Η Άλκηστη Ακτσόγλου προτείνει:
Ονειρεύομαι τον Μουρακάμι / Dreaming Murakami του Nitesh Anjaan (Δανία 2017) Τμήμα: Καλειδοσκόπιο
Εδώ και 20 χρόνια, η Mette Holm μεταφράζει στα δανέζικα τα έργα του Haruki Murakami. Με αφορμή την επερχόμενη δανέζικη έκδοση του πρώτου βιβλίου του συγγραφέα, ο ντοκιμαντεριστής Nitesh Anjaan κινηματογραφεί τη διαδικασία μετάφρασης και τη ζωή της Holm. Μοναχική και ονειροπόλα όπως οι χαρακτήρες που μεταφράζει, βασανίζεται για την ορθότερη μεταφορά της έννοιας των ιδεογραμμάτων, ταξιδεύει στην Ιαπωνία, συναναστρέφεται με μεταφραστείς και άτομα που μοιράζονται την αγάπη της για τον Murakami. Παράλληλα, την ακολουθεί ένας δίμετρος animated βάτραχος, προσπαθώντας να την πείσει να πολεμήσει μαζί του ενάντια στο Σκουλήκι, που τρέφεται από το μίσος. Προφανώς επηρεασμένος από τον μαγικό ρεαλισμό του Murakami, ο σκηνοθέτης συγχέει τα όρια της πραγματικότητας και της φαντασίας, απεικονίζοντας τη θεματική των παράλληλων συμπάντων του συγγραφέα. Η ταινία αποτελεί τη δεύτερη απόπειρα του σκηνοθέτη και οπτικά είναι πολύ προσεγμένη. Η διευθύντρια της φωτογραφίας, Agapi Triantafillidis, προτιμά να καδράρει την πρωταγωνίστρια μέσα από αντανακλάσεις παραθύρων και καθρεφτών αλλά και έκκεντρα στη μέση άδειων δρόμων. Αν και το κοινό στο οποίο απευθύνεται ο Anjaan είναι το αναγνωστικό κοινό του συγγραφέα, η ταινία λειτουργεί ως ένα γράμμα αγάπης προς την υποβλητική δύναμη των συγγραφικών συμπάντων και μας παρουσιάζει μία πλευρά της λογοτεχνίας που συνήθως παραμερίζουμε ή αγνοούμε: τη στενή σχέση συγγραφέα και μεταφραστή, ειδικά όταν ο τελευταίος πρέπει να προσαρμόσει τις λεπτές διαβαθμίσεις ενός κειμένου. Μόλις δείτε την ταινία, θα θέλετε να χαθείτε ξανά στον μουρακαμικό κόσμο και αν δεν το έχετε κάνει ήδη, θα θέλετε τώρα.
Παντελής Καλιότσος: Στο εργαστήρι του μυθιστοριογράφου της Μαρίας Ντούζα (Ελλάδα 2018)
Τμήμα: Ελληνικό Πανόραμα
Μέσα από αναδρομές στη μνήμη και αστείες ιστορίες για το παρελθόν, ο συγγραφέας Παντελής Καλιότσος (1925-2016) μοιράζεται την κοσμοθεωρία και τη συγγραφική προσέγγισή του. Τονίζοντας τη σημασία της παρατήρησης, της μοναχικότητας και της ενδοσκόπησης για την εργασία ενός συγγραφέα και μιλώντας για τη σχέση του ίδιου με τη λογοτεχνία, είτε ως αναγνώστης είτε ως δημιουργός, ο Καλιότσος μας αφηγείται επεισόδια της παιδικής του ηλικίας μέχρι τα νεότερα χρόνια. Παρόλο που οι βιογραφικές αναφορές του δεν ακολουθούν τη συνηθισμένη γραμμικότητα και παρόλο που ήταν μοναχικός άνθρωπος, η αφήγησή του είναι κατάμεστη από το πάθος και την αγάπη του τόσο για τη συγγραφή όσο και για τους ανθρώπους. Χωρία από το έργο του εισάγουν την κάθε αφηγηματική ενότητα, ενώ το υλικό της συνέντευξης, τραβηγμένο πριν από 8 χρόνια, εναλλάσσεται με πλάνα αρχειακού υλικού, πρώιμων ταινιών και εξωτερικών τοπίων σπάζοντας την κλειστοφοβική αίσθηση που δημιουργείται από τα σφιχτά κάδρα του γραφείου του συγγραφέα. Η ποιότητα του κινηματογραφημένου υλικού δεν έχει γεράσει καλά και υπάρχουν ορισμένες τεχνικές ατασθαλίες, όπως το βουητό από την ηχογράφηση. Ωστόσο, η σκηνοθέτης Μαρία Ντούζα κατασκευάζει ένα διαφωτιστικό πορτρέτο ως φόρο τιμής τόσο ενός συγγραφέα όσο και ενός καλλιεργημένου ανθρώπου.
Οι ταινίες προβάλλονται στις 6/3, 15:15, στην αίθουσα Φρίντα Λιάππα.
O Φοίβος Μακρίδης προτείνει:
Ήχοι της Κιμπέρα / Kibera Sauti του Λουίς Λαντσάρες Μπαρνταγί (Ισπανία, 2017)
Τμήμα: Μουσική
Η Κιμπέρα είναι μία από τις μεγαλύτερες παραγκουπόλεις του κόσμου, στην πρωτεύουσα της Κένυας, το Ναϊρόμπι. Το ντοκιμαντέρ είναι εξολοκλήρου γυρισμένο εκεί. Ο σκηνοθέτης δεν έχει σκοπό να εστιάσει στις συνθήκες εξαθλίωσης των κατοίκων της κοινότητας (που είναι διαρκώς παρούσες), αλλά στη δημιουργική καλλιτεχνική έκφραση των κατοίκων της Κιμπέρα. Εξάλλου, όπως δηλώνει ένας καλλιτέχνης της Κιμπέρα «γίνονται πράγματα κι εδώ… η ζωή είναι όπως σ' όλα τα άλλα μέρη του κόσμου».
Στο ντοκιμαντέρ παρακολουθούμε τις δράσεις μιας ενωτικής πλατφόρμας καλλιτεχνών, της Made in Kibera, που προσπαθεί να συσπειρώσει όλων των ειδών τους καλλιτέχνες της κοινότητας (τραγουδιστές ρέγκε, χιπ χοπ, κωμικούς stand up, χορευτές κλπ), για να εκφράσουν τις αγωνίες, τις χαρές, τις ελπίδες κι όλα τα συναισθήματα των κατοίκων της Κιμπέρα. Η πλατφόρμα Made in Kibera οργανώνει μια ολοήμερη συναυλία, με σκοπό την ενίσχυση και προβολή του στόχου του ανοίγματος ενός καινούργιου μουσικού στούντιο, που θα 'ναι ανοικτό σε όλους τους καλλιτέχνες της κοινότητας.
Παρακολουθούμε τις προετοιμασίες, μαζί με συνεντεύξεις των πρωταγωνιστών κι εικόνες από τη ζωή στην Κιμπέρα. Αν και το ντοκιμαντέρ κάνει – κατά τη γνώμη μου – μια κοιλιά στην κορύφωσή του (που είναι η συναυλία), προλαβαίνει να μας δείξει διάφορες καλλιτεχνικές πρωτοβουλίες για ενήλικες και παιδιά, να μας μεταφέρει ένα εύθυμο κλίμα και να μας δείξει ότι η Τέχνη γεννιέται ακόμα και σε ακραίες συνθήκες φτώχειας, ενώ λειτουργεί κι ως διέξοδος στους νέους που συχνά οργανώνονται σε συμμορίες. Ένα ακόμα στοιχείο που υποβόσκει σ' όλο το ντοκιμαντέρ – και το μετατρέπει από μουσικό σε κοινωνικό – είναι ότι φαίνεται να υπάρχει μια ιδιαίτερη αστική κουλτούρα της παραγκούπολης, με αυτό-αναφορές, που διαφοροποιείται από άλλες περιοχές του Ναϊρόμπι, θυμίζοντάς μας ότι οι άνθρωποι δεν είναι απλώς στατιστικές, αλλά έχουν όνειρα και φιλοδοξίες, δημιουργούν κι αναζητούν την πολιτιστική τους ταυτότητα!
Η επόμενη προβολή θα είναι την Τρίτη 6 Μάρτη στις 18:00 στην αίθουσα Φρίντα Λιάππα.
