Φθινοπωρινές
προτάσεις για χειμερινές αναγνώσεις
του Φώτη Βασιλείου ,
ιστορικός-συγγραφέας. Το βιβλίο του Ποιμένας ή Τύραννος. Ο πατέρας στη
Χριστιανική Λογοτεχνία κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός
http://fvasileiou.wordpress.com/
Όσα μας δίνει το βιβλίο (γνώση, εμπειρία, πληροφορία,
ταξίδι, όνειρο, ποίηση…) τα έχουμε ανάγκη καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Κι
ίσως-ίσως να τα έχουμε περισσότερο ανάγκη κατά την ρουτινιασμένη και ασφυκτική
καθημερινότητα του χειμώνα.
Για όσους λοιπόν δεν σταματάνε το διάβασμα με την επιστροφή
από τις διακοπές και, κυρίως, εκείνους που θα ήθελαν να την εντάξουν στην
καθημερινότητά τους, ακολουθούν ορισμένες προτάσεις βιβλίων και συγγραφέων.
Κατά κανόνα πρόκειται για έργα που δεν μπορούν να ολοκληρωθούν στον χαλαρό
ορίζοντα των 10 ή 15 ημερών που διαρκούν οι διακοπές, αλλά απαιτούν περισσότερο
χρόνο και προσοχή.
Κλασική λογοτεχνία
Πίσω από τους πάγκους με τα ευπώλητα του συρμού, βρίσκονται
τα ράφια με τους κλασικούς συγγραφείς. Συγγραφείς και έργα που σαν όνομα τους
γνωρίζει και η τελευταία πέτρα, αλλά είναι κατά κανόνα άγνωστοι για τον μέσο
Έλληνα αναγνώστη. Λογικό. Τα έργα τους είναι πιο ογκώδη από το συνηθισμένο, μας
χωρίζουν γενιές από την εποχή που έγραφαν κι αναφέρονται σε κοινωνίες που μας
φαντάζουν άγνωστες και ξένες. Κι όμως, ο Ντοστογιέφσκι, ο Μπαλζάκ ή ο Τ. Μαν
μιλάνε με αμεσότητα κι ενάργεια σχεδόν για οτιδήποτε μας απασχολεί σήμερα. Δεν
ισχυρίζομαι ότι στις σελίδες τους θα βρούμε απαντήσεις ή την αλήθεια –αυτά
είναι αφέλειες–, αλλά θα δίνουν άλλον ορίζοντα στο βλέμμα μας, και νέο βάθος
στα ερωτήματά μας. Και βέβαια, για να μην ξεχνιόμαστε, πρόκειται για βιβλία
απολύτως ψυχαγωγικά.
Ε. Φοτορινό: Κόρσακοφ
Ένα σύγχρονο εξαιρετικό μυθιστόρημα από τη Γαλλία. Η συναρπαστική
πλοκή χτίζεται γύρω από την ασθένεια του ήρωα: πάσχει από ένα είδος αμνησίας,
που έχει σαν σύμπτωμα την επινόηση αναμνήσεων, οι οποίες καλύπτουν τα κενά που
δημιουργούνται. Το βιβλίο διαβάζεται και σαν αστυνομικό μυθιστόρημα, αλλά ο
Φοτορινό θέτει ζητήματα που αφορούν την ταυτότητα του ατόμου και την ύπαρξη –τι
συνιστά εν τέλει τον άνθρωπο. Σπουδαία λογοτεχνία.
Θ. Λιακόπουλος:
Ημέρες της καρέκλας
Πρόκειται για μια συλλογή 16 διηγημάτων ενός νέου συγγραφέα,
που μας συστήνουν μιαν Αθήνα οικεία, γνώριμη, αλλά και πολύ διαφορετική. Από
ιστορία σε ιστορία οι ατμόσφαιρες εναλλάσσονται μαζί με τους ήρωες,
δημιουργώντας ένα πολυεπίπεδο κολάζ της σύγχρονης πραγματικότητας. Διάβασα τα
διηγήματα του Λιακόπουλου στο λεωφορείο, πηγαίνοντας στη δουλειά, κι η καθημερινότητά
μου χρωματίζονταν.
Χρ. Καραγιάννης: Η
ιστορία ενός στρατιώτη (1918-1922), επιμέλεια-σχολιασμός: Φ. Δ. Δρακονταειδής
Ένα πολύ ενδιαφέρον αφήγημα. Ο Χρ. Καραγιάννης πολέμησε στον
Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, συμμετείχε στην εκστρατεία εναντίον των Μπολσεβίκων στην
Ουκρανία και πολέμησε και στο Μικρασιατικό μέτωπο μέχρι την Καταστροφή. Ο
Δρακονταειδής ανακάλυψε τα απομνημονεύματα του πολεμιστή κι αφού τα
επεξεργάστηκε αφαιρώντας, όπως λέει ο ίδιος «συμπληρώσεις και επεξηγήσεις»,
πρόσθεσε κατατοπιστικά σχόλια και υποσημειώσεις. Το αποτέλεσμα είναι μια
συναρπαστική μακρυγιαννική αφήγηση εξαιρετικά σχολιασμένη. Καθηλώνει τον
αναγνώστη και τον μεταφέρει όχι στους ηρωισμούς και τις ήττες του πολύχρονου
πολέμου, αλλά στην καθημερινότητα του οπλίτη. Σαν ιστορικός θα ήθελα να γνωρίζω
το πρωτότυπο κείμενο ή, τέλος πάντων, περισσότερα για τις περικοπές-επεμβάσεις
που έκανε ο Δρακονταειδής. Σαν αναγνώστης ρούφηξα αυτό το βιβλίο.
Στ. Ράμφος: Ο «άλλος»
του καθρέφτη. Ψυχογραφία της αγωνίας μας
Περιμένοντας λίγο πριν τα Χριστούγεννα το μεγάλο έργο του
Στ. Ράμφου για την πλατωνική Πολιτεία,
είναι ευκαιρία να ρίξουμε μια ματιά σε αυτό το σύντομο δοκίμιο που κυκλοφόρησε
πέρσι, αλλά παραμένει επίκαιρο. Χρησιμοποιώντας ψυχαναλυτική γλώσσα, ο Ράμφος
απαντά στα γιατί και τα πώς της σημερινής Κρίσης. Συνήθως θεωρούμε ως αιτίες
υπεύθυνους κάτι πέρα κι έξω από μας, τον αντίπαλο «άλλο». Σύμφωνα όμως με τον
συγγραφέα, οι αιτίες είναι καταγωγικές και βρίσκονται βαθιά μέσα μας.
Ν. Καλαποθάκος:
Κλειδωμένα σώματα, κλειστοί χρόνοι, συνεχείς κόσμοι. Βασανιστήρια και
θανατώσεις στην Εικονομαχία
Δεν είναι δύσκολο να αφηγηθείς το παρελθόν. Δύσκολο είναι να
δώσεις στην αφήγηση νόημα, να βρεις το κατάλληλο σημείο και να χτίσεις την
γέφυρα ανάμεσα στο τότε και το τώρα. Το ιστορικό δοκίμιο του Καλαποθάκου
ακριβώς αυτό καταφέρνει. Ξεκινώντας από τα βασανιστήρια και τις θανατώσεις επί
Εικονομαχίας, περνά στη σχέση του Βυζαντινού με το σώμα του και καταλήγει στην
σημερινή Ελλάδα. Ένα βιβλίο τολμηρό και μάλλον δύσκολο, που αποζημιώνει και με
το παραπάνω τον αναγνώστη που του δίνεται.
