Κείμενο: Ελπίδα Παντου
“Θεσσαλονίκη: Νεκρή η ποδηλάτισσα που παρασύρθηκε από φορτηγό”, “Θεσσαλονίκη: Ατύχημα με ποδήλατο για 12χρονο, μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο”,
Αυτοί είναι δύο από τους δεκάδες τίτλους άρθρων που βρήκα στο διαδίκτυο και μας αποκαλύπτουν την σκληρή πραγματικότητα: Ο κίνδυνος χρήσης των ποδηλάτων στην δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδος είναι μεγάλος και συχνά θανατηφόρος.
Γιατί όμως βρισκόμαστε ανάμεσα στην ελευθερία και τον κίνδυνο όταν αναφερόμαστε σε αυτό το πρόβλημα; Το ποδήλατο μας προσφέρει ελευθερία και ανεξαρτησία κίνησης, αφού δεν χρειάζεται να περιμένουμε σε στάσεις λεωφορείων (αναρωτιέμαι αλήθεια πόσες ώρες έχω ξοδέψει σε στάσεις περιμένοντας το αστικό), μποτιλιαρίσματα -φαινόμενο συχνό στην Θεσσαλονίκη) ή να αναζητούμε χώρο στάθμευσης για όσους κυκλοφορούν με το αυτοκίνητο.
Μια bike friendly πόλη δεν έχει μόνο το θετικό της ελευθερίας όμως. Την εποχή όπου το φαινόμενο της κλιματικής κρίσης βλέπει τις χειρότερες του μέρες, η ποδηλασία μπορεί να συμβάλλει στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Και ενώ προσπαθώ καθημερινά να κάνω την ζωή μου πιο “πράσινη”, ο φόβος με σταματάει από το να διαλέξω να κάνω ποδήλατο στην πόλη μου. Η έλλειψη ασφαλών ποδηλατοδρόμων αποθαρρύνει πολλούς από το να υιοθετήσουν το ποδήλατο ως μέσο μετακίνησης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της χρήσης του αυτοκινήτου, με όλες τις αρνητικές συνέπειες που συνεπάγεται αυτό για το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής.
Ας ακούσουμε όμως και το Γιάννη που, παρά τους κινδύνους επιλέγει να μετακινείται με το ποδήλατο.
Ποια είναι η εμπειρία ως ποδηλάτης αυτά τα χρόνια στην πόλη; Είναι bike friendly η Θεσσαλονίκη;
H αλήθεια είναι πως αντίθετα με όσα άκουσα πριν έρθω στην πόλη, είδα πως υπάρχουν ποδηλατόδρομοι, τα πανεπιστήμια και το κέντρο είναι προσβάσιμα και φυσικά τίποτα δεν συγκρίνεται με μία ποδηλατάδα στην παραλιακή! Πιστεύω εκεί που υστερούμε είναι στην οδηγική κουλτούρα. Οι ποδηλάτες είναι αόρατοι για τους οδηγούς, τα μηχανάκια προσπερνάνε από τον ποδηλατόδρομο και τα διπλοπαρκαρισμένα παραμένουν ανενόχλητα από την τροχαία. Δεν θεωρώ πως η Θεσσαλονίκη είναι ακόμα bike friendly αλλά θα μπορούσε να γίνει.
Τι πιστεύεις ότι χρειάζεται η πόλη ώστε να γίνει πραγματικά bike friendly;
Σίγουρα το αυτονόητο, επιπλέον ποδηλατοδρόμους, αλλά όχι μόνο. Τι να τους κάνεις τους καινούργιους ποδηλατοδρόμους, όταν τους ήδη υπάρχοντες τους καταργούν με τον τρόπο τους τα διπλοπαρκαρισμένα; Τι να τους κάνεις όταν μηχανόβιοι και οδηγοί IX δεν σε υπολογίζουν; Πιστεύω πως για να γίνουμε μια πραγματικά bike friendly πόλη πρέπει μαζί με νέους ποδηλατόδρομους να έχουμε νέα οδηγική νοοτροπία και σαφώς μια ενεργή τροχαία.
Στις 14/5/2024 υπεγράφη σύμβαση για την επέκταση του ποδηλατόδρομου της παραλιακής από το Μέγαρο Μουσικής έως τη Νέα Κρήνη. Αν και φαίνεται πως υπάρχουν κάποια σχέδια και στόχοι για τη βελτίωση της κατάστασης, θα πρότεινα να μην βιαστούμε να χαρούμε μέχρι να δούμε αυτά τα σχέδια να υλοποιούνται πραγματικά. Όλοι γνωρίζουμε τη φήμη μας: αρχίζουμε νέα πρότζεκτ χωρίς να έχουμε ολοκληρώσει τα παλιά.
Παρά το θετικό γεγονός της δημιουργίας ενός ποδηλατόδρομου που θα συνδέει το κέντρο της Θεσσαλονίκης με την Καλαμαριά, δεν υπάρχουν σχέδια για τις πυκνοκατοικημένες περιοχές όπως την Τούμπα, Ανάληψη και άλλες. Αυτές οι περιοχές φιλοξενούν πολλούς φοιτητές, οι οποίοι δεν έχουν την επιλογή του ποδηλάτου, απλά επειδή δεν υπάρχουν ποδηλατόδρομοι.
Ας μην ξεχνάμε ότι εν έτει 2024, το να υπάρχει ακόμα αυτό το πρόβλημα σε μια τόσο μεγάλη πόλη είναι τουλάχιστον απαράδεκτο. Έχοντας επισκεφθεί χώρες όπως Γαλλία και Πορτογαλία, είναι εμφανές πόσο πίσω είμαστε σε αυτό το θέμα. Αντί να επαινούμε την υπογραφή μιας ακόμα σύμβασης, ας εστιάσουμε στην πραγματική υλοποίηση των έργων και στην κάλυψη των αναγκών όλων των κατοίκων.
Η ανάγκη για ασφαλείς ποδηλατόδρομους στη Θεσσαλονίκη είναι επιτακτική. Σε μια εποχή που το περιβάλλον υποφέρει, το ποδήλατο είναι μια ουσιαστική συμβολή στην καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης. Η πόλη μπορεί να γίνει πραγματικά bike-friendly. Ωστόσο, αυτό απαιτεί δημιουργία νέων ποδηλατόδρομων, αλλαγή στην οδηγική νοοτροπία και ενεργή υποστήριξη στις πολιτικές των αρχών. Ας ελπίσουμε ότι αυτή η σύμβαση θα είναι η αρχή μιας ουσιαστικής αλλαγής και όχι ένα ακόμα ανεκπλήρωτο σχέδιο. Η πόλη μας, το περιβάλλον μας και οι άνθρωποί της το αξίζουν.
