Αν τα προηγούμενα χρόνια
ζήσαμε στην Διεθνή Έκθεση Βιβλίου
αρκετές χαριτωμένες και λίγοτερο χαριτωμένες στιγμές, φέτος
μαζεύτηκαν αρκετές για να συνθέσουν το συνηθισμένο παζλ με μια εσανς κρίσης που διέπει τη νεολληνική πραγματικότητα τα τελευταία χρόνια. Η 10η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου ήταν μια διοργάνωση χωρίς κάποιο σφυγμό και με πολύ προβληματισμό απο την πλευρά των εκδοτών.
Η τελετή
εγκαινίων ήταν αρκετά διασκεδαστική με ένα κάρο επίσημους
ημι-άσχετους με το βιβλίο να παρακολουθούν
εκστασιασμένοι μια συζήτηση με τον
Ίρβιν Γιάλομ ο οποίος σε άπταιστα αγγλικά μιλούσε μέσω skype για την φιλοσοφία, την ψυχανάλυση και τον Σπινόζα. Με άλλα
λόγια μια εξαιρετική εκδήλωση που θα
μαζεύε αρκετό κόσμο αν ήταν γνωστή στο
κοινό αλλά προτιμήθηκε να γίνει στοιχείο
εντυπωσιασμού σε ένα μάτσο αδιάφορους
και αστοιχείωτους επίσημους σε μια κατά
τ' άλλα αδιάφορη τελετή εγκαινίων.
Την φετινή Έκθεση
επισκέφτηκαν εξαιρετικοί συγγραφείς
όπως ο Τζόναθαν Κόου που μας έδωσε
κουράγιο για την εμπειρία της κρίσης
αλλά και το “χρυσό παιδί” του βρετανικού
κινηματογράφου Ντειβιντ Νικολς να δίνει
συμβουλές με χιούμορ σε επίδοξους
συγγραφείς και σεναριογράφους και
παράλληλα σχολιάζοντας την Βρετανία
των 80ς και των 90ς.
Δεν μπόρεσα να
παρακολουθήσω την εκδήλωση του Μισέλ
Φαϊς, για την οποία άκουσα ωστόσο
εξαιρετικά πράματα, ήμουν όμως στην
τιμητική εκδήλωση για τον Δημήτρη
Μαρωνίτη ο οποίος συγκινημένος απο την
τιμή που του αποδώθηκε κάποια στιγμή
έκλαψε. Λίγο μετά στην ευχαρηστήρια
ομιλία του μας έδωσε άλλο ένα σπουδαίο
μάθημα για τον κίνδυνο του φασισμού.
Είδαμε επίσης μια νέα
γενιά πεζογράφων και ποιητών γύρω στα
30 να κάνει δυναμική είσοδο μέσα απο
αρκετές εκδηλώσεις εκδοτικών οίκων
είτε παρουσιάζοντας τα έργα τους είτε
μιλώντας ανοιχτά για θέματα που τους
απασχολούν και τους προβληματίζουν
πάντα με ζωτική γέφυρα το βιβλίο.
Εννοείται πως και σε παλαιότερες
διοργανώσεις υπήρχαν νέοι συγγραφείς
αλλά φέτος μου έκανε αρκετή εντύπωση η
έντονη παρουσία αυτών των εκδηλώσεων
στο συνολικό πρόγραμμα.
Είδαμε επίσης
προγραμματισμένες εκδηλώσεις όπως του
Άμος Όζ να ακυρώνονται. Το ίδιο και για
αυτές του Άκη Δήμου και του Διονύση
Σαββόπουλου να μην γίνονται, αν και ήταν
γνωστό βδομάδες πριν, ωστόσο κανένας
δεν φρόντισε να καλύψει τα κενά στο
πρόγραμμα. Γεγονός που υποδηλώνει
κομμάτι της προχειρότητας του Υπουργείου,
που με καμάρι ανακοίνωσε τις τιμητικές
εκδηλώσεις.
Είδαμε και φέτος αρκετούς
συμμετέχοντες εκδότες να γκρινιάζουν
για οργανωτικές αστοχίες αλλά και την
κρίση που βαθαίνει στην αγορά του
βιβλίου. Οι επισκέπτες ήταν λιγότεροι και έπρεπε να φτάσει βράδυ Σαββάτου για να δούμε λίγη πραγματική κίνηση. Ακόμα όμως και αυτοί οι επισκέπτες μπορεί να
“απορουφούσαν” το δωρεάν διαφημιστικό
υλικό με ευχαρίστηση στις οικολογικές
χάρτινες τσάντες της Έκθεσης αλλά για
αγορά βιβλίου ούτε λόγος. Πολλοί ήταν
αυτοί που έκαναν λόγο για σοβαρό
μπλοκάρισμα στην αγορά του βιβλίου εδώ
και καιρό εξαιτίας των bazaar που διοργανώθηκαν
στην διάρκεια του χειμώνα και όλοι
εκτιμούν πως αυτή η απορρύθμιση μπορεί
να οδηγήσει σε ριζικές αλλαγές μέσα στο
επόμενο διάστημα.
Απο την άλλη είδαμε
επίσης την γνωστή έκθεση σε ένα αδιέξοδο
αφού ναι μεν οι επισκέπτες δεν αγόραζαν
αλλά ούτε και στόχευση και στρατηγική
σοβαρής επαγγελματικής εμπορικής αγοράς
με τη δημιουργία ευκαιριών για την
διοργάνωση και το ελληνικό βιβλίο στην
ευρύτερη περιοχή δεν υπήρξε. Μόνο αγαθές
προθέσεις που δεν φτάνουν πλέον για να
σωθεί μια κατάσταση. Ούτε φιλολογικά
απογευματινά με γνωστά ονόματα να
σχολιάζουν επι παντός επιστητού προσθέτει
κάτι ουσιαστικό. Μικρή χαριτωμένη πινελιά οι παρουσίες της ΚΟΘ και του ΚΘΒΕ που με τα μουσικοθεατρικα δρώμενα τους προσέφεραν μια πιο ευχάριστη ατμόσφαιρα.
Και φυσικά είδαμε τον
απερίγραπτο Υπουργό Πολιτισμού να
δείχνει έλλειψη διάθεσης για πρωτοβουλίες
με θετικό αντίκρισμα. Αντιθέτως στα μείον της φετινής Έκθεσης μπαίνει το παραπολιτικό ρεπορταζ που προσέφερε για το στήσιμο των Κινέζων επισήμων! Και για μια ακόμα φορά
ο κ. Τζαβάρας επέμεινε στο λουκέτο στο
ΕΚΕΒΙ, αν και οι εργαζόμενοι του Εθνικού
Κέντρου Βιβλίου προσέφεραν την
προϋπηρεσία τους και την πολύτιμη εμπειρία τους αλλά με βάση την αδιαλλαξία του Υπουργού μάλλον βρίσκονται
πολύ κοντά σε μια μαύρη τρύπα. Με τον
κ. Τζαβάρα να εμμένει στην αρχική του
απόφαση αλλά ταυτόχρονα προσπαθώντας να καρπωθεί το τελικό αποτέλεσμα (αλήθεια πόσες Διεθνείς Εκθέσεις είδε ο κ. Υπουργός τα προηγούμενα 10 χρόνια όταν δηλώνει με βεβαιότητα ότι η φετινή ήταν η καλύτερη έκθεση;) και να πετάει το
μπαλάκι της ευθύνης αυτής της απόφασης
– για το λουκέτο στο ΕΚΕΒΙ – σε ένα άλλο
Υπουργείο και ο ίδιος να σφυρίζει
κλέφτικα δηλώνοντας με τον δικό του
τρόπο για 2η φορά μέσα σε μια εβδομάδα
ότι είναι απλά ένα διακοσμητικό
στοιχείο στην κυβέρνηση Σαμαρά. Να
θυμίσουμε πως το επόμενο διάστημα
ο κ. Τζαβάρας έχει να λάβει σημαντικές
αποφάσεις που δυστυχώς εκκρεμούν
απελπιστικά όπως τι θα κάνει τελικά με
τα δύο Εθνικά Θέατρα (Εθνικό και ΚΘΒΕ) ή με την συγχώνευση των δύο Κρατικών Μουσείων Σύγχρονης Τέχνης, με τα αρχαία του σταθμού Βενιζέλου, με την ύπαρξη του αυτόνομου όπως φαίνεται Μουσείου Φωτογραφίας και τόσα άλλα ζητήματα.
Ποιο είναι το μέλλον
της Έκθεσης Βιβλίου; Κανείς δεν ξέρει
αλλά όλοι ελπίζουμε πως του χρόνου το
ΕΣΠΑ θα κάνει το θαύμα του!
