Ο παλμός του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Είμαστε εδώ, στο μεγαλύτερο φεστιβάλ κινηματογράφου της πόλης και ο Εξώστης εγκαινιάζει μία νέα στήλη με σκοπό να μεταφέρει το κλίμα και τον ρυθμό της φεστιβαλικής εμπειρίας. Πέρα από την καταγραφή όσων βιώνουμε σε καθημερινή βάση στο φεστιβάλ, το ημερολόγιο θα ενημερώνει για ταινίες και παράλληλα events και θα εκτελεί σύντομες ή αναλυτικές ερμηνευτικές και αξιολογικές κρίσεις σε φιλμ. Ακόμα, η ημερολογιακή καταγραφή θα συνοδεύεται από ένα τραγούδι, το οποίο μπορεί να προέρχεται από τις ταινίες που παρουσιάζονται ή απλώς να μεταδίδει την εμπειρία της ημέρας.
***
Το 59
ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου ξεκίνησε επίσημα την 1η Νοεμβρίου με την Τελετή Έναρξης στην οποία προβλήθηκε η ταινία του Hirokazu Koreeda, Shoplifters (2018). Οι μαζικές προβολές ταινιών άρχιζαν χθες, 2 Νοεμβρίου, με το σινεφίλ κοινό ιδιαίτερα δραστήριο και ενεργό. Από τις πρωινές ώρες, ο κόσμος συνέρρεε στα σημεία πώλησης εισιτηρίων και η αναμονή ήταν μάλλον δυσάρεστη για πολλούς και πολλές από εμάς, ενώ η ζέστη δεν βοηθούσε ιδιαίτερα την κατάσταση. Παρά τα όποια αρνητικά συναισθήματα, όμως, το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης έχει αρχίσει δυναμικά και μια νέα κινηματογραφική εμπειρία ανοίγεται μπροστά μας.
Το φεστιβάλ ξεκίνησε με ευνοϊκούς οιωνούς·
οι πρώτες ταινίες που παρακολούθησα άφησαν γλυκιά επίγευση. Νεανικές, ρυθμικές και πολύχρωμες, οι ταινίες
Crystal Swan της Darya Zhuk και Skate Kitchen της Crystal Moselle αφηγούνται τις ιστορίες νέων γυναικών, που ψάχνουν τον εαυτό τους σε διαφορετική φάση ζωής και ανόμοια πολιτισμικά πλαίσια.
Crystal Swan (2018)
Section: Open Horizons Another Take (OHA) / Λευκορωσία, Γερμανία, Η.Π.Α., Ρωσία
Σκηνοθεσία: Darya Zhuk / Σενάριο: Helga Landauer, Darya Zhuk
Ο
Κρυστάλλινος Κύκνος υπόσχεται ένα ταξίδι στην Αμερική με αφορμή τη house μουσική. Η φιλόδοξη νεαρή DJ Evelina ή εν συντομία Velya (Alina Nasibullina) νιώθει εγκλωβισμένη στην πατρίδα της, τη Λευκορωσία, και προσπαθεί να διαφύγει στο Σικάγο, τη γενέτειρα της house. Η πολιτική κατάσταση της δεκαετίας του '90, το επιμύθιο του Ψυχρού Πολέμου, δυσχεραίνει ένα τέτοιο ταξίδι. Η ηρωίδα πρέπει να αποδείξει ότι έχει σταθερή δουλειά στη γενέτειρα της, για να μπορέσει να ταξιδέψει στον τόπο που αναγνωρίζει ως γη της επαγγελίας. Οι συγκυρίες την οδηγούν σε μία κωμόπολη, το Khrustal/Κρύσταλλο, όπου εδρεύει μία βιομηχανική μονάδα κατασκευής κρυστάλλινων αντικειμένων. Η Velya έρχεται σε στενή επαφή με μία από τις οικογένειες της μικρής επαρχιακής πόλης, καθώς η έκδοση αμερικανικής βίζα εξαρτάται από τη διάθεση των μελών να τη βοηθήσουν.
Σε μία κοινωνία στην οποία το πολιτικό καθεστώς διαμορφώνει σημαντικά την εθνική ταυτότητα των πολιτών, το ιστορικό παρελθόν διαχέεται στις νεότερες γενιές ως ένας επικός άθλος γενναιότητας. Τα άτομα που περιτριγυρίζουν την ηρωίδα είτε έχουν προσαρμοστεί στις κοινωνικές και πολιτικές δομές είτε προσπαθούν να βρουν τρόπους να αντέξουν τη δυσμενή οικονομική πραγματικότητα. Η μητέρα της Evelina δηλώνει εμφατικά πως κάθε άνθρωπος πρέπει να μένει στην πατρίδα του, αλλά η ίδια, για να αντιμετωπίσει τις καθημερινές δυσχέρειες, υιοθετεί ινδικές μεθόδους εξαγνισμού του αρνητικού κάρμα, ενώ ένας νέος άνδρας που γνωρίζει η ηρωίδα στην επαρχιακή πόλη, παρά τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, που βιώνει στη χώρα του, υπονομεύει την επιθυμία της να ζήσει ελεύθερη. Η καταπιεστική πραγματικότητα εντείνεται από την κλειστοφοβική αναλογία εικόνας και το στενό κάδρο επιτρέπει να μοιραστούμε την αίσθηση ασφυξίας με την ηρωίδα.
Ένα στοιχείο που απουσιάζει από το κινηματογραφικό αφήγημα είναι η house μουσική. Ενώ η house αποτελεί την αφορμή που ωθεί την ηρωίδα να αναζητήσει την προσωπική της έκφραση κι ελευθερία, δεν ακούγεται ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της ταινίας και, τελικά, αφήνει μόνο την αίσθηση του αδύναμου τέμπο που προέρχεται από τα ακουστικά της Velya.
Το
Crystal Swan επιχειρεί μία αναπαράσταση της κοινωνίας με εθνογραφική χροιά, καθώς παρουσιάζει διάφορους τύπους ανθρώπων από το αστικό Minsk μέχρι το επαρχιακό Khrustal. Το εσωτερικό θέμα της αναζήτησης της προσωπικής ελευθερίας παρουσιάζεται με κωμικοτραγικές προεκτάσεις και δεν επιτρέπει το στοιχείο του μελοδραματισμού να εμπλακεί στο φιλμικό κείμενο, με αποτέλεσμα ένα αφήγημα δομημένο, ειλικρινές και τελικά απολαυστικό.
Skate Kitchen (2018)
Section: Open Horizons Another Take (OHA) / Η.Π.Α.
Σκηνοθεσία/Σενάριο: Crystal Moselle
Ένα φιλμ ενηλικίωσης, που περιστρέφεται γύρω από το skate, παρουσιάζει μία έφηβη ηρωίδα, που αναζητά τον εαυτό της. Ανάμεσα σε δύο χωρισμένους γονείς και δύο παρέες, η νεαρή Camille (Rachelle Vinberg) αποφασίζει να φύγει από το σπίτι της εξαιτίας της μητρικής καταπίεσης, που νιώθει ότι υφίσταται. Με πόλο έλξης ένα skate crew αποτελούμενο από έφηβες κοπέλες, την πραγματική κολεκτίβα των
Skate Kitchen, εκτελεί ένα ταξίδι από το Long Island στη Νέα Υόρκη. Η σύγκρουση με τη μητέρα της την οδηγεί στην απόφαση να μείνει σε μια φίλη από το crew και η ψευδαίσθηση ανεξαρτησίας και παντογνωσίας, που συνοδεύει συνήθως την εφηβική ηλικία, τη φέρει σε ρήξη με την ομάδα της.
Η ιστορία της νέας κοπέλας, που αφήνει τη μητρική εστία, για να ανακαλύψει τον εαυτό της, είναι απλή και αναγνωρίσιμη, ιδιαίτερα, σε σχέση με τις συμβάσεις του coming of age φιλμ. Αυτό, όμως, δεν αποκλείει τη δυνατότητα να απολαύσουμε μία αισθητικά συμπαγή ταινία, η οποία θέτει στον πυρήνα της νεαρές γυναίκες, που ασχολούνται με ένα παραδοσιακά ανδρικό άθλημα. Από την άλλη, η διάρκεια του φιλμ είναι αρκετά εκτενής για την ιστορία που θέλει να αφηγηθεί. Πολλές σκηνές επαναλαμβάνουν όσα ήδη έχουν λεχθεί είτε όσον αφορά την πλοκή είτε τη μετάδοση συναισθηματικών καταστάσεων.
Το στιλ της ταινίας συναπαρτίζεται από την τεχνική της κάμερας στο χέρι, τα επιτηδευμένα και υποβλητικά slow motions, την ευρεία χρήση rnb μουσικής σε σκηνές κατά τις οποίες η ηρωίδα με την ομάδα της κάνουν skate στο αστικό τοπίο, ενώ παρατηρείται η χρήση ambient μουσικής σε στιγμές εσωτερικής περιπλάνησης της Camille. Τα στιλιστικά στοιχεία βοηθούν ευρηματικά το αφήγημα, καθώς η ένταση που μεταδίδεται από τα κινούμενα κάδρα μεταφέρει την ενέργεια και τη δυναμική της νέας ηρωίδας, αλλά και την ένταση των εμπειριών που βιώνει, η αργή κίνηση ενισχύει την αίσθηση της ομαδικότητας και της κοινής απόλαυσης του skate και η μουσική συμβάλλει στον ρυθμό της ταινίας και μπορεί να δώσει σε στιγμές αίσθηση video clip.
Το αφήγημα ρέει μαζί με τις ηρωίδες του, καθώς βολτάρουν στους δρόμους της πόλης με τον δυναμισμό και την αυθάδεια της εφηβικής τους νιότης.
~Τα
Crystal Swan και Skate Kitchen παρουσιάζουν δυναμικές ηρωίδες μέσα από μία φεμινιστική οπτική, νέες γυναίκες που προσπαθούν να ανακαλύψουν τον δρόμο για την προσωπική ευτυχία, καθώς ακολουθούν δύσβατες και μη συμβατικές ατραπούς.~
Το Crystal Swan προβάλλεται ξανά στις 6/11, στις 17:00, στην αίθουσα Παύλος Ζάννας.
Το Skate Kitchen προβάλλεται ξανά στις 10/11, στις 20:00, στην αίθουσα Τόνια Μαρκετάκη.
***
Μουσική: Clairo – Heaven από
Skate Kitchen
