Την περασμένη Πέμπτη, 20 του μήνα, ένα πολύ όμορφο
για την πόλη μας πολιτιστικό γεγονός έλαβε χώρα στο βιβλιοπωλείο «Κωνσταντινίδη»: ασφαλώς και δεν είναι
άλλο από την κοινή συνέντευξη – δημόσια συνομιλία του συγγραφέα Ισίδωρου
Ζουργού με τους εκπροσώπους τριών περιοδικών της Θεσσαλονίκης (Κύα Τζήμου από
την Παράλλαξη, Δέσποινα Καραμουζά από
το FreeThink και ο γράφων
από τον Ε) με αφορμή την ήδη
εξαιρετικά επιτυχημένη κυκλοφορία του τελευταίου μυθιστορήματος του συγγραφέα
με τίτλο «Σκηνές από τον βίο του Ματίας Αλμοσίνο» (εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2014).
Τη συζήτηση συντόνισε με αμεσότητα και μέτρο ο δημοσιογράφος
Γιάννης Κεσσόπουλος· η Κύα Τζήμου και η Δέσποινα Καραμουζά υπήρξαν καίριες στις
αρχικές εισηγήσεις και τις ερωτήσεις τους, ενώ την εκδήλωση στο σύνολό της
επιμελήθηκε με ιδιαίτερη φροντίδα ο Ευριπίδης Κωνσταντινίδης και οι συνεργάτες
του, αντάξιοι ενός ιστορικού πλέον βιβλιοπωλείου (Μητροπόλεως
92, Διαγώνιος) που φέτος συμπληρώνει αισίως 60
χρόνια συνεχούς και αδιάλειπτης λειτουργίας. Σε όλους αξίζουν πολλά
συγχαρητήρια.
Όσο για τον ίδιο το συγγραφέα και τις
ερωτήσεις που του υποβλήθηκαν τόσο από το πάνελ όσο και από τους δεκάδες φίλους
των βιβλίων του, που είχαν γεμίσει από νωρίς το απόγευμα το βιβλιοπωλείο,
αναφέρω δειγματοληπτικά μονάχα – έτσι, για να
ζηλέψουν όσοι δεν κατάφεραν να έρθουν:
Η επινόηση του Ματίας Αλμοσίνο, αυτού του
υποδειγματικού homo universalis, του «καλού ανθρώπου» όπως ο ίδιος τον έχει αποκαλέσει,
προήλθε ως απάντηση στο προηγούμενο μυθιστόρημά του, τα Ανεμώλια (2011): «Εκεί, υπήρχαν μονάχα κακοί άνθρωποι». Επέλεξε ο πρωταγωνιστής τού νέου του βιβλίου
–αυτός ο flâneur, ο πλάνητας, ο περιφερόμενος
Ευρωπαίος του 17ου αι.–, να
είναι εβραϊκής καταγωγής γιατί οι εβραίοι της Ευρώπης, ως ένθερμοι αποικιστές
της προόδου, συνέβαλαν τα μάλα στη θεμελίωση και εν συνεχεία στην εξάπλωση της
ιατρικής επιστήμης. «Οι πρώτοι γιατροί της νεωτερικής εποχής ήταν εβραίοι».
Ο ήρωάς του δεν ενσαρκώνει αποκλειστικά και μόνο το πνεύμα του ορθολογισμού· ο
γιατρός Ματίας Αλμοσίνο / Ματθαίος Μελισσηνός συνδυάζει το πνεύμα του
ορθολογισμού και συνάμα την αναζήτηση του μεταφυσικού. «Αν ήταν μονάχα
ορθολογιστής, διόλου δε θα μ’ ενδιέφερε».
Η
ανάγκη του κάθε φορά να ανατρέχει στο παρελθόν της λατρεμένης του Θεσσαλονίκης,
μόνιμο στοιχείο σε κάθε του βιβλίο,
τούτη τη φορά εξυπηρετήθηκε με την επιλογή του να αναφερθεί στην υπόθεση του
ψευδομεσσία Σαμπετάι Σεβί, που τόσο πολύ συντάραξε την εβραϊκή αλλά και τη
μουσουλμανική κοινότητα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Προτιμά τον χαρακτηρισμό «μυθιστορήματα ιστορικού
περιβάλλοντος» παρά τον όρο «ιστορικά μυθιστορήματα» για τα βιβλία του Αηδονόπιτα (2008) και Σκηνές από τον βίο του Ματίας Αλμοσίνο
(2014), ενώ για τη Σκιά της πεταλούδας
(2005) απορρίπτει κάθε σχετικό χαρακτηρισμό. «Ωστόσο, όλα αυτά είναι μάλλον
φιλολογικά ζητήματα».
Όσο για το πώς αισθάνεται για την έως τώρα
αντιμετώπισή του από τους βιβλιοκριτικούς: «Δεν είναι πολύ μίζερο να ακούς ένα
συγγραφέα να λέει μ’ αδίκησαν οι
βιβλιοκριτικοί;»
«Αφήστε πια τα στερεότυπα. Οι συγγραφείς είναι
κανονικοί άνθρωποι. Μαζί με τη συγγραφή μ’ απασχολούν κι άλλα ζητήματα,
όπως π.χ. η άνοδος της τιμής του πετρελαίου».
—
Ισίδωρος Ζουργός
Σκηνές από τον βίο του Ματίας
Αλμοσίνο
Μυθιστόρημα (780 σελ.)
Εκδόσεις Πατάκη
(Αθήνα 2014)
