ υπάρχει αρχείο με όλες τις έως τώρα εκθέσεις και σύντομα θα προστεθούν οι προσεχώς, κρατώντας τον κόσμο πάντα ενήμερο.
