Φωτογραφίες: Iωάννα Καραφυλλίδου
Είναι πλέον συνηθισμένο, πως το μεγαλύτερο μέρος των πόλεων είναι εκείνες οι ντόπιες, κρυφές, όμορφες γωνιές που οι επισκέπτες τις προσπερνούν βιαστικά, ανυποψίαστοι για αυτά που ίσως κρύβονται εκεί. Η Φιλίππου, είναι μια τέτοια περίπτωση.
Λίγο μετά τη Ρωμαϊκή αγορά εκεί που η Χαλκέων ενώνεται με την Φιλίππου, η Φιλίππου που με την Τοσίτσα, η Ελευθερίου Βενιζέλου με το παλιό και το καινούργιο, βρίσκεις μαγαζιά εστιατόρια παλαιοπωλεία, δισκοπωλεία, και μία αίσθηση παλιάς Θεσσαλονίκης που εκλείπει πλέον.
Είναι σα να βρίσκεις ξανά τον εαυτό σου ανάμεσα στις πολυκατοικίες, τις παλιές και τις καινούργιες, ανάμεσα στο σύγχρονο και στο παλιοκαιρίσιο.
Αφήνοντας πίσω μας κάποια ρωσικά ταξιδιωτικά πρακτορεία, κάποια παλιά καφενεία, επιπλάδικα, και παλιά ψιλικατζίδικα, προχωράμε στη Φιλίππου ανακαλύπτοντας ανάμεσα σε ράφια, μπουφέδες, κρεβάτια και στρώματα, μικρά διαμαντάκια που αξίζει να προσέξεις την επόμενη βόλτα σου σ’ αυτό το δρόμο που ξεκινά γεμάτος υποσχέσεις για ένα σωρό μικρό θησαυρούς και απλώνεται δεξιά και αριστερά σε παρακλάδια που σε οδηγούν σε νέες αστικές περιπέτειες.
Πότε ήταν η τελευταία φορά που πήγατε σ’ ένα μαγαζί να ψωνίσετε… Ξυπνητήρι; Θυμάστε εκείνα τα παλιά ξυπνητήρια με τον Γκούφυ τον Μίκυ, ή τα τηλέφωνα κόκκινα χείλη που είχαμε κάποτε στη δεκαετία του 90 όλοι στα ράφια μας; Εκεί βρίσκεται ένα μαγαζί που μεταξύ αυτών πουλάει και πολλά, μα πάρα πολλά, μα πάρα πολλά φωτιστικά! Και λέγεται Λαμπιόνι.
Βρίσκεται στη Στοά Μοσκώφ που έχει μία ιδιαιτερότητα – έχει παντού μικρές βιτρινούλες, και σε οδηγεί στην Τοσίτσα. Από τις λίγες στοές που εντοπίζονται πάνω από την Εγνατία, μόνο μία εξακολουθεί να διατηρεί την εμπορική της χρήση, η στοά Μοσκώφ που βρίσκεται σε άμεση γειτνίαση με τα παλαιοπωλεία του Μπιτ Παζάρ και το υπαίθριο παζάρι που λαμβάνει χώρα τα πρωινά στους γύρω δρόμους. Κάποτε εδώ υπήρχε και ένας καφενές που από ότι μαθαίνουμε εχει κλείσει για τα καλά.
Ακριβώς απέναντι βρίσκεται το Design Map ένα πολύ μεγάλο μαγαζί γεμάτο με διακοσμητικά έπιπλα και εκεί βρήκαμε τη Μαρία Παυλίδου η οποία μας λέει μερικά λόγια για τη γειτονιά της: “H γειτονιά είναι γνωστή για τα φοιτητικά της έπιπλα. Το μαγαζί υπάρχει από το 1973 ως κατάστημα επίπλων, και πέρασε στην οικογένειά μου το 2008. Από το 2018 πέρασε στα χέρια μου”.
“Αυτό που μου αρέσει εδώ, είναι το mix and match – συνδυάζουμε ετερόκλητα στοιχεία μεταξύ τους – από τη μία το Μπιτ Παζάρ, τα παλαιοπωλεία, από την άλλη τα νέα μαγαζιά, -υπάρχει ένα ωραίο vibe- έθνικ εστιατόρια και παραδοσιακές ταβέρνες, υπάρχει ένας υπέροχος συνδυασμός. Επίσης μου αρέσει πολύ που αυτό το σημείο είναι γειτονιά – έχει κατοίκους, όχι μόνο καταστήματα, μικρούς και μεγάλους, και δημιουργεί κάτι το οικείο μεταξύ μας και γνωριζόμαστε όλοι”.
“Αυτό που θα ήθελα να αλλάξει στη γειτονιά, είναι τα έργα του μετρό που έχει πάει πίσω τους πάντες – και όλη την πόλη. Ενώ αυτή η περιοχή ήταν ένα πολύ δυνατό κομμάτι της αγοράς, τώρα έχουμε ησυχάσει πολύ γιατί για πολύ καιρό δεν υπήρχε καλή πρόσβαση. Θα ήθελα να επανέλθουμε σε μια άλλη κανονικότητα, εκείνη της ζωντάνιας και της βαβούρας, που ήταν χαρακτηριστικό μας”.
Μερικά βήματα πιο πέρα, θα βρει κανείς το εστιατόριο “Ο Λουτρός” που βρίσκεται εδώ και τρεισήμισι χρόνια στη γωνία Φιλίππου με Βενιζέλου. Το πρώτο μαγαζί άνοιξε το 1948 στο Χαμάμ Παζάρ, στην Κομνηνών, στα Λουλουδάδικα. Το εστιατόριο είναι μια οικογενειακή επιχείρηση όπου δουλεύει όλη οικογένεια – ακόμη και η γιαγιά που φτιάχνει φανταστικά γλυκά του κουταλιού. Σπιτικές συνταγές και αγάπη που θυμίζει την παλιά Θεσσαλονίκη.
Ο Θεόδωρος Κούτλας μας λέει πως αυτή είναι μια ζεστή γειτονιά. “Το μαγαζί γεμίζει από ντόπιους και τουρίστες, έχει και τρίτης γενιάς πελάτες, παλαιότερα σερβίραμε τους παππούδες και σήμερα σερβίρουμε τα εγγόνια”.
Αν οι μυρωδιές από κρέατα σου έσπασαν τη μύτη τότε αυτό σημαίνει ότι είσαι πάρα πολύ κοντά στις Βέργες Λάγιες- Το ψητοπωλείο που έχει γίνει σημείο κατατεθέν της περιοχής – και οσοι είναι μύστες και γνωρίζουν καλά την Θεσσαλονίκη ξέρουν πολύ καλά πως αυτό είναι το σημείο που θα συναντηθείς με την παρέα σου για να φας ωραίο ζουμερό ψημένο κρέας.
Σ’ αυτό το μαγαζί από το πουθενά μπορεί να στηθεί γιορτή και νταούλια και κλαρίνα να αρχίσουν να βαράνε και να ξεσηκώνει τη γειτονιά όσο εσύ χορεύεις με ένα σουβλάκι στο χέρι.
Στο Μπιτ Παζάρ συναντάμε όμορφους ανθρώπους. Βόρεια της οδού Αριστοτέλους σε κοντινή απόσταση από τη Ρωμαϊκή Αγορά, συναντάμε το μικρό παζάρι, την πλατεία που μεγάλωσε γενιές και γενιές στην αγκαλιά της.
Η ιστορία του Μπιτ Παζάρ μας ταξιδεύει σχεδόν έναν αιώνα πίσω και μας σε ένα σημαντικό κομμάτι της ελληνικής ιστορίας, τη Μικρασιατική Καταστροφή και την επικείμενη ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών το 1923. Το παζάρι του Μπιτ Παζάρ λειτουργεί από το 1928.
