Aπό πολύ μικρός, όταν
τον ρωτούσαν το κλασσικό ''Τι θα ήθελες να γίνεις όταν μεγαλώσεις'' απαντούσε
συγγραφέας. Έτσι λοιπόν, εξηγείται αυτή του η ικανότητα να γράφει όλα αυτά τα
καταπληκτικά αστυνομικά μυθιστορήματα, ανάμεσα και σε άλλα πολλά βιβλία, τα
οποία του χάρισαν πολλές διακρίσεις και βραβεία. Είναι η συγγραφή στο
dna του, θα μπορούσαμε να πούμε!
Πως ξεκίνησαν όλα;
I.R- Ήθελα πάντα να γίνω
συγγραφέας. Δε φανταζόμουν ότι αυτό θα ήταν ποτέ πιθανό. Η οικογένεια μου ήταν
πολύ φτωχή. Οι γονείς μου δε διάβαζαν και πολλά βιβλία. Είχαν αφήσει το σχολείο
στα 15 για να δουλέψουν. Έτσι έφτιαξα έναν δικό μου κόσμο. Ζωγράφιζα κόμικς με
τον Batman και τον Superman, δημιουργούσα ακόμη και ποπ γκρουπς, σχεδίαζα τα
εξώφυλλα των δίσκων τους, έγραφα τους στίχους τους, τους ''έστελνα'' σε
παγκόσμια τουρνέ. Όλα αυτά αποτυπωμένα στο χαρτί. Έτσι κάπως έκανα ό,τι όλοι οι
συγγραφείς. Έφτιαχνα τον δικό μου κόσμο, όπως ήθελα κι εγώ ήμουν ο Θεός
αυτού του κόσμου.
Στους γονείς μου δεν είχα πει τίποτα. Κάποια στιγμή στα 17 μου έγραψα ένα
ποίημα. Αυτό λοιπόν, πήρε το δεύτερο βραβείο σ' έναν εθνικό διαγωνισμό κι
έτσι διάβασαν στις εφημερίδες το όνομά μου. Δεν πίστευαν πως κάποιος μπορεί
να ζήσει από τα βιβλία. Θα προτιμούσαν να είχα επιλέξει ένα πιο ασφαλές
επάγγελμα, να γίνω γιατρός ή δικηγόρος.
Θα μπορούσες να ξαναγράψεις ποιήματα;
I.R- Όχι, ποιήματα μάλλον όχι, αλλά θα μπορούσα να γράψω στίχους
τραγουδιών. Το έχω κάνει στο παρελθόν για ένα Σκωτσέζικο γκρούπ. Όμως δεν θα
έλεγα ότι έχω την ψυχή ενός ποιητή. Δε βλέπω τον κόσμο με τα μάτια τους, αλλά
μπορώ να πω πως ζηλεύω τους ποιητές. Καταφέρνουν να πουν με δέκα μόνο λέξεις όσα
εγώ θα έλεγα μέσα σε δέκα χιλιάδες λέξεις. Συγκεντρώνουν ένα συναίσθημα, μια τέλεια
κατάσταση μέσα σε ελάχιστες λέξεις.
Έχεις δουλέψει και στη μουσική βιομηχανία.
I.R-Έχω δουλέψει σε περιοδικό για στερεοφωνικά,. Εκανα την
ανασκόπηση σε hi-fi και σε μουσικά άλμπουμ. Αυτή ήταν η κοντινότερη επαφή που
είχα με τη μουσική βιομηχανία. Θα ήθελα πολύ να είχα γίνει Ένας ροκ σταρ αντί
για συγγραφέας. Στα 19 μου ήμουνα σε μια punk μπάντα, τη δεύτερη καλύτερη
της πόλης μου. Υπήρχαν μόνο δύο punk μπάντες τότε. Η δική μου ήταν η δεύτερη
καλύτερη! Μάλιστα κάποτε χρειάστηκα ένα διάσημο γκρούπ να πρωταγωνιστήσει σ'
ένα από τα βιβλία μου. Έπρεπε να κάνουν ένα live για την Greenpeace. Ανάμεσα
λοιπόν, στους REM και τους U2 σκέφτηκα να βάλω τη δική μου μπάντα, τους Flaming
Pigs, κάπως έτσι έγιναν διάσημοι, μέσα από τις σελίδες του βιβλίου μου.
Ήσουν φαν της punk μουσικής!
I.R- Ναι, βέβαια. Μετά τους Pink Floyd, τους Genesis, τους Yes, ήρθε το
πάνκ. Ήμουν 17 ετών και αυτή η μουσική ήταν ότι καλύτερο, γεμάτη αδρεναλίνη και
ενέργεια!
Τι ακούς όταν γράφεις;
I.R-Πάντα υπάρχει η μουσική όταν γράφω. Brian Eno, το Μusic for
airports, oι Tangerine Dream, το Ricochet, οι Σκωτσέζοι Boards of Canada, μόνο
μουσική, καθόλου στίχοι. Έτσι δημιουργείται μια ατμόσφαιρα πολύ δική μου και
ξεκινάω να γράφω. Μπορώ να ακούσω το ίδιο άλμπουμ δέκα φορές. Επίσης γράφω μόνο
στο Εδιμβούργο. Όσο κι αν προσπάθησα να το κάνω κάπου αλλού, απλά δεν έγινε
τίποτα.
Δηλαδή δε θα τα κατάφερνες να εμπνευστείς από τα ταξίδια σου στην
Ελλάδα και να γράψεις κάτι εδώ;
I.R-Σήμερα σε μια ξενάγηση στη Θεσσαλονίκη έμαθα για πολλές ιστορίες που
συνέβησαν εδώ και σκέφτηκα πόσες ωραίες νουβέλες θα μπορούσα να γράψω
εμπνευσμένος από αυτές. Μου είπανε για τη δολοφονία του Λαμπράκη, το πτώμα του
δημοσιογράφου Τζόρτζ Πόλκ που βρέθηκε να επιπλέει στο Θερμαϊκό την περίοδο του
Εμφυλίου. Πολύ ενδιαφέρουσες ιστορίες σε πολύ ωραίες τοποθεσίες. Είδα και τα
έργα του Μετρό στην πόλη και σκεφτόμουν να βρισκόταν ένα πτώμα στις
ανασκαφές…Επίσης το λιμάνι… Ναι! μπορείς να φανταστείς τα πάντα να γίνονται σ
ένα λιμάνι.
Έχεις κάνει άλλες δουλειές στη ζωή σου ;
I.R- Έχω δουλέψει σ' Έναν αμπελώνα στη Γαλλία. Η δουλειά μου ήταν να
προσέχω τα γουρούνια. Δεν τα πήγα και πολύ καλά όμως, γιατί άθελά μου σκότωσα
ένα γουρούνι, του έδωσα να φάει τα σταφύλια που απέμειναν από το πάτημα αφού
όμως είχαν μείνει έξω στη ζέστη για πολλές ώρες. Τα γουρούνια τα έφαγαν,
μέθυσαν κι ένα από αυτά πέθανε. Έτσι έχασα τη θέση μου να φροντίζω τα γουρούνια,
αλλά συνέχισα να δουλεύω στον αμπελώνα. Δούλεψα στο Λονδίνο στο κέντρο φολκλορικών
ιστοριών απ' όλο τον κόσμο. Έχω δουλέψει και σ' ένα εργοστάσιο παραγωγής
κοτόπουλου στην Σκωτία. Έχω κάνει πολλές δουλειές, τίποτα σπουδαίο, αλλά πάντα
ήθελα να γίνω συγγραφέας. Ακόμα και τότε έγραφα. Μου πήρε πολύ καιρό να τα
καταφέρω. Το πρώτο μου βιβλίο πούλησε 200 αντίτυπα, το δεύτερο 800. Ο εκδότης
μου ήταν έτοιμος να με παρατήσει γιατί έλεγε πως δεν θα μπορούσα να φέρω λεφτά.
Όμως είχαν πίστη σε μένα. Τα βιβλία μου συνέχισαν να εκδίδονται, εγώ αποκτούσα
μεγαλύτερη εμπειρία κι αυτοπεποίθηση στη γραφή και πάνω στο 7ο
Ρέμπους μου το ''Black and Blue'', έγινε το κλικ. Το βιβλίο αυτό ήταν πιο
''σωστό'' από τα άλλα, ήταν πιο δυνατό, είχε πολύ ωραίο εξώφυλλο, το γράψιμο
μου ήταν καλύτερο, οι χαρακτήρες πιο δυνατοί, πούλησε πολλά περισσότερα
αντίτυπα κέρδισε το βραβείο Best of the prime mover uk. Tο αμέσως επόμενο
βιβλίο μπήκε στη λίστα των best sellers.
Ως τότε είχα ήδη μπει στα σαράντα. Πέρασε αρκετός καιρός για να τα καταφέρω. Το
πρώτο μου βιβλίο εκδόθηκε όταν ήμουν 25.
Πόσα βιβλία έχεις γράψει μέχρι σήμερα;
I.R-
Τα βιβλία του Ρέμπους είναι 19. Με τον Φοξ είναι 2. Έχω γράψει 6
ακόμη νουβέλες 2 βιβλία με μικρές ιστορίες, ένα καρτούν. Έχω γράψει κι ένα έργο
για το θέατρο. Ανέβηκε πέρσι στο Εδιμβούργο και πήγε αρκετά καλά. Εικοσιδύο
παραστάσεις. Είναι ένα θρίλερ. Θέλαμε παιχτεί ένα τέτοιο έργο και στο
θέατρο, όχι μόνο στη τηλεόραση και τα βιβλία. Θα παιχτεί και στο Ελσίνκι τον
Ιανουάριο.
Ήταν πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία. Στο θέατρο υπάρχουν πολλές ''περικοπές'' στους
χαρακτήρες, τις σκηνές στο χρόνο, όλα αυτά δε χρειάζεται να τα σκέφτεσαι όταν
γράφεις. Δεν υπάρχει όριο στη γραφή. Εμπιστεύεσαι την φαντασία του αναγνώστη.
Ακόμα κι όταν παίχτηκε ο Ρέμπους στην τηλεόραση ένοιωθα πως ο χρόνος δεν
έφτανε. Δε φτάνει ένα μόνο επεισόδιο για ένα ολόκληρο βιβλίο.
Ο κύριος χαρακτήρας των βιβλίων σου Ο Τζόν Ρέμπους έχει πια μεγαλώσει. Έχει
πλέον συνταξιοδοτηθεί. Παρόλα αυτά και
στο πιο πρόσφατο βιβλίο συνεργάζεται με τον Φοξ. Αν όμως ερχόταν η ώρα να
αποσυρθεί εντελώς, τι θα επέλεγε; Ενα εξοχικό σε μια ηλιόλουστη χώρα της
Ευρώπης, όπως κάνουν οι περισσότεροι Βρετανοί;
I.R-
Όχι, ο Ρέμπους δε θα επέλεγε ποτέ κάτι τέτοιο. Δε θα γινόταν ταξιτζής, δε
θα μετακόμιζε σε ηλιόλουστα μέρη, σιχαίνεται τον ήλιο. Δε θα έφευγε ποτέ από
την Σκωτία, δεν έχει καν διαβατήριο. Δεν έχει κανέναν και τίποτα, μόνο τη
δουλειά του. Θα έπινε απλά μέχρι τέλους! Θα έμενε στο σώμα και θα βοηθούσε να
λυθούν παλιές ιστορίες. Θα μπορούσε να γίνει ιδιωτικός ντετέκτιβ.
Στο τελευταίο βιβλίο πρέπει να συνεργαστεί με τους νεότερους αστυνομικούς
για να διελευκανθούν παλαιότερα λάθη των συνεργατών και δασκάλων του στο σώμα. Αν
ο Ρέμπους δε συνεργαστεί, δε μπορεί να έχει κανένα αποτέλεσμα η έρευνα. Στα
80'ς τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά γι αυτούς. Μπορούσαν οι ίδιοι να
παραβούν το νόμο και να τη γλυτώσουν πολύ εύκολα. Σήμερα με τα social media
είναι πολύ δύσκολο να γίνει κάτι τέτοιο. Αν για παράδειγμα κάποιος
ξυλοκοπηθεί από έναν αστυνομικό, όλο και κάποια κάμερα θα έχει τραβήξει το
συμβάν.
Θα συνεργαστεί λοιπόν
ο Ρέμπους ή θα πει ψέματα για να καλύψει τους κακούς συναδέλφους; Γι αυτό και
έδωσα τον τίτλο ''Αγιος ή Αμαρτωλός''. Τι μπορεί να είναι από αυτά τα
δύο;
Μας βάζει και μας να
σκεφτούμε τι θα κάναμε αν για παράδειγμα ένας συγγενής μας είχε κάνει ένα
έγκλημα και εμείς το γνωρίζαμε; Όλες οι αστυνομικές ιστορίες πηγάζουν από ένα
ερώτημα: «Γιατί οι άνθρωποι κάνουμε τόσο κακό ο ένας τον άλλον; Από
που πηγάζει το κακό;»
Έκανες και μια σειρά ντοκιμαντέρ γι' αυτό.
I.R- Looking at evil. Ήτανε τρία επεισόδια στην τηλεόραση. Το ερώτημα
ήταν αν το «κακό» είναι το ίδιο σε διαφορετικές χώρες και ηλικίες. Από που
προέρχεται; Tι κάνουμε εμείς γι αυτό; Έφτασα μέχρι και το Βατικανό, όπου μου
έκανε εξορκισμό ένας αρχιερέας. Ένα Κυριακάτικο βράδυ σ' ένα μικρό εκκλησάκι.
Έχω μιλήσει και με ψυχίατρο για αυτό και μου είπε ότι τα στοιχεία του
ψυχολογικού μας προφίλ που μας κάνουν ''πετυχημένους'' ψυχασθενείς μπορούν
επίσης να μας κάνουν το ίδιο επιτυχημένους επιχειρηματίες. Αυτό οφείλεται στην
έλλειψη ενσυναίσθησης. Δε μπορούμε να δούμε τους συνανθρώπους μας ίσους με εμάς
αλλά τους βλέπουμε σαν πιόνια σ' ένα παιχνίδι, σαν έντομα που μπορούμε να τα
διαλύσουμε.
Οι επιχειρηματίες
μπορούν να απολύσουν 10.000 ανθρώπους χωρίς κανένα πρόβλημα, καμία δεύτερη
σκέψη. Το 99% των ψυχοπαθών δεν πράττουν σαν ψυχοπαθείς. Μπορούν να ζουν
και να δουλεύουν δίπλα σου και κάποια στιγμή να κάνουν κάτι απαίσιο. Στην
Αμερική για παράδειγμα υπήρχε ένας κατά συρροή δολοφόνος, ο οποίος μάλιστα
δούλευε σε γραμμή βοήθειας για ανθρώπους που ήταν στα πρόθυρα αυτοκτονίας. Και
αυτός ήταν πολύ ήρεμος και μάλιστα βοηθούσε και μιλούσε με τον κόσμο στη
γραμμή, αλλά στην πραγματικότητα ήταν ένας δολοφόνος!
Θα μπορούσες να δουλέψεις σαν αστυνομικός;
I.R-Δε νομίζω πως θα γινόμουν καλός αστυνομικός. Δε μπορώ να δουλέψω σε
ομάδα. Δεν υπακούω εύκολα στους κανόνες. Ακόμα και στις προηγούμενες δουλειές
μου ήθελα να κάνω τα πράγματα με το δικό μου τρόπο. Το ίδιο κάνει και ο
Ρέμπους, ίσως δεν θα έπρεπε να είναι αστυνομικός, ούτε αυτός. Θα έπρεπε να τον είχαν
διώξει από το σώμα πολύ καιρό πριν, επειδή δεν υπακούει. Από την άλλη σα
συγγραφέας που είμαι θα έκανα τα πάντα για να λύσω το μυστήριο. Θα έψαχνα τις
απαντήσεις. Με το δικό μου τρόπο βέβαια. Κάνω παρέα με αστυνομικούς, πηγαίνω
στα πάρτι συνταξιοδότησης. Μου λένε ενδιαφέρουσες ιστορίες και τις
σημειώνω.
Πως είναι το ιδανικό μέρος για σένα, εκτός απο την Σκωτία;
I.R-Όπου έχει μια καλή πάμπ και ενα καλό δισκάδικο. Στην Οτάβα του
Καναδά έχω βρει αυτό ακριβώς, ένα από τα καλύτερα μπαρ στον κόσμο και το
δισκάδικο απέναντι. Μου αρέσει το Βανκούβερ, η Αφρική και η Νέα Ζηλανδία. Αλλά,
μου φαίνεται πολύ δύσκολο να φύγω από τη Σκωτία.
Φαντάζομαι ότι ταξιδεύεις πολύ.
I.R-Ναι, ταξιδεύω πολύ για τα βιβλία, ταξιδεύουμε γενικά και με τη
γυναίκα μου. Κάθε καλοκαίρι ερχόμαστε στην Κεφαλονιά σε φίλους στο Φισκάρδο. Δεν έχει τύχει να πάω σε άλλα νησιά στην Ελλάδα αν και όλοι μου λένε να πάω στην
Κρήτη και την Ύδρα.
Τι σημαίνει για σένα η λέξη πίστη;
Ι.R- FAITH? Μου θυμίζει ένα άλμπουμ των Cure!
Στα πρώτα βιβλία ο Ρέμπους συνήθιζε να πηγαίνει σε διάφορες εκκλησίες, ψάχνοντας
για απαντήσεις σε πολλές απορίες του. Έψαχνε να βρει την πνευματικότητα του. Δεν
κατάφερε να κατασταλάξει κι έφυγε. Αυτό λίγο πολύ μου θυμίζει εμένα. Πήγαινα
κάθε Κυριακή με τη μητέρα μου, αλλά ο πατέρας μου δεν ερχότανε. Μια Κυριακή στα
14 μου ανακοίνωσα ότι δεν θα ξαναπάω, αποφάσισα να μένω στο σπίτι με τον πατέρα
μου.
Αλλά σαν συγγραφέας αναρωτιέμαι από που έρχονται αυτές οι ιδέες στο μυαλό μου,
σαν να υπάρχει μια μούσα από πάνω και οι ιδέες είναι εκεί, περιμένοντας
κάποιον να τις πάρει και τις γράψει. Αυτή είναι μια κάποια πίστη μου.
Με βοηθάει να πιστεύω
στη μετά θάνατον ζωή, φυσικά οι χαρακτήρες των βιβλίων μου θα υπάρχουν και μετά
το θάνατο μου, όσο υπάρχουν βιβλιοθήκες και βιβλία.
***
Κυκλοφόρησε
το νέο βιβλίο του με τις περιπέτειες του επιθεωρητή Ρέμπους Άγιος ή
αμαρτωλός,
από τις
εκδόσεις Μεταίχμιο.Παράλληλα αυτόν τον καιρό είναι ξανά μέσα στη μουσική. ''Κυκλοφορεί''
με τον Van Morisson στα live του κάνοντας την παρουσίαση του άλμπουμ του. Eδώ
και λίγες μέρες έχει βγει στην Οxfam ένα 12''βυνίλιο σε συνεργασία με τον Tim
Burgess των Charlatans. Είναι το «A Little Bit of Powder», όπου ο Ian Rankin έχει γράψει μια ιστορία, την
οποία διαβάζει ο Craig Parkinson με τη συνοδεία της μουσικής του Burgess.