Από το Γιώργο Καρακασίδη
Αριστερά μια μπανάνα κολλημένη στον τοίχο που δημοπρατήθηκε την Πέμπτη για 5,2 εκατομμύρια δολάρια και δεξιά το θρυλικό εξώφυλλο του ντεμπούτου των Velvet Underground που τα 5 πρώτα χρόνια κυκλοφορίας του πούλησε μόνο 30.000 αντίτυπα (κατά τον Brian Eno, όσοι πήραν αυτά τα αντίτυπα, έφτιαξαν μετά μπάντα). Το ότι ο δημιουργός της πρώτης, το έκανε με τρολ διάθεση (άλλωστε το παρατσούκλι του είναι ‘Comedian’) δεν αναιρεί το γεγονός ότι κάποιος πλήρωσε ένα εξωφρενικό ποσό για κάτι που αναπόφευκτα θα αποσυντεθεί. Σε αντίθεση με τη δεύτερη μπανάνα που θα μείνει για πάντα στο μουσικό πάνθεον. Για την ιστορία η μπανάνα, που καθιερώθηκε ως pop icon από τον Andy Warhol το 1969 (και χρησιμοποιήθηκε με πιο ‘παιχνιδιάρικο’ τρόπο στο αρχικό απαγορευμένο εξώφυλλο του Sticky Fingers των Rolling Stones), λειτούργησε ως καταναλωτικό σύμβολο οικονομικής αφαίμαξης χωρών-καλλιεργητών της στην Κεντρική Αμερική από πολυεθνικές και συνεπακόλουθης διαφθοράς τους (εξ ου και ο όρος ‘μπανανία’ που χρησιμοποιείται συχνά και για την Ελλάδα).
Κινηματογραφικά μιλώντας, ο Σουηδός Ρούμπεν Έστλουντ με το βραβευμένο με Χρυσό Φοίνικα ‘Τετράγωνο’ του 2017 καυτηριάζει όσο κανείς άλλος τη φρενίτιδα του ύστερου καπιταλισμού με οτιδήποτε προβάλλεται ως καινοτόμο και ανατρεπτικό. Ένας καλλιεργημένος, διαζευγμένος πατέρας δύο παιδιών, επιμελητής μουσείου σύγχρονης τέχνης, ετοιμάζει ενα installation σε δημόσια θέα στη Στοκχόλμη, που προσκαλεί τους περαστικούς στον αλτρουισμό, υπενθυμίζοντάς τους τον ρόλο τους ως υπεύθυνων συνανθρώπων. Την ώρα ομως που αυτοί δείχνουν ανοιχτοί στην κοινωνική ενσυναίσθηση, αγνοούν ένα ζητιάνο που περνά δίπλα τους και ζητά βοήθεια. Αυτή η αντιφατική συμπεριφορά του ανεπτυγμένου δυτικού κόσμου μπαίνει στο στόχαστρο του Έστλουντ, που με σατυρική διάθεση σαρκάζει, μεταξύ άλλων, το πως έρχονται τα πάνω κάτω στη ζωή του σημερινού ανθρώπου, όταν χάσει -όπως ο πρωταγωνιστής του- απλά το κινητό του. Κι αν η έντονα ενοχλητική σκηνή με τον άνθρωπο γορίλα που τρομοκρατεί τους εκλεκτούς καλεσμένους ενός γκαλά, φάνηκε υπερβολική (τόσο για την ακρότητα όσο και τη διάρκειά της), άλλο τόσο υπερβολική μπορεί να θεωρηθεί η οικονομική αδηφαγία του σύγχρονου κόσμου που, εν μέσω γενοκτονιών και μαζικής φτώχειας, δε διστάζει να ξοδέψει εκατομμύρια για κάτι ευτελές στο όνομα της ‘υψηλής τέχνης’. Στην τελική, ένας γορίλας δεν πρόκειται να σε πειράξει. Θέλει απλά να φάει την μπανάνα του.
Μπορείτε να δείτε το ‘Τετράγωνο’ στο Cinobo εδώ:
