Στο 3ο Φεστιβάλ Βαλκανικής Εξερεύνησης, την Παρασκευή 22/2 θα ταξιδέψουμε στα Βαλκάνια μέσα από την ψηφιακή έκθεση φωτογραφίας «Περιπλάνηση στα
Βαλκάνια» του Αλέξανδρου Κατσαμάκη, στο Block 33
Ο
Αλέξανδρος Κατσαμάκης είναι ένας νέος φωτογράφος από την πόλη της Δράμας.
Τα
τελευταία έτη έχει ταξιδέψει σε περισσότερες από 30 ευρωπαϊκές χώρες,
αποφασισμένος να γνωρίσει όσα περισσότερα μέρη γίνεται.
Τα Βαλκάνια ήταν γι
αυτόν ένα στοίχημα, μια θέληση να ανακαλύψει κάτι τόσο κοντινό και συνάμα κάπως
απόμακρο.
Ζει στην Θεσσαλονίκη όπου σπουδάζει μηχανολογία.
Μας μίλησε για τα φωτογραφικά του ταξίδια
Βαλκάνια δεν είναι μόνο τα μέρη. Μια σχετικά ομοιόμορφη
λωρίδα γης που λαθεμένα ονομάζεται χερσόνησος, που απλώνεται από τις πεδιάδες
νότια του Δούναβη έως και τα βότσαλα του Αιγαίου, από τα βράχια της Δαλματίας
έως τις αμμώδεις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, γεμάτη αντιθέσεις, ψηλά όρη και φαράγγια
που τρυπάνε τα σωθικά της, και εύφορες κοιλάδες λουσμένες στο φως και το
πράσινο. Βαλκάνια δεν είναι μόνο οι άνθρωποι, ένα συνονθύλευμα λαών και
εθνοτήτων, που ζούνε κάτω από κοινές ή ξεχωριστές σημαίες, πλήθη μειονοτήτων
και νομάδων Ρομά. Βαλκάνια δεν είναι μόνο οι πόλεις, αρχαίες και σύγχρονες,
χτισμένες από Έλληνες, Ρωμαίους, Βυζαντινούς, Τούρκους, Βενετσιάνους,
Αυστριακούς και ντόπιους. Βαλκάνια δεν
είναι οι τρεις μεγάλες θρησκείες, και οι λατρευτικοί τους τόποι, τζαμιά,
καθεδρικοί και μοναστήρια. Βαλκάνια δεν είναι οι μελωδίες και οι μουσικές, τα
όργανα, οι φορεσιές, οι χοροί, τα γλέντια, τα φαγητά που ψήνονται στα κάρβουνα
της θράκας, τα φρέσκα μαζεμένα χορταρικά, οι καρποί της γης και της θάλασσας.
Για την ακρίβεια δεν υπάρχει τίποτα που να κάνει τα Βαλκάνια όμοια μεταξύ τους
και διαφορετικά από κάτι άλλο. Είναι απλά μια σύμβαση που όλοι εμείς οι
κάτοικοι αυτής της περιοχής φέρουμε, είτε κατοικούμε στο βορρά στο νότο στην
ανατολή η στη δύση, ανεξαρτήτως του πως ντυνόμαστε και τι πιστεύουμε. Είναι η
κοινή μας ιστορία, συχνά υποζύγια ή υπήκοοι μιας ίδιας αυτοκρατορίας, αργότερα
μπλεγμένοι σε πλήθος εσωτερικών πολέμων, εμφυλίων, αδελφοκτονιών. Είναι η
ανάγκη μας να νιώσουμε ότι ανήκουμε κάπου, ότι έχουμε ένα μεγαλύτερο σύνολο να
μας εντάξει κάπου, πολύ πριν γίνουμε όλοι υπήκοοι της ευρωπαϊκής ένωσης.
Στην αρχή ένιωθα δυσπιστία. «Βούλγαροι» ήταν βρισιά στον
τόπο μου. Οι Σέρβοι είχαν την φήμη του απατεώνα. Οι Αλβανοί αμόρφωτοι και
απολίτιστοι εργάτες που ήθελαν να μας κλέψουν τις δουλειές. Οι Σλαβομακεδόνες,
ανύπαρκτοι, ανάξιοι αναφοράς και εθνικής συνείδησης. Οι υπόλοιποι πιο πάνω απλά
ήταν ονόματα στο χάρτη, ένα πέπλο μυστηρίου απλωνότανε απάνω τους. Και τότε μια
μεγάλη αλλαγή συνέβη. Άρχισα να ταξιδεύω. Στην αρχή στην Δυτική και Κεντρική
Ευρώπη. Στην συνέχεια έφτασα και στα σύνορα της Ανατολικής. Μετά στη Βόρεια.
Και κάπου εκεί αποφάσισα να εξερευνήσω και το τελευταίο και ανεξερεύνητο κομμάτι
της Ευρώπης για μένα.
Βαλκάνια. Από την αρχή με συνεπήρε αυτή η πληθώρα τόσων πραγμάτων που φάνταζε χαρμόσυνα
οικεία. Οι γεύσεις. Τα χαμόγελα των ανθρώπων. Η γλώσσα του σώματος. Τα βλέμματά
τους. Έγιναν οι βοηθοί μου, μου έδωσαν οδηγίες, με κατεύθυναν, με έθρεψαν, με
φιλοξένησαν, μου έμαθαν το δικό τους κομμάτι ιστορίας, μου είπαν τα παράπονά
τους, μοιράστηκαν μαζί μου τα όνειρά τους, και πάνω απ’ όλα κάναμε αυτό που
ξέρουμε να κάνουμε καλύτερα οι Βαλκάνιοι ΄ χορέψαμε τον πόνο μας με χαρά, και
κάναμε τα δάκρια και τον ιδρώτα μας χαμόγελα, τον καημό μας περηφάνια μας. Την
αγάπη μας σημαία.
Ξεκίνησα περπατώντας λίγο έξω από
την Βουδαπέστη. Κάπου εκεί ενώθηκα με μια ομάδα που ονόμαζε τον εαυτό της «Walk to Greece». Περπατήσαμε, όχι
μέχρι την Ελλάδα μαζί, αλλά μέχρι το Νόβι Σαντ της Σερβίας, 300 χιλιόμετρα και
10 μέρες περπατήματος νοτιότερα. Κάπου εκεί αποχαιρέτησα τις γλυκύτατες
καθηγήτριες γιόγκα και τους μαθητές τους απ’ όλο τον κόσμο, και τον Έλληνα
οδηγό τους, και άρχισα πάλι μόνος, όπως ξέρω καλά, να γυρνάω προς τα πίσω. Με
ένα μικρό σακίδιο στον ώμο, την τσάντα που χρησιμοποιώ μέχρι και σήμερα για να
πάω στη σχολή και στην πόλη όταν παίρνω το ποδήλατο. Μέσα είχε λίγα ρούχα και
την φωτογραφική μου. Στο δρόμο γνώρισα και άλλους ανθρώπους, πήγα και σε άλλα
μέρη. Δεν τους έβγαλα πολλούς φωτογραφία, ήμουν απορροφημένος στο να τους
γνωρίζω. Τα μέρη δεν κουνιόντουσαν, τα έβγαζα φωτογραφίες, τα χάζευα για ώρα.
Και κάπως έτσι επέστρεψα περνώντας μέσα από ένα πλήθος χωρών, από κομβικές
πόλεις, τόσο διαφορετικές μεταξύ τους. Πριν χαθούν τα τελευταία σημάδια του
πολέμου, πριν καλυφθούν οι τρύπες από τις σφαίρες στους τοίχους με καινούριο
σοβά. Πριν οι άνθρωποι χάσουν την πολιτιστική τους ταυτότητα, πριν
αμερικανοποιηθούμε όλοι μας. Κρατάμε αυτό που έχουμε, το γνωρίζουμε καλύτερα,
το αγαπάμε, λέμε και σε άλλους για αυτό.
Στις 15-16 Μαρτίου θα παρουσιάσει την
πρώτη του προσωπική έκθεση στο μαγαζι Bord De L''Eau (Εγνατίας 45) στη Θεσσαλονίκη, με τίτλο Ένας Χρόνος Ταξίδι.
https://www.facebook.com/events/626466200754196/
