Ένα νέο ζευγάρι και τα δυο τους παιδιά σε ένα χειμωνιάτικο τουριστικό
θέρετρο. Κοιτάζουν από μια βεράντα μακριά μια χιονισμένη κοιλάδα. Ακούγονται
κάποιοι βόμβοι. Μια χιονοστιβάδα αρχίζει να δημιουργείται και η δύναμη της
μεγαλώνει. Όλα είναι υπό έλεγχο. Όμορφη και ισχυρή η δύναμη της φύσης. Μα και
απειλητική. Η χιονοστιβάδα όλο και ζυγώνει. Κάτι μάλλον δεν είναι υπό έλεγχο. Ο
πατέρας στον πανικό του ή την αίσθηση επιβίωσης, πιάνει το κινητό του και
τρέχει να σωθεί. Η μάνα μένει να προστατεύσει τα δυο τους παιδιά. Κάτι ήδη έχει
σπάσει. Η ενότητα έχει διασπαστεί. Ένα ισχυρό εικαστικά μονοπλάνο. Και το
τελικό μέρος του «Καλοκαιριού» του Vivaldi με τα απειλητικά zoom, να συνδέουν και να διασπούν την προοδευτική κατάπτωση στις κατηγορίες,
τις αυτοκατηγορίες και τις ενοχές. Πολλά μονοπλάνα δομημένα μέσα από τους
διαλόγους που παίρνουν και αυτοί την μορφή χιονοστιβάδας. Ξεκινάνε με τα
δεδομένα και γίνονται απειλητικές συγκρούσεις με το είναι και την συνείδηση των
ανθρώπων.
Σε κατάσταση κινδύνου, ποια είναι η σκέψη των ανθρώπων; Να σώσουν τον
εαυτό τους ή/και τους άλλους; Η ταινία παίρνει εξ αρχής θέση. Πεσιμιστικά ειρωνική
και βαθιά σατυρική. Ο καθείς για τον εαυτό του. Ακόμη και αν οι άλλοι είναι τα
παιδιά σου και η γυναίκα που αγαπάς. Ξεθεμελιώνει ψυχογραφικά την τάξη, την
ασφάλεια, την σιγουριά των ανθρώπων βάζοντας τες σε μια κολυμπήθρα της αόρατης
μα πάντα υπάρχουσας ψευτιάς και δειλίας. Αυτό είναι το πρώτο επίπεδο. Το κάδρο
λειτουργίας και αφήγησης του φιλμικού στόρι. Όμως ο δημιουργός Ruben Östlund (ταινία
απολύτως δική του) φεύγει από τούτο, παραμένοντας παράλληλα μέσα σε αυτό.
Δημιουργεί τις συνθήκες μέσα από τον καλοδουλεμένο ρυθμικό χρόνο των σεκάνς να
σκεφτούμε την δική μας λειτουργία σε τέτοιες περιπτώσεις καθώς και να πάμε
παραπέρα, σε κάτι πιο γενικό. Επίπλαστος ή μη ο κίνδυνος, ο άνθρωπος πάντα θα
κοιτάζει τον εαυτό του. Η μάσκα που φοράμε ωραιοποιεί κρύβοντας τα ατομιστικά
χαρακτηριστικά μας. Τούτο είναι το ουσιώδες θέμα της ταινίας και ο σκηνοθέτης,
ρίχνοντας όλο το βάρος στην δημιουργία χαρακτήρων και συγκροτημένων διαλόγων
που τους εξελίσσει ανυψώνοντας μια τεράστια γκάμα αντιδράσεων και εκφράσεων (κάνοντας
μας να ζούμε ένα σχετικά ολοκληρωμένο επίπεδο της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης) –
πιάνει ένα θέμα που έχουμε ξαναδεί, αλλά εδώ του αλλάζει μορφική ποιότητα.
Γιατί δεν χάνεται μέσα σε δραματικές ή βαθυστόχαστες και συγκινητικές ερμηνείες
ενός κοινωνιολογικού και υπαρξιακού ζητήματος, αλλά μέσα από ημισουρεαλιστικές
και μπουρλέσκ χιουμοριστικές καταστάσεις τραγικότητας και ειλικρινούς ρεαλισμού
– πράγμα θαυμάσιο – μας δίνει αισθητική τροφή για σκέψη – δίχως να μειώνει
καθόλου την ευχαρίστηση.
Η ταινία προχωρά και προχωρά σε όλο και πιο γενικευμένο και συνολικό
αντίκρισμα της πραγματικότητας. Ο αόριστος φόβος του θανάτου πιάνει από τον
λαιμό όλους τους χαρακτήρες. Όλοι πρέπει παράλληλα να αποδείξουν κάτι. Να
δώσουν και να πάρουν μια στάλα επιβεβαίωσης ότι έχουν ανθρώπους που τους
νοιάζονται. Χωρίς ίχνος όμως ειλικρίνειας. Το προσωπείο μπορεί να πέφτει αλλά
ποτέ δεν το θάβουμε εξολοκλήρου. Και έτσι απλά κινούμαστε στο πουθενά σαν αγέλη
ομαδικά κυριευμένοι από τον ανεξήγητο φόβο, τον ανεξήγητο παροξυσμό, την
ατομικότητα μας μέσα στο σύνολο.
Ταυτιστείτε με την σκέψη και το όραμα του δημιουργού, ταυτιστείτε με την
προσωπικότητα των χαρακτήρων, ταυτιστείτε με τις ευθύνες που γεννιούνται μπρος
στον κόσμο. Όλο και κάτι θα διαρρηχτεί μέσα σας. Η ταινία – σίγουρα – τα
καταφέρνει. Γιατί αποτελεί μια δυνατή ιδέα μα και μια ακόμη πιο δυνατή, σχεδόν
ασύλληπτη κινηματογραφική υλοποίηση.
