Συνέντευξη στη Χρύσα Πλιάκου/ Φωτογραφίες: Tάσος Αναγνώστου
Σίγουρα έχει πέσει το μάτι σου -έστω και μία φορά στο Instagram- στα βιντεάκια αρχαιολογικού περιεχομένου, αναλύοντας πράγματα και πτυχές της αρχαιότητας, που πολλά άτομα είναι πιθανό, να μην γνωρίζουν.
Σίγουρα, θα έχεις αναρωτηθεί και ποιος είναι αυτός που ασχολείται τόσο βαθιά με την επιστήμη αυτή και θέλει, να την μεταδώσει και προς τα έξω, ώστε, να την αγαπήσει ο κόσμος. Είναι γνωστός από τα social media, τα podcast που κάνει, αλλά και τα βραβευμένα best seller βιβλία του (Χωράει όλη η αρχαιότητα στο ασανσέρ, ) που κυκλοφορούν και έχουν έναν πιο διασκεδαστικό χαρακτήρα. Ο Θοδωρής Παπακώστας είναι ο πιο γνωστός mainstream αρχαιολόγος σήμερα στην Ελλάδα και είναι από τη Θεσσαλονίκη.
Γεννημένος και μεγαλωμένος στην πόλη σπούδασε αρχαιολογία στο εξωτερικό με το πρώτο πτυχίο από το πανεπιστήμιο του Reading στην Μεγάλη Βρετανία. Συνέχισε με μεταπτυχιακό στην προϊστορική αρχαιολογία από το πανεπιστήμιο του Nottingham και ολοκλήρωσε με το διδακτορικό του στην κλασική αρχαιολογία στην Θεσσαλονίκη.
«Δεν επέλεξα τη Θεσσαλονίκη, είμαι Θεσσαλονικιός, οπότε γιατί να μην είμαι στην πόλη μου; Επιμένω, να μένω εδώ, γιατί λόγω ψηφιακής εποχής όλα είναι πιο εύκολα στη δουλειά μου από απόσταση. Τα κάνω όλα μόνος μου με το κινητό μου. Αν ήμουν όμως στην Αθήνα, θα είχα περισσότερες δραστηριότητες και δουλειές και λυπάμαι, που το λέω, γιατί θα έπρεπε, να έχουμε περισσότερες ευκαιρίες και δυνατότητες και σε άλλες πόλεις εκτός των Αθηνών και ειδικά στην Θεσσαλονίκη με τόσο πολύ κόσμο και τόσες πολιτιστικές δραστηριότητες. Η Θεσσαλονίκη σήμερα όμως πολιτιστικά έχει πέσει πάρα πολύ. Κάποτε είχε πολύ μεγαλύτερη πολιτιστική δράση και σε θέματα θεάτρου και σε θέματα εκθέσεων και σε σινεμά. Ειδικά σε θέμα σινεμά δεν την έφτανες, Μόνο στο κέντρο της πόλης έβρισκες 30 σινεμά και άπειρες παρέες να συζητάνε στα καφέ για τις τελευταίες ταινίες.»
«Μακριά από εμένα οποιαδήποτε δασκαλίστικη νοοτροπία. Θεωρώ, πως δεν αρέσει στον κόσμο και δεν πουλάει και είναι λογικό. Δεν μπορούμε να φερόμαστε στους συνανθρώπους μας με έναν τρόπο του εγώ ξέρω και εσύ δεν ξέρεις και έλα, να σου μάθω. Προσβάλεις εξ αρχής και ο άλλος δεν θέλει, να του το παίξεις δάσκαλος, είναι αντιπαθητικό. Εγώ απλά αυτό που προσπάθησα, να κάνω και προσπαθώ ακόμα είναι να μεταφέρω την αρχαιογνωστική πληροφορία στο ευρύ κοινό, για να δείξω, πως είναι κάτι που μπορούμε όλοι να απολαύσουμε, γιατί ανήκει σε όλους μας το παρελθόν. Η γνώση του παρελθόντος θεωρώ, πως είναι κάτι δομικά στον πυρήνα του καθενός μας για το πως συντάσσεται η κοσμοθεωρία του. Θέλοντας και μη θα ασχοληθείς κάποια στιγμή με το παρελθόν. Γιατί, να μην το κάνεις με έναν υγιή και σφαιρικό τρόπο, για να το γνωρίζεις καλύτερα; Έτσι ξεκίνησα να λέω ιστορίες, που θα φέρουν την αρχαιολογία κοντά σε μια μεγαλύτερη ομάδα ανθρώπων.»
«Όταν ξεκίνησα το Instagram δεν με ήξερε κανείς ως τον αρχαιολόγο, που λέει ιστορίες. Όλα ξεκίνησαν από αυτή την πλατφόρμα. Με είδαν τυχαία κάποιοι άνθρωποι με κάποια φήμη και είδαν αυτό που κάνω και απλά με προώθησαν από το πουθενά και μέσα σε λίγες ώρες με έμαθε άπειρος κόσμος και κυρίως νέοι, που είναι και το κοινό μου. Στα social media μεγαλύτερη μερίδα κόσμου είναι γυναίκες, αλλά στα podcast που κάνω, το κοινό είναι κυρίως νέοι και 50-50 και άνδρες και γυναίκες. Μετά με κάλεσαν, να μιλήσω στο tedx Athens το οποίο είναι και από τα μεγαλύτερα στον κόσμο. Και μετά από αυτό με ανακάλυψαν περισσότεροι όπως εταιρίες παραγωγής και έτσι έχω κάνει ήδη δύο σειρές ντοκιμαντέρ και ετοιμάζω άλλες δύο.»
«Η Θεσσαλονίκη είναι πολύ όμορφη, αλλά έχει ακόμη πολλά προβλήματα και δεν συγκρίνεται με το πως ήταν. Παραδοσιακά από την αρχαιότητα ήταν μια πόλη που ήταν κοσμοπολίτισσα από την γέννησή της. Ήρθαν οι Ρωμαίοι και την έκαναν ακόμη πιο κοσμοπολίτισσα, ήρθε μετά το Βυζάντιο και έγινε η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στην αυτοκρατορία και του κόσμου τότε. Γι’ αυτό την λέμε συμπρωτεύουσα, ήταν ο επίσημος όρος της πόλης κατά τα βυζαντινά χρόνια, επειδή ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στο Βυζάντιο. Τώρα είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της, που περνάει την πιο εσωστρεφή φάση της και θεωρώ, ότι έχουμε ακόμη πράγματα, να δώσουμε σαν πόλη.»
«Συντηρητισμός και σεξισμός δεν υπάρχει μόνο σήμερα φυσικά, αλλά υπήρχε και στην αρχαιότητα. Η σεξουαλικότητα ήταν πολύ διαφορετική στον αρχαίο κόσμο. Ήταν πολύ πιο ρευστή, δεν είχε δίπολο ομοφυλόφιλος-ετερόφιλος, δεν υπήρχαν καν αυτές οι λέξεις, γιατί δεν υπήρχε καν αυτός ο διαχωρισμός. Ο σεξισμός υπήρχε στο ότι η ανδρική σεξουαλικότητα θεωρούνταν πιο σωστή από την γυναικεία. Η ανδρική σεξουαλικότητα ό,τι και να ήταν θεωρούνταν κυρίαρχη και η γυναικεία ήταν δευτερεύουσα. Γι’ αυτό και δεν έχουμε πολλά στοιχεία από την αρχαιότητα, για την γυναικεία σεξουαλικότητα.»
«Σκεφτόμουν χρόνια, ότι θέλω, να γράφω ένα βιβλίο, ώσπου μου δόθηκε η ευκαιρία το 2021 να κυκλοφορήσω το πρώτο μου βιβλίο με τίτλο «Χωράει όλη η αρχαιότητα στο ασανσέρ», το οποίο έγινε best seller και έχει μεταφραστεί σε 17 γλώσσες σήμερα. Ο τίτλος ήθελα, να είναι σουρεάλ και να έχει έναν συμβολικό χαρακτήρα και το βιβλίο είναι μια γρήγορη και εύκολη εξιστόρηση όλης της Ελληνικής αρχαιότητας και παράλληλα απαντάει στις 10 + 1 δημοφιλέστερες ερωτήσεις και απορίες του κοινού για την αρχαιότητα. Είναι αυθεντικές οι ερωτήσεις, γιατί είχα ρωτήσει τον κόσμο στο Instagram ποιες είναι οι πιο συχνές απορίες που έχουν για την αρχαιολογία και την αρχαιότητα. Είναι ουσιαστικά μια εισαγωγή αυτό το βιβλίο, χωρίς να πρέπει να σκέφτεσαι τι θυμάσαι από το σχολείο και τι έχεις μάθει τόσα χρόνια. Είναι όλα εδώ μαζεμένα.»
«Αρχαιολογία αγάπη μου έλα πάρε με από εδώ λέγεται το δεύτερο βιβλίο μου. Τα βιβλία μου έχουν λίγο πιο εύθυμο χαρακτήρα, γιατί ήθελα, να σπάσουμε τα ταμπού της ιερότητας του παρελθόντος. Είναι γεμάτο με παράξενες, αστείες, κουφές, τρομακτικές και πιο απίθανες ιστορίες από την αρχαιότητα, για όλα τα θέματα όπως μυθολογία, ιστορία, έρωτες, ανθρώπινες σχέσεις και διάφορα άλλα. Το τρίτο βιβλίο είναι το πρώτο, αλλά σε παιδική έκδοση και σήμερα βγήκε το τέταρτο βιβλίο μου, το οποίο είναι βιβλίο δραστηριοτήτων και δεν απευθύνεται μόνο σε μικρούς, αλλά και σε μεγάλους φίλους φυσικά.»
