Τα τρώμε κάθε μέρα ή τα λαχταράμε. Ξέρουμε από πού κρατάει η σκούφια τους και πώς πήρανε το όνομα που έχουν σήμερα; Ο λόγος τώρα στις γλυκιές λιχουδιές! Πώς συνδέεται το κρουασάν με την σημαία της Τουρκίας; Ποια ανάγκη δημιούργησε τα λουκουμάκια; Και τι είναι πιο νόστιμο; Το μαλλί της γριάς ή μήπως το μαλλί της νεράϊδας;
γράφει η Ιωάννα Λιούτσια
Κρουασάν
Ένας απ’ τους πιο διαδεδομένους μύθους αναφέρει ότι το κρουασάν τα ανακαλύφθηκε κατά την πολιορκία της Βουδαπέστης από τα τουρκικά στρατεύματα το 1686. Οι Τούρκοι προσπάθησαν ν’ ανοίξουν λαγούμια και να αιφνιαδιάσουν τη φρουρά των ανακτόρων υπογείως, μα για κακή τους τύχη τους άκουσαν οι αρτοποιοί την ώρα που ξεκινούσαν τη δουλειά τους. Οι τελευταίοι ειδοποίησαν τη φρουρά, σήμανε συναγερμός και τα τούρκικα στρατεύματα κατατροπώθηκαν. Οι αρτοποιοί για να γιορτάσουν το γεγονός της σωτηρίας της πόλης, κατασκεύασαν ψωμιά στο σχήμα του εμβλήματος της τούρκικης σημαίας, δηλαδή στο σχήμα της ημισελήνου.
Άλλη εκδοχή της παράδοσης λέει ότι το κρουασάν ανακαλύφθηκε με τον ίδιο τρόπο αλλά στη Βιέννη το 1863, ενώ κάποιοι ισχυρίζονται ότι είναι πολωνικό ή ότι είναι ανακάλυψη των Μεδίκων που το πήραν μαζί τους περνώντας τις Άλπεις.
Η ετυμολογία της λέξης πάντως είναι η εξής: κρουασάν είναι η μετοχή του γαλλικού ρήματος croitr, που σημαίνει αυξάνω. Την ίδια λέξη χρησιμοποιούν και για την ημισέληνο, επειδή τότε αρχίζει να γεμίζει το φεγγάρι.
Λουκούμι
Η παράδοση θέλει τον Τούρκο ζαχαροπλάστη Χατζή Μπεκίρ να έχει επινοήσει το λουκούμι όταν άκουσε το σουλτάνο να φωνάζει οργισμένος επειδή έσπασε το δόντι του από τη σκληρή καραμέλα που έτρωγε και να απαιτεί ένα μαλακό γλυκό. Έσπευσε τότε στο μικρό ζαχαροπλαστείο που είχε ανοίξει στο Μπαχτσέκαπι της Κων/πολης, έριξε μέσα στο καζάνι νερό, ζάχαρη, αλεύρι, κιτρικό οξύ και ροδόνερο κι άρχισε να τ’ ανακατεύει για ώρες ολόκληρες. Μετά το έχυσε σε μια επίπεδη επιφάνει αλειμμένη με αμυγδαλέλαιο και το άφησε να κρυώσει. Ύστερα το έκοψε σε μικρά κομμάτια, μια μπουκιά το καθένα, και τα πασπάλισε με ζάχαρη. Δοκίμασε το γλυκό, ήταν μαλακό κι ευκολομάσητο. Είχε γεννηθεί το περίφημο ραχάτ-λουκούμ που χάρισε το αξίωμα του αρχιζαχαροπλάστη του παλατιού στον Χατζή Μπεκίρ.
Κατά μία άλλη εκδοχή, ο σουλτάνος Αμπντούλ Χαμίντ ο Α’ μην αντέχοντας τη γκρίνια των γυναικών και των εκατοντάδων παλακίδων που είχε στο χαρέμι του, κάλσε στο σαράι του Τοπ Καπί, τους καλύτερους ζαχαροπλάστες και τους ζήτησε να φτιάξουν ένα γλυκό που θα γλύκαινε τις γυναίκες, ώστε να σταματήσουν τις φωνές και τα παράπονα. Το λουκούμι ήταν το γλυκό που κρίθηκε κατάλληλο γι’ αυτό το σκοπό.
Μαλλί της γριάς
Στη μεγάλη εμπορική έκθεση του Σεντ Λιούις στο Μιζούρι το 1904 εμφανίστηκε το μαλλί της γριάς για πρώτη φορά με τη σημερινή του μορφή. Όχι όμως και με το σημερινό του όνομα.
Νήματα νεράιδας το ονόμασαν οι επιχειρηματίες Μόρισον και Γούορτον, που είδαν να σχηματίζεται το αδιαχώρητο μπροστά από το κιόσκι τους στην έκθεση, τόσο από μικρούς όσο κι από μεγάλους.
Oι γιγάντιες αυτές λευκές ή κι έγχρωμες μπάλες αποτελούνται κυρίως από αέρα κοπανιστό και ζάχαρη, ένα κουταλάκι κάθε μπάλα.
Αν και αμερικάνικη ανακάλυψη, το μαλλί της γριάς που γνωρίζουμε σήμερα, υπάρχουν κι άλλες εκδοχές που προηγήθηκαν χρονικά και διατηρούνται ως σήμερα. Υπάρχει π.χ.το περσικό πασμάκ και το τουρκικό πισμανίγε, τα οποία έχουν πιο στέρεα νήματα διότι αυτά περιέχουν και αλεύρι. Αυτά σερβίρονται σε μπουκιές και τρώγονται με πηρούνι. Η ευγενέστερη, όμως, εκδοχή είναι το φόι τονγκ, το οποίο είναι αρωματισμένο με άνθη γιασεμιού και αποτελείται από πολύ μακριές χρυσοκίτρινες υφές. Είναι σύμβολο μακροζωϊας και καταναλώνεται στις θρησκευτικές γιορτές της Ταϊλάνδης.
